(...)
Las oclusivas sonoras, empleando este término en el sentido limitado que más abajo se indica, se conservan por lo general, tanto en posición inicial como en interior de palabra: // Γέβαλα (Ptol.), actual Guevara, Guebara (Ál.). // Heredia (Ál.), doc. Deredia, Heredia < herediu, pl. heredia. Cf. también Δηούα (Ptol.), actual Deva, río y población en Guip. // Como es sabido, lo que llamamos oclusivas sonoras se realizan como oclusivas o espirantes, según la posición, con una distribución muy parecida a la del español de hoy. La pronunciación fricativa de la b está claramente descrita por Oihenart a mediados del siglo XVII. // No hay indicios que apoyen la presunción de que el vasco medieval distinguiera entre -b- oclusiva y -u- (-v-) fricativa como el cast. de aquella época. En los documentos se emplean casi indistintamente las dos letras (Zabal- y Zaval-, Ibar- e Ivar-, -barri y -varri, etc.), lo que parece probar que no había más que un fonema y que la realización corriente de este en posición intervocálica era una fricativa
(...)
Zer: Toponimoen osagaia Non: Euskal Herria Jatorria:
M.IFOV
zabala -
(1956)
OTX.NGRTV, Euskera, I (1956), 161. or.
(...)
Que *ABAL es hondonada requiere larga explicación. Puede tomarse como prototipo, p. e., ABALZISKETA, en Guipuzcoa, o la serie de hidrónimos extendidos por todo el país que nada tienen que ver con "ancho": // Zabal / Zabala / Zabalo y Sable, 1125. // Zabal’eta / Zabal’aga / Zabal'egi / Zabal’degi / Zabal'dika / Zabal’tza / Zabal'tzeta / Zabal'buru / Zabal'ibar / Zabal'bide -que no es como algunos han interpretado "zamal-bide", sino el camino que por Begoña conducía al barranco de Bilbao (o mejor -diria yo- el camino que va bordeando el barranco llamado hoy "El Bosque")
(...)
Zer: Hidronimo Non: Euskal Herria Jatorria:
OTX.NGRTV
(...)
la grafía -ll- [...] representaría en castellano una pronunciación palatal [...] como había de esperarse de una -L- forte vasca o de una -ll- geminada latina, las cuales no palatalizaban, sin embargo, entre hablantes vascos. Tal es el caso de la conocida forma Zaballa, correspondiente a la pronunciación vasca Zabala
(...)
Zer: Toponimoa, deitura Non: Euskal Herria Jatorria:
DRPLV
(...)
Ache [...] zeharkako deklinaziotik erakarria, hau da, Atxetik, Atxera, Atxeko direlakoetarik, Zabale, eta abar, formetan gertatzen den erara, Zabala nominativoko artikuluduna bazterturik gelditzen dela ahozko hizkuntzan
(...)
OV.05 - Toponimia Alavesa seguido de mortuorios o despoblados y pueblos alaveses
Laburdura: OV.05
Egilea: LÓPEZ DE GUEREÑU GALARRAGA, Gerardo.
Titulua: Toponimia Alavesa seguido de mortuorios o despoblados y pueblos alaveses
Lan oharra: Onomasticon Vasconiae 5
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Euskaltzaindia
Tokia: Bilbo
Data: 1989 [1956-1979]
Erreferentzia:
Oharrak: Bilduma honen lehenengo argitaraldia: Eusko-Folklore urtekaria, XVI (1956), 125-150; XVII (1957-1960), 111-146; XVIII (1961), 181-221; XIX (1962), 173-222; XX (1963-1964), 127-180; XXI (1965-1966), 121-180; XXIII (1969-1970), 159-208; XXIV (1971-1972), 217-270; XXVI (1975-1976), 201-254; XXVII (1977-1978), 99-150; XXVIII (1979), 231-323.
Testuinguruan, sarrera toponimikoak dakarren azalpenaren itzulpena ematen dugu.
Zenbaitetan dokumentatuta dagoeneko urtea ere agertzen da eta kasu horietan datazio hori eman zaio toponimoari. Gainerakoetan, ordea, 1956 jarri da.
ECO zerbitzuko Patxi Galék EMFren Mendi Katalogorako egindako erauzketa partziala, Katalogoan ageri diren mendien gaineko datuak soilik jasotzen zituena.
Titulua: EAEko toponimia datu basea, Aldundietako 1:5000 eskalako mapetan errotulatzeko
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza, Eusko Jaurlaritza
Tokia: Gasteiz
Data: 1986-2003
Erreferentzia:
Oharrak: Deikerren aritutako ikertzaile taldeak banan-banan eginiko arautze proposamenak ere jasotzen dira. Honako epeetan burutu da lana: Bizkaia, 1985-1989; Araba eta Gipuzkoa, 1991-1994; Bizkaia (2), 2001-2003; Araba (2), 2005-2006; Gipuzkoa (2), 2007-2008.
Mota: datu baseak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
FK - 1:5000 eskalako oinarrizko kartografia
Laburdura: FK
Egilea: Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Foru Aldundiak
Titulua: 1:5000 eskalako oinarrizko kartografia
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Foru Aldundia
Tokia: Gasteiz, Bilbo, Donostia
Data:
Erreferentzia:
Oharrak: HPS-Deiker toponimia lanetan erabilitako oinarrizko kartografia izan zen, helburua mapa-orri horietako toponimia errotulatzea baitzen. Orrien zenbakidura, MTN 1:50000 eskalako orri bakoitzaren erreferentzia ematen da eta, gidoiaz bereizirik, orri horretan egindako 64 zatietarik dagokionarena.
Mota: kartografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
DRPLV - De re philologica linguae vasconicae
Laburdura: DRPLV
Egilea: IRIGOIEN ETXEBARRIA, Alfontso (zuz.)
Titulua: De re philologica linguae vasconicae
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Deustuko Unibertsitatea
Tokia: Bilbo
Data: 1986-1995
Erreferentzia:
Oharrak: Alfonso Irigoien Etxebarria irakasleak zuzendurik, bost liburuki plazaratu ziren (I-1986, II-1987, III-1990, IV-1992 eta V-1995). Artikuluetako asko beste nonbaitetik hartuak dira. Halakoetan saiatu gara jatorrizko erreferentziak ematen, hala nola "Euskera" aldizkarikoak, Euskalarien nazioarteko jardunaldiak (Bilbao, 1981), eta abar.
Mota: aldizkariak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: hizkuntza azterketa
NOM.GEOGR - Nomenclátor geográfico
Laburdura: NOM.GEOGR
Egilea: Centro Nacional de Información Geográfica
Titulua: Nomenclátor geográfico
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Instituto Geográfico Nacional, Ministerio de Fomento
Tokia: Madril
Data: 2002, 2005, 2007
Erreferentzia:
Oharrak: CNIGek bidalita, honako datutegi hauek inportatu ziren: Bizkaia, 2002; Araba, 2005; Gipuzkoa, 2007 (izendapen guztiak).
Mota: datu baseak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: ofizialtzea
Lege-oharra
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.