Andrea - Pertsona-izenak - EODA
Andrea
Andere(a)ren aldaera da. Erdi Aroan izen beregaina ez ezik emakume izenak sortzeko erabiltzen zen aurrizki edo aposizio modukoa ere bazen. 1085. urtean Taxoaren (Nafarroa) ageri da (Andere Dirida); Codex Calixtinus liburuan ere azaltzen da, XII. mendean (Andre Maria),'Ama Birjina' adieraz (ikus Andere). Inoiz badirudi Andreoren femeninoa dela. Ikus Andere.
-
dona andreua -
(1366)
CAR.PNAXIV , 481 A (D.b dok. [AGN, sign. gb.], 43v A)
(...)
Primerament del primero grado de los IIIIen florines son estos que se sieguen [...]
(...)Zer: Zergaduna
Non: Zangoza
Jatorria: CAR.PNAXIV -
andrea dona boneta -
(1366)
CAR.PNAXIV , 439 A (D.a dok. [AGN, sign. gb.], XXIr)
(...)
Item Andrea dona Boneta, IIII florin
(...)Zer: Zergaduna
Non: Tutera (Andre Maria)
Jatorria: CAR.PNAXIV -
ANDRE ANSA -
(1366 [1994])
IRI.PIENE , 190. or.
(...)
3.17. ANDRE ANSA: Andre Ansa, (1366, PN-XIV, F.Sang., 504 Orr.), Nauascues-en. // Ikus XIII menderako ANDRANSSA Nafarroan: circa pegam de Andranssa, (1226, El gran Pr. Nav., dok. 198). // Ikus SANSO. [...] Zenbait izen XIV mendeko Nafarroan agertzen direnak (Hirugarren zerrenda)
(...)Zer: pertsona izena
Non:
Jatorria: IRI.PIENE -
ANDRE AURIA -
(1366 [1994])
IRI.PIENE , 190. or.
(...)
3.18. ANDRE AURIA: Andre Auria, (1366, PN-XIV, F.Sang., 478 Orr.), Uztarroz Goyena-n. // Ikus Leire-ko dokumentazioan XI menderako ANDERE AURIA: Andere Auria Acenariz, 1085, f. 43), eta Andere Auria Zaarra, (1085, f. 44). // Eta XII mendean ANDRE AURIA / ANDERE AURIA: Andre Auria, (1190 inguruan, El gran Pr. Nav., dok. 65); Andre Auria et filia eius Christina, (1157, Doc. Artajoneses, dok. 103); Andere Auria, (c. 1158-1159, Doc. Artajoneses, dok. 126). // Bada DOYNORIA ere, erdarazko ordain zehatza: dona Doynoria, (1330, PN-XIV, F.Est., 256 Orr.), Casanueua-n. // Ikus ORIO, ORIA. [...] Zenbait izen XIV mendeko Nafarroan agertzen direnak (Hirugarren zerrenda)
(...)Zer: pertsona izena
Non:
Jatorria: IRI.PIENE -
ANDRE AZNARIZ -
(1366 [1994])
IRI.PIENE , 191. or.
(...)
3.20. ANDRE AZNARIZ: Andre Aznariz, (1366, PN-XIV, F.Sang., 477 Orr.), Ysaua-n. Ikus GODINEZ laugarren zerrendan, ESTEUANIZ Iehenengokoan ESTEBE sarreran, eta ANDRE LOPIZ eta ARCEYZ hementxe bertan, eta I nota. [...] Zenbait izen XIV mendeko Nafarroan agertzen direnak (Hirugarren zerrenda)
(...)Zer: pertsona izena
Non:
Jatorria: IRI.PIENE -
andrea de burgo -
(1506/11/08)
FDMPV.009 , 66. dok. 270. or. [Céd. reg. 1 nº 26]
(...)
porque sobre ello os hablaran o escreuiran miçer Andrea de Burgo, enbaxador del rey de romanos, mi sennor e monser de Veyre, mi enbaxador, daldes entera fee y crehençia
(...)Zer: Enbaxadorea
Non: Espainia
Jatorria: FDMPV.009 -
andrea de uria -
(1510 [1993)
FDMPV.043 , 128 [SAL.IKA, 7, 168. or.]
(...)
Andrea de Uria, Andrea Lopez, Lekeitio, 1510, 1556, Enríquez et al., 1993: 128, 165, 166
(...)Zer: Antroponimoa
Non: Lekeitio
Jatorria: SAL.IKA -
andrea lopez -
(1556 [1993)
FDMPV.043 , 165, 166 [SAL.IKA, 7, 168. or.]
(...)
Andrea de Uria, Andrea Lopez, Lekeitio, 1510, 1556, Enríquez et al., 1993: 128, 165, 166
(...)Zer: Antroponimoa
Non: Lekeitio
Jatorria: SAL.IKA -
andrea (em.) -
(2001)
GOR.SAL.EIZ , 185
(...)
Andere(a)ren aldaera da. Erdi Aroan izen beregaina ez ezik emakume izenak sortzeko erabiltzen zen aurrizki edo aposizio modukoa ere bazen. 1085. urtean Taxoaren (Nafarroa) ageri da (Andere Dirida); Codex Calixtinus liburuan ere azaltzen da, XII. mendean (Andre Maria),'Ama Birjina' adieraz (ikus Andere). Inoiz badirudi Andreoren femeninoa dela. Ikus Andere. // Nombre propio medieval variante de Andere(a) y prefijo o aposición usada en la Edad Media para crear femeninos. Se documenta en 1085 en Taxoare / Tajonar (Navarra, Andere Dirida) y también en el siglo XII en el Codex Calixtinus (Andre Maria), para designar a la Virgen María. También puede ser, en alguno caso, al parecer, variante femenina de Andreo. Véase Andere.
(...)Zer: Emakume-izena
Non: --
Jatorria: GOR.SAL.EIZ -
andraka < andreo, andrea -
(2011)
SAL.IKA , 7, 168. or.
(...)
En este momento no sé si el sufijo o la reinterpretación del mismo (por la alternancia -ika / -eka y la posible asimilación a -aka) pudo llevar a los hablantes a pensar que lo fundamental era la parte final, es decir, -ka, fenómeno parecido al sufrido por el sufijo patronímico, en el que lo nuclear era la sibilante. Es posible, pues, que cobrara autonomía, como ocurrió con el centro-oriental -ain (Otsakain < Otsokain < Otsoko 'Lopito, Lopillo' + -ain, Zurukuain < Zurikoain < Zuriko 'Blanquito, Blanquita' + -ain, los dos en Navarra), y fuera aplicado a bases eusquéricas como andre o andra (Andraka), si no se trata del antropónimo Andreo o su femenino Andrea (cf. Andrea de Uria, Andrea Lopez, Lekeitio, 1510, 1556, Enríquez et al., 1993: 128, 165, 166), o a nombres como Maria, de donde Mariaka
(...)Zer: Auzoa, izena
Non: Lemoiz
Jatorria: SAL.IKA
Lege-oharra
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
