- da ad. andar, caminar;
oinez ibili: andar a pié
herrestaka ibili: andar arrastrándose
zutik ibili ezinik: no pudiendo andar de pie
jaiki hadi eta ibil hadi: levántate y anda
gaur kalez kale ibili gara: hoy hemos andado por las calles
ibili eta ibili: andar sin parar
zaldiz ibili: andar a caballo
- da ad. andar, moverse, circular, trasladarse, transitar, (líquidos) fluir;
Euskal Herri osoan barrena ibili ondoan: tras andar todo el País Vasco
ezagutaraz iezaguzu ibili behar garen bidea: enséñanos el camino por donde hemos de andarr
abiatu garen bidetik ibili nahi genuke: quisiéramos andar por el camino por donde hemos comenzado
aurrera eta atzera ibil: andar para adelante y para atrás
batera eta bestera ibili gabe: andar para un lado y para otro
nondik nora ibili haiz?: por dónde has andado?
etxetik lantegira eta lantegitik etxera ibili: andar de casa a la fábrica y de la fábrica a casa
odola geratu gabe dabil gorputzean: la fluye sin parar en el cuerpo
berri txarrak dabiltza herrian: en el pueblo circular mala noticias
- du ad. (h. korritu) recorrer, andar, transitar;
bostehun metro ibili da: ha recorrido quinientos metros
berriz ibili behar ez ditugun bideak: caminos que no tenemos de recorrer de nuevo
kalbarioko mendira igotzeko, Jerusalem guztia ibili behar zen: para ir al monte del calvario Jesús tenía que recorrer todo Jerusalén
- da ad. (h. aritu, jardun) actuar, andar, estar, portarse;
beti borrokan ibili gabe: sin andar siempre peleando
pilotan ibili: andar jugando a la pelota
saltsa horietan ibili garen gehienok: la mayoría de los que hemos andado en esos jaleos
atez ate eskean dabilena bezala: como el que anda pidiendo limosna de puerta en puerta
zure bila ibili naiz: he estado buscándote
kontuz ibili harekin: actúa con precaución con aquél
itsasoan dabiltzan denboran: en el tiempo que andan en el mar
- da ad. emplearse, andar;
kapilau ibili zen: anduvo como capellán
bi apaizgaiak elkarrekin ibili ziren soldadu: los dos eminaristas andaba juntos como soldados
behin ere aprendiz ibili gabe ofizioa ikasi: aprender el oficio sin haber andado nunca de aprendiz
- da ad. haber, andar;
lapur ugari dabil azken bolada honetan: en esta última temporada andan (hay) muchos ladrones
onen artean gaizto asko dabil: hay muchos malos entre los buenos
- da ad. (viento) hacer, soplar;
haizea dabil: hace viento
haize handia zebilen egun hartan: en aquel día soplaba fuerte el viento
- da ad. relacionarse, andar;
askorekin ibili odoren, neskazahar gelditu da: tras andar con muchos a quedado birlocha
- da ad. (h funtzionatu) funcionar, andar, ir, marchar;
erloju hori ez dabil: ese reloj no anda
izozkailua ez dabil: el frigorífico no funciona
- du ad. (h. erabili) usar, emplear, utilizar;
oinetakorik ez zuten ibiltzen: no usaban calzado alguno
bizitza osoan txapela ibili zuen: toda la vida usó boina
- da ad. participar, andar, estar;
ni ez nabil: yo no participo
tranpak egiten dituzue eta ni ez nabil eroso: hacéis trampas y yo no estoy cómodo