OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Forma baten adiera(k)

1 izond. 'bizigarria'. 2 iz. 'biztanlea'.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-aldi.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

bizialdia.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan: bizitzaro 1 (Etxde Itxas) eta biziaro 5 (Or Mi, JMB ELG, Zait Plat, Vill Jaink 2).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bizitzaro EB 3 (Jakin 1981: "Bigarren bizitzaroa motzagoa da: bizpahiru urtetakoa"; "Hirugarren bizitzaro honetan #mdash# heltzaroan..."; "Eta ardatz hauen gainean, bere pentsabide kulturala, sozio-politikoa eta erlijiozkoa emanaz joan da bizitzaro bakoitzean").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

biziaro : LurE, HiztEn, Euskalterm 1 (bizi-aro). Ez ditugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

biziaro : EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, PMuj DVC (bizi-aro); bizitzaro : DRA. Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-aro.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

biziaroa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-tzeko.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

bizigaia, janaria.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BIZITZEZ. "(Gc), por residencia" A. "Hor daude fijo, or daoz, egotez (V-arr), [...] bizitzez, or bizi dira (G-azp, AN-gip)" Gte Erd 123. Korintora bizitzez joan zanean bereala. Lard 515. Pella zeritzan erritxo batera joan, eta bizitzez jarri ziran. Ib. 540. Lot [...] bere alaba biekin gelditu zan bizitzez. Ol Gen 19, 30. Arrezkero, Itali egoaldera aldatu zan bizitzez eta egotez. Zait Plat 52. Euskadiko seme-alaba, jaiotzez nahiz bizitzez, izatea. MEIG IV 50.

Ez dugu aurkitu adiera horretako bizitzez formarik.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bizitzez 3: Patziku Perurena 2 (“1887ko apirilaren 6an jaio zen mundura, sortzez eta bizitzez aranoarrak ziren guraso Joxebenardo eta Joanengraxi Iparragirregandik”), Matias Mugica (“Niri bestek inporta zidan, izugarri, berez gauza hutsala bazen ere: Krapotkin Odesan zegoen bizitzez, itsas ondoko etxe erretiratu batean”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta dirudienez bizi da oraindik. Sarrera gisa sartzekoa da, jaiotzez bezala, adibide egoki batekin (jaiotzez eta bizitzez…).

OEHko datuak [laburduren azalpena]

BIZITZEZ "(Gc), por residencia" A. "Hor daude fijo, or daoz, egotez (V-arr), [...] bizitzez, or bizi dira (G-azp, AN-gip)" Gte Erd 123. * Pella zeritzan erritxo batera joan, eta bizitzez jarri ziran. Lard 540.

LB: 0; EPG: “Niri bestek inporta zidan, izugarri, berez gauza hutsala bazen ere: Krapotkin Odesan zegoen bizitzez, itsas ondoko etxe erretiratu batean.” (Matias Mugica); ETC: “Bidadorrek idazle kaletarrak zirela idatzi du: hiritarrak, beraz,« jaiotzez ez bazen bai bederen bizitzez, egotez eta izatez, hiritartasunak ohi dakarren lan motarekin batera, gehienetan ere langileak zirelako»” (Alberto Barandiaran), “Nahiz orduko bidaldian Buenos Airestik itsasoratu zen, berak sortzez eta bizitzez txiletarra zela adierazia zuen” (Alberdania), “Aritzaletakoa jaiotzez (Nafarroa), donostiarra bizitzez; Zarautzen harrapatu zuen 1936ko uztaileko altxamenduak, nagusiarentzat lanean.” (Amagoia Iban), “Sortzez eta bizitzez ere lekuz aparte bezala ibili da Txomin” (Txomin Peillen).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: bizitzez 1 adb. (jarri, joan, gelditu eta kideko aditzekin) a vivir Australiara joan zen bizitzez: se fue a vivir a Australia; herri txiki batera bisitan joan, eta han gelditu ziren bizitzez: fueron de visita a un pequeño pueblo, y se quedaron a vivir; Adorez: 0; Labayru: 0.

bizitzez 1 adb. (bizitzez jarri, joan eta kideko esapideetan, 'nonbait kokatu, nonbait jarri bizitzen, norabait joan bizitzera...' adierekin). Pella zeritzan herritxo batera joan, eta bizitzez jarri ziren. Korintora bizitzez joan zenean.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Esapidea da eta azpisarrera gisa jasotzekoa. Ezabatu bizitzez 1 adiera.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa bizitzez eta jarri sarreretan.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

BIZITZEZ "(Gc), por residencia" A. "Hor daude fijo, or daoz, egotez (V-arr), [...] bizitzez, or bizi dira (G-azp, AN-gip)" Gte Erd 123. * Korintora bizitzez joan zanean bereala. Lard 515.

LB: 0; EPG: “Niri bestek inporta zidan, izugarri, berez gauza hutsala bazen ere: Krapotkin Odesan zegoen bizitzez, itsas ondoko etxe erretiratu batean.” (Matias Mugica); ETC: “Bidadorrek idazle kaletarrak zirela idatzi du: hiritarrak, beraz,« jaiotzez ez bazen bai bederen bizitzez, egotez eta izatez, hiritartasunak ohi dakarren lan motarekin batera, gehienetan ere langileak zirelako»” (Alberto Barandiaran), “Nahiz orduko bidaldian Buenos Airestik itsasoratu zen, berak sortzez eta bizitzez txiletarra zela adierazia zuen” (Alberdania), “Aritzaletakoa jaiotzez (Nafarroa), donostiarra bizitzez; Zarautzen harrapatu zuen 1936ko uztaileko altxamenduak, nagusiarentzat lanean.” (Amagoia Iban), “Sortzez eta bizitzez ere lekuz aparte bezala ibili da Txomin” (Txomin Peillen).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: bizitzez 1 adb. (jarri, joan, gelditu eta kideko aditzekin) a vivir Australiara joan zen bizitzez: se fue a vivir a Australia; herri txiki batera bisitan joan, eta han gelditu ziren bizitzez: fueron de visita a un pequeño pueblo, y se quedaron a vivir; Adorez: 0; Labayru: 0

bizitzez 1 adb. (bizitzez jarri, joan eta kideko esapideetan, 'nonbait kokatu, nonbait jarri bizitzen, norabait joan bizitzera...' adierekin). Pella zeritzan herritxo batera joan, eta bizitzez jarri ziren. Korintora bizitzez joan zenean.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Esapidea da eta azpisarrera gisa jasotzekoa. Ezabatu bizitzez 1 adiera.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa bizitzez eta joan sarreretan.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Forma baten adiera(k)

1 iz. 'biztanlea'. 2 izond. 'ongi bizitzea maite duena' (berria da adiera hau; lantaldeak eskatu egiten du onar dadin).