OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-joko.

Forma baten adiera(k)

aizkora-jokoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-keta 'lana'.

Maiztasuna

g.er.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa emateko eskatuz: aizkoran ; eta adib. gisa: aizkora-apustu, aizkora-begi, aizkora-joko, aizkora-kirten, aizkora-kolpe, aizkora-ukaldi.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-gile.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-gintza.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-kada.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt:: AS / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aizkora sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Gaztetatik hasiak aizkoran ikasten; Aizkoran bezain trebea da laiaketan eta goldea erabiltzen.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

aizkoraz landutako ohola.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Erabileremu dialektala

Ipar.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

haizeak jotzen ez duen tokia.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan testu-lekukotasunik gabeko aizpil sarrera.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

aizpil : HiztEn ("Ik. basagurbe"), LurE; azpil : Euskalterm 1; basagurbe : Euskalterm 1. Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50.

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. basagurbe (Sorbus torminalis) fitxa Izendegian: azpil (azpill): Lcq, Irigaray Landareak, Bouda-Baum, X. Irigarai; maspil : M. Aizpurua Arbaiun, X. Irigarai, Azkue DVEF, JIr OnomBot; matspilla : Carreras y Gandi GGPVN, Guinea Vizcaya, Bouda-Baum, J.M. Faust, Ortiz de Portillo, Lcq, Irigaray Landareak; mazpil : JIr OnomBot, X. Irigarai, J.M. Faust; gurbi : J.M. Faust, Azkue DVEF, Bouda-Baum. Beste batzuk: mazpil-negro : JIr OnomBot; alikera : JIr OnomBot; gurbie : Lcq, Guinea Vizaya; osta-zuri : Polunin Arboles y Arbustos; ostazuri : Polunin Flores de Europa; pomal-falso : JIr OnomBot. // Nekazaritza Hiztegia: azpil : es sorbo silvestre; fr sorbier des oiseleurs; la Sorbus torminalis.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

beste hiztegietan jaso dutena: aizpil : EuskHizt, ElhHizt ("Ik. basagurbe"), EskolaHE, DRA; azpil : HiruMila; aizpiltze : DRA (aizpilze), PMuj DVC. Ez dugu aurkitu hiztegiotan: Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: Ik. basagurbe / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Landare eta animalien taxonomi izena

Sorbus torminalis.

Zerrenda osagarriak

BizBerba.

Euskaltzaindiak euskara baturako proposatua

Arauak aipatua du forma, dagozkion marka eta azalpenekin («iz. Bizk. h. ahizpa»), eta oraingoz ez dago zer erantsirik.

Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

Bizk. Ik. ahizpa.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Familia-loturak.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

aiztagari (eta aiztagari-buru) 4, Zait Sof ("Api aldeko aiztagari entzutetsu ta bulartsuenetzat ziranak eraikirik, lerroka nere alde yarri ziran, zazpi aiztagari saillez eratutako gudari-ostea Tebe'ren gain yoaz", "aberriaren alde gudan il dan Eteokel, aiztagari argia", "Oiek, ba, oraintxe, zazpi sailletan, zazpi aiztagari-buruen mendean, Tebe'ko ibar osoa erasorik atandak aukeratu ditute"); aiztamakila (eta aizta-makilla, aiztamakilla, aiztamakil-guda, aiztamakil-lagun) 12: Zait 11 (adib.: "Pokeu'tar arrotza zerala, ta ain zuzen ere, Panoteu gizonak bidalia: ori baitute aiztamakil-lagunik altsuena", "Zuretzat babeskin eta aiztamakil arrotzak baño babesa garaiagoa izango baita, auzokoen buruzki", "aiztamakila iaurti zuenari, ala, aiztamakilari berari?"), Ibiñ Virgil ("etziren laztu buru-oskol eta aizta-makillen uztaz, baizik eta galburu iori eta Bak Masiken edariz bete ziran") // Eta OEH argitaratuan, gainera: aiztaga , Ol 1 Sm 13,19 ("Bestela ebertarrak ezpatak eta aiztagak egin litzakete"); aiztamakil , Ol Jn 19,34 ("Gudamutil batek, orratiño, aiztamakillez saietsa sakaildu zion"), Ol Zen 25,7 ("Aiztamakil bat eskuan arturik").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

aiztaga 4: J. Lekuona ("Gure erria eiztaria zan eta leizetan bizitzen zan: ori esan nai digute, leizetan arkitu diran arri urdin eta kuarzitazko aizkora, aiztaga #mdash#latz antzean landuak#mdash# eta abere-ezurrak"), Jesusen jarraitzaile 1985 ("Iltzailleak beren aiztaga edo lantzaz sastiatu zituzten"), Elhuyar (metahizk., "aiztaga: iz. Burdinazko ezten batez hornitutako haga, lantzaren antzekoa"), P. Aristi ("azta-makila, gakoaz hornituriko aiztagak zaldun etsaiak eraisteko, ezpatokerrak, aizkora kirten luzeak eta lazoa, abilezia harrigarriaz erabiltzen zutena"); aztamakila (eta azta-makil, astamakilla) 6: Or Tormes ("Orduan nire yaun bialduak, yoko-lekuan egoan astamakil bat artu eban"), F. Zenarruzabeitia ("Itz oneik gudamutillak entzun eutsezan eta euretariko batek belakia, esponja, artu... ozpiñez beterik euken ontzi baten beratu... astamakillaren ertzean belakia ezarri ta edaten agora emon eutson...."), P. Aristi (cf. supra), Lab TOE ("Orretarako kaleko jendeari isilka adierazi bear diozute biar goizean, ezpata ta azta-makillak artuta Gaztela'ko ate inguruan erne egon ditezela"), S. Aizarna 2 ("Ez du zure aztamakilak / zeru-muga zaurituko / mendiaren babesak gordetzen du...", "Noizbait aztamakil tren hau lurraren larruan sartuko da ondoraino...").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

aiztaga : HiztEn // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

aiztaga : ElhHizt, HiruMila, DRA, PMuj DVC (eta aiztaga-antzeko, aiztaga-iltze); aiztagada, aiztagakada, aiztagari : PMuj DVC // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

lantza.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-kada.

Euskaltzaindiaren Arauak

aiztur pl. Sin. guraize, artazi.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

izond.

Forma baten adiera(k)

faltsua.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ajatu 4: Tx B 2 ("trajia ere ajatu zaigu, / txapela zarra buruan, / ni bezelaxe beste asko're / ikusten ditut munduan", "polita zera, baño / ajatzen asiya, / gona motz oiñ azpiyan / daukazu etsaia"), JanEd II ("Lore-pilla biziak ta edertasunak / ajatzen dira danak pasarik egunak"), MAtx Gazt ("Emakume-izaera eguzkiak eta urak ajatu die"); cf. ajeatu 3, 'ajeak joa gertatu': AztPr ("Oraiñ ogei bat urte / Udarregi zarrak / junturak ez zituen / oso miarrak, / zartu ta ajiatu / masaillak igarrak, / sujetatutzen gaitu / guztiyok biarrak"), Ag G ("Pedro Anton ta Joanes, urtez bete beteak, zerbait erori ta ajeatuak zeuden", "Au dabil makal, Iñazio Mari dabil ajeatua"), eta OEH argitaratuan, And Eguns ("Ollo gaixotuk, bei ajeatuk / nori sartuko dizkan zai").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

ajatu 4: Mekanogr ("Guztira sei egurrezko zalditxo eta sei jeep gorrixka zituen, ajatu samarrak haur modernoen gustorako"), M. Gonzalez ("sonbreiru berde-urdin ajatua"), J. Muñoz ("fraka marroixka ajatu batzuk"), P. Alberdi ("Jantzi arruntak zituzten, praka eta alkondara urdin ilunak zeramatzaten, eta beroki gisa, jaka ajatu bat, errauts kolorea").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm, ez eta beste hauetan ere: EIH, EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal ajar / défraîchir formen ordainak: HiruMila: 1 higatu, ihetxetu, erroiztu, zakartu, (especialmente la ropa) marruskatu, mengeldu, maiztu, maraztu; 2 marchitar: maskaldu, zimeldu, ihartu // ElhHizt: 1 saretu, higatu, marruskatu, maiztu, ihetxetu; 2 zimeldu // Lur EG/CE: maskaldu, marruskatu, maiztu, higatu; eta EF/FE: histu, higatu // XarHizt: histu, zimaildu, pirtzildu, zimurtu // Casve FE: ximalarazi; se défraîchir: ahitü, histü, ximaltü // HaizeG FB: (couleur) histu, ihetxetu, zahartu // T-L LBF: (couleur) histu // PMuj DCV: 1 deslucir manoseando: igatu, marruskatu, ietxetu, istu, maiztu, zarpildu; 2 tachar: gaitz-etsi, maiseatu, aapaldikatu.

Erdaretako formak

fr (DLLF): v tr défraîchir, user (desgastar); flétrir, faner; fig flétrir, rabaisser: humillar; froisser; v pr se flétrir, se faner (flores); it (S. Carbonell): tr guastare, sciupare, sconciare; fig offendere, maltrattare; r: ajarse, guastarsi, sciuparsi, sconciarsi; avvizzire (fiori, frutti, ecc.); en (Collins): 1 a) to crumple, crush, mess up; to ruffle, rumple; to tamper with, spoil; b) fig to abuse, disparage; 2 ajarse: to get crumpled, get messed up; Bot. to wither, fade; de (Langenscheidts): 1 v t zerknittern, zerknüllen; fig herunter-machen, -putzen; 2 v r, ajarse: abnützen, faltig werden, verblühen, welken.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Batasuna egiteko bidea eskaintzen duen forma

Ik. ajeatu.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

ajea, ajeatzen.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-tu/-atu.

Aditz-erregimena

da ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ajedrez behin agertu da corpusean (MEIG: "Ez da hori pilota-partida, ez ajedrez-jokoa, ez Urtainen borrokaldia, eta ez nabil inor gutxietsi beharrez"); xake ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira ajedrez 1 (G. Nazabal); xake 28 (M. Aierbe 21, X. Gereño, I. Zaldua, E.J., J.A. Arrieta 2, Egin 1989-09-06, P. Iztueta); xake mate 2 (M. Aierbe).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

ajedrez : DFrec 7; AB38 2; AB50 3 (eta ajedrez-zaldi, ajedrezista); xake : DFrec 1; AB38 6; AB50 1 (xake-joku); HiztEn-LurE; Euskalterm 3 (eta xake-dorre, xake-joko, xake-taula, xake-zaldi); xakejoko : AB38 3; xakelari : AB38 1; HiztEn; eta 'ajedrezado' (herald.) xakelatu 2 eta xakeztatu : 1 (Euskalterm).

Hiztegietako informazioa

Beste hiztegietakoak: xake : HiruMila; ElhHizt; EuskHizt; EskolaHE; Lur EG/CE; Lur EF/FE; Casve EF; PMuj (eta xake-antzeko; xake-joku); xakelari : Casve EF; PMuj; Casve FE: xakejokü , xakeka . Ez dugu aurkitu ondokoetan: HaizeG; Lh DBF; Azkue Aurkibidea; DRA

Erdaretako formak

es ajedrez formaren ordainak: fr (DLLF): échecs, jeu d'échecs; it (L. Ambruzzi): scacchi; scacchiera; ca (DCC): escacs (jocs); en (DEIL): chess; de (Slaby-Grossmann): Schach, Schachspiel.

Zerrenda osagarriak

Prestas: 79 lek. (B 38 / G 41).

Mailegu baztertuaren ordaina

Ik. xake.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ikus OEH argitaratuan: ajustatu 9 (INav, ConTAV, LE Prog, LE Ong, Cb Eg III, AzpPr, PE, Ud); ajustadu 3 (OA 2, Astar II); ajustau 1 (JJMg BasEsc); eta ajuste 4 (AzpPr, Ud, EusJok, Tx); ez dugu ajustadore forma aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira ajustatu 5 (J. Iturbe: "Erreakzioa, ioi-elektroiaren metodoa erabiliz, adjustatu"; A. Sagarna: "Entzuleak entsegua egiteko maila egokia irizten duena, kontrol batez ajustatzen du"; Txill: "aurretik kola zazu zeure zink-xafla lino-puska batetan, eta hau orduan bere horretan egur baten gainean, zapailuan aisago doitu eta ajustatu ahal izateko"; Egin: "Manifestanteen dispertsio horrek erabat zaildu egiten du jendearen kopuru ajustatu bat ematea") eta ajustagarri 1 (J.M. Mendizabal: "Guk 500 watioko foku ajustagarriak erabiltzen ditugu beti, eta alde ikaragarria dago irudiaren kalitatearen aldetik"). Ez dugu ajustadore forma aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

adjustatu : AB38 1; ajustatu : DFrec 1; AB38 2; ajusta- itzulitako besteak: ahokatu : AB38 4, arauerako izan : AB50 1; aurrindu : Euskalterm 1; bete : AB50 3; doitu : AB38 10, AB50 2, Euskalterm 3; doitzaile : AB38 3; Euskalterm 9; ebaki : AB50 1; egokitu : AB38 29, AB50 2, Euskalterm 5; errenditu : Euskalterm 1; finkatu : AB50 1; kitatu : AB38 1, AB50 1; kontuak zuritu : Euskalterm 1 ("ajustar cuentas"); lotu : Euskalterm 2, - ri lotu : AB50 1; moldatu : AB50 1; Euskalterm 2; mugatu : Euskalterm 1; HiztEn-LurE entziklopediek ez dituzte ajustatu, ajustadore eman.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

a) erdal ajustar/ajuster-en ordainak beste hiztegietan: HiruMila: "1. acomodar: egokitu, doitu; 2. ajustar cuentas: kontuak kitatu, zuritu, garbitu, egin; 3. arreglar, moderar: moldatu, eratu, atondu, taxutu; 4. concertar, acordar: adostu, berbatu, itundu, erabaki; 5. apretar: trinkatu, estutu; 6. (Mec.) erregulatu, ahokatu; 7. ajustarse a: -ei lotu". // ElhHizt: "1. estutu; 2. adostu, hitzartu; 3. bat etorri, -en araberakoa izan; 4. lotu, atxiki; 5. likidatu, kontuak egin; 6. (Tecnol.) doitu; 7. (Mat.) doitu; 8. neurrikoa izan, -en doi izan". // Lur EG/CE: doitu, egokitu. // Casve FE: ahokatü, heinealatü; (rectification) xüxentze. // HaizeG EF: ahokatu, juntatu, konduak garbitu, konduak agertu. // T-L LFB: juntatu, ahokatu. // PMuj DCV: "1. adaptar= doitu, egokitu, eraratu, adiñondu; 2. arreglar cuentas= kontuak zuritu (zuzendu, kitatu, argitu, garbitu); 3. arreglar= antolatu, tajutu, eratu, atondu; 4. encajar, empalmar= oatu, oakatu, gardaiñatu; 5. apretar= tinkatu, ertsatu; 6. contratar= akuratu, akuran jarri, tratu egin; -se= itundu; 7. -se, ponerse de acuerdo= elkar aditu, elkar bat egin, bat etorri, batera jarri, itz batu, itundu". // Azkue Aurkibidea: akaratu, akaratzen, doitu, egokitu, trizkatu, zerratu, katonatu, kitatu, zuritu; b) ajustado-renak: HiruMila: "1. adecuado, da: egoki, bete-beteko; 2. apretado, da: mehar, estu; 3. justo, ta: zuzen, bidezko". // Lur EG/CE: doi. // PMuj DCV: "1. apropiado= bete-beteko, egoki; 2. apretado, ceñido= mear, doi, estu; 3. justo, recto= zuzen, bidezko". // Azkue Aurkibidea: aiutu, bete-betekoa, istu, ixtu, kopau, mear, mehar, ortiro, otx, tanka; c) ajustador-enak: HiruMila: egokitzaile. // ElhHizt: "1. egokitzaile; 2. (Tecnol.) doitzaile". // PMuj DCV: limari. // Hiztegiotan ez ditugu aurkitu: EskolaHE, Casve EF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

ajusta, ajustatzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Maileguaren adiera-erabileremuak, eta ordainak

1 Zah. bat etorri tratuan. 2 Saihestekoa da beste adieretan: a) 'neurrian jarri' adierazteko, ik. doitu, aurrindu, egokitu ; b) 'pieza bat beste baten barruan doitasunez sartu' adierazteko, ik. ahokatu .

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

bukaera, amaia.

Euskaltzaindiaren Arauak

akabatu, akaba, akabatzen. du ad. 'hil'

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

akabatu, akaba, akabatzen

Forma baten adiera(k)

Forma baten adiera(k)

azken ukituak egiten dituena.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-tze.

Euskaltzaindiaren Arauak

akabo interj.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Esapideei dagokien sistematika

izan.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

akabo sarrerari dagokion azpisarrera.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Aditz-erregimena

da ad.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

han akabo izanen dira gaitz guztiak.

Euskaltzaindiaren Arauak

akabu Bizk. 'amaiera'

Forma arautuaren azalpenaz oharra

adib. gisa gehituz: Jaien akabuko egunean.

Zerrenda osagarriak

BizBerba.

Sektorekoei galdetzekoa da zer darabilten

ez dakigu zein erabilera duen (L. Baraiazarrak ez du ezagutzen).

Erdaretako formak

OfQuLF: ensemble de personnes savantes; école || Akadêmos || héros grec dans le jardin duquel Platon a enseigné

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Izenondo erreferentzialak

-iko izond. erref.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 32 (Argia 6, Berria 8, Deia 1, EiTB 2, Elkar 2, Euskaltzaindia 2, Jakin 4, UEU 7); ETC 160

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: akademizismo iz. academicismo / Adorez: akademizismo iz. academicismo / Labayru: 0 / NolaErran: 0.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Nazioartekoa eta jasotzekoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 31 (Argia 6, Berria 8, Deia 3, Elkar 2, Euskaltzaindia 3, HABE 1, Jakin 1, UEU 7); ETC 86

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: akademizista izond. academicista / Adorez: akademizista adj. academicista / Labayru: 0 / NolaErran: 0.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Nazioartekoa eta jasotzekoa.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

akadiar 1, Onaind (“Bai ta ikasi dabez Kam ta Sem'tarren izkuntzak: bereber, etiopiera, egiptarrena, koptarrena, akadiarrena, kutxitarrena”).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

HiztEn: akadera (hizkuntza semitikoa; [Akad: Mesopotamia Behereko hiri, eskualde eta erresuma]), LurE: akadiera (hizkuntza).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

akadiar 2, ZTC (Elhuyar: “akadiarren inperioa”, “akadiarren zibilizazioa”).

Erdaretako formak

es acadio (País de Acad); fr (Le Petit Robert): "akkadien [...] de Akkad, nom hébr. d'une ville de Mésopotamie".

Euskaltzaindiaren Arauak

Akad / akadtar.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

-tar osaerakoak

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

akayar 3, GBarand Ilias (“Nola, baña, Akayar biotz zabalek eskuratuko dauskek saria?”, “Bestaldean, orobat, Akayar belaunpeko ederdunek eraso aldirik ba-zekarten Telpolema”, “ni goretsi bai-nozu ta Akayar'en erria, ostera, zapaldu bai-dozu”).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

akaiar: LurE (eskualdearen izena Akaia — gr Akhaia); akeo: HiztEn (cf. Akaia).

Erdaretako formak

es aqueo; fr Achéens.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: akaiarrak.

Euskaltzaindiaren Arauak

Akaia / akaiar. Cf. arauak daraman oharra (1429. or.): "Eskualdearen izenetik abiatuta ateratzen den eskualdeko herritarren izena ageri da 'Eratorria' izeneko zutabean. Zenbaitetan, eskualdearen izena konposatua denean edo latinezkoa dagoen-dagoenean hartzea proposatzen denean, '-ar' atzizkiaren bidezko izen eratorriaren ordez '-(e)ko' atzizkidun forma (izenlaguna) erabiltzea hobetsi da. Nolanahi ere, zutabe hori informazio osagarri gisa eskaintzen da; eratorria noiz erabili eta noiz ez "ez" da erabaki honen aztergaia. / Eskualdeko herritarren izena emanagatik ez da baztertzen beste testuinguru batzuetan erabiltzen den bestelako izendapena, hau da, herritarra ez eta bestelako esanahia duenean. Adibidez, 'lakoniar' ematen da Lakoniako herritarrak izendatzeko, baina 'lakoniko' hitza erabil daiteke bestelako testuinguruetan ('idazle lakonikoa')".

Onomastika batzordeak argitzekoa

Onomastika batzordeari dagokio.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

kategoriak aipatzea komeni da, lantaldearen ustez: «iz. eta izond. edo izlag.» (2007-07-04).

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

-tar osaerakoak.

Euskaltzaindiaren Arauak

akain Ixodoidea

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Forma arautuaren azalpenaz oharra

pareko forma forma gisa, kapar gehituz, eta AS gisa, akain-belar .