(...)
Antza denez Orreagako monastegi ezagun eta boteretsuak lurtsail batzu zituen eremu honetan, eta hortik dokumentazioko izen horiek. Zangozako 1258ko agiri batean garbi ikusten da aipatu monastegiak ondasunak bazituela Agezan eta Eslaban: "sçachent tous ceux qui ces presentes lettres verront, que/ nous Dn. Pedro par la grace de Dieu eueque de Pampelune/ donnons annuellement quarante boisseaux de froment, mesure de/ Sangosse qui se remitteront en nos posessions de/ l'eglize de Ayuair, aux honorables et chers fils en Jesus/ Christ, et prieur et au couvent de l'hopital de Roncesvaux/ durant et pendant la vie de Dn. Sans Periç chevalier de Subiza/ nous faisons cecy parce que i ceux donnerent à notre priere/ au dit Dn. Sanz Periç sa vie durant tout l'heritage que le dit hopital/ à en Ayessa et en Eslaua... Donné a Sangousse au chateau..." [Ostolaza, 242-243. orr. Autore honek dioenez Ordena honen barrutietako bat Zangozakoa izan zen hasiera-hasieratik, eta beraz ulertzekoa da inguruko herrietan lur eta ondasunak izatea: "La organización del dominio de la Orden de Roncesvalles en Navarra, se hace en forma de encomiendas y claverías... Las primeras fueron las de Sta Mª de Cilveti, Alzuza, S. Nicolás de Sangüesa y Cataláin, agrupadas en torno a iglesias regidas por la Orden..."] Erreka Barranco de Presaldea edo Barranco del Soto izan zitekeen. Alorra Lixuñeta-n zegoen, Galipentzuko bidean (ikus Camino de Gallipienzo sarrera).
(...)