Euskaltzaindiaren Hiztegia

1 emaitza maneatu bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.

maneatu, manea, maneatzen
1 da/du ad. Atondu, prestatu. Hila hobirako maneatzen. Erregea, zureak egin du, manea zaitez, testamentua egizu, zeren hil behar duzun.
2 du ad. Janariez mintzatuz, prestatu, ondu. Ogia egiten eta eltzea maneatzen. Antxume horiek zure aitaren gogara maneatuko ditut. Batere maneatu gabeko janariak. Herrialde horietan ozpina ugari erabiltzen da entsaladak maneatzeko.
3 du ad. Lurrez mintzatuz, landu. Lurra ongi maneatzeko zituen lanabesak. Lurra maneatzen, simaurtzen eta hesitzen.

Aztergaia: maneatu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1995-10-25 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

maneatu (+ maneau, maneatze, maneatzaile, maneadura, maneakizun) da formarik erabiliena, HM eta batez ere G: a) 'prestatu, ondu' adierako 27 ager. jaso dira: B 5 (A GGero), G 22 (Cb Eg III; Mb IArg I; Mb IArg II; UB; Lard DT; AA II; AA III; Lard; Inza Azalp; Aran SIgn), IE 1 (Egiat), EB 2 (MEIG); b) 'janaria prestatu, ondu' adierako beste 27: B 2 (Ag Kr; Erkiag BatB), G 24 (Mb IArg I; Mb IArg II; AA I; AA II; AA III; Aran SIgn; Lard; Zab Gabon; Tx B I; Vill Jaink; Arr GB), EB 1 (MEIG); c) 'erabili' adierako 4: B 3 (Añ GGero), G 1 (AA II); d) 'lurra landu' adierako 9: G (Mb IArg 7, AA III, Ag G); e) 'gobernatu' adierako 5: B 4 (A GGero; Ag AL), G 1 (Txill Let); maniatu ere HMkoa da, eta batez ere Gkoa: a) 'prestatu' adierako 3 ager.: B 1 (Alzola Atalak), G 2 (Cb Eg III; Lab SuEm); b) 'janaria prestatu, ondu' adierako 9: B 1 (SM Zirik), G 8 (Bv Asl; Sor Gabon; JanEd II; Goñi; Anab Poli; Anab Aprika; Lab SuEm); c) 'erabili' adierako 1, G (And AUzta); d) 'lurra landu' adierako 4, G (Sor Bar; Uzt Sas; And AUzta); e) 'gobernatu' adierako 1, B (SM Zirik); maneiatu IE Zah. da eta 'gobernatu' adierakoa: 4 ager. (Lç; Mst); maneiu 'erabili' adierakoaren ager. bakarra Lç da; manaiatu (+ manajatu, manaiakor) ere IE bakarrik da: a) 'prestatu' adierako 1 (SP Imit); eta manaiu (+ manaiukor) 'prestaera' adierako 2 (Ax); c) 'erabili' adierakoak: IE 9 (Ax; SP Phil; Mong; He Gudu; ES) eta EB 1 (Arti MaldanB); manaiu 'erabilera' adierako 4 (Ax; Mat); e) 'gobernatu' adierako 9 (Ax; SP Phil; ES); manejatu 'erabili' 5 aldiz azaldu da, G bakarrik: JanEd I; EusJok; Noe; Iraola; Uzt Noiz; eta maneju G 1 (Basarri); apailatu (ik. OEH argitaratua: "Documentado sólo en autores septentrionales (a excepción de Ibiñagabeitia) del presente siglo"): a) apailatu (+ apailu) forma 'prestatu / prestaera' adierakoek 5 ager. dituzte: B 1 (Alzola Atalak) eta IE 4 (JEtchep; Casve SGrazi; Lf Murtuts); b) 'janaria prestatu, ondu' adierakoak 3: IE 2 (Lf Murtuts; Etcham) eta G 1 (Ibiñ Virgil).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

maneatu formak 10 ager. ditu: 'janaria prestatu, ondu' dira 7 (G 3, EB-EgAs 4); 'lurra landu' 2 (EB-EgAs); 'prestatu, ondu' 1 (EB); maneiatu (+ eratorriak) dira erabilienak, 26 agerraldirekin: 'erabili' adierako 21 (EB-EgAs); 'gobernatu' adierako 1 (EB); 'janaria prestatu, ondu' adierako 1 (EB); manaiatu behin agertu da (EB); manejatu (+ manejau) formak 'erabili' adierako 10 ager. ditu (EB-EgAs); manejo 'erabiltze' behin jaso da (EgAs); apailatu (+ apailu...): ez da 'janaria prestatu, ondu' adierakorik jaso; 'prestatu' adierakoak 24 ditugu (EB-EgAs 15, IE 7, G 2); 'prestaera' adierakoak 11 dira (IE 5, EB-EgAs 9); apailu formaren beste 4 ager. 'arrantza-tresna' adierakoak dira (EB).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

DFrec: apailatu 17; apailu 4; apaillatu 1; manaiatu 2; maneiatu 4; maneiatzaile 1; manejatu 4; AB38: apailatu 'prestatu' 2; manaiatu 'erabili' 1; maneatu 'janaria prestatu, ondu' 1; maneatu 'prestatu, ondu' 1; maneiagarri 'erabilgarri' 1; maneiakor 'erabilgarri' 1; maneiatu 'erabili' 11; maneiatu 'janaria prestatu, ondu' 1; AB50: apailatu 'prestatu' 1; apailu 'aparato' 1; apailu 'bateria' 1; apailu 'inclusor' 1; apailuen eratxikipen 'conexión de aparatos' 1; maneatu 'disponer(se)' 1; maneiatu 'erabili' 3; manejatu 'erabili' 4; maniagarri 'manual' 1; LurE: apailatu 'prestatu'; apailu 'prestaera'; maneatu ('janaria prestatu, ondu'; 'prestatu, ondu'); maneatze; apailatze; HiztEn: apailamendu 'prestakuntza' (Ipar.); apailatu 'prestatu' ("Prestatu, antolatu (gaur egun, sukaldaritzan oso erabilia)"); apailu 'prestaera' (Ipar.); manaiatu: "Ik. maneiatu"; maneatu 'janaria prestatu, ondu' "(batez ere G)"; maneatu 'lurra landu' (batez ere G); maneatu 'prestatu, ondu' (batez ere G); maneiatu 'erabili'; maneiatu 'gobernatu'; maneatzaile 'prestatzaile'; maneadura 'maneatzea' (Zah.); maneiu: "Maneiatzearen ekintza edo ondorioa / Tresna bat erabiltzeko trebetasuna"; maneiukor 'erabilgarri'; maneiukortu; Euskalterm: apailatu, maneatu eta maneiatu-z gain 'janaria prestatu, ondu' adierako ondu eta emendatu ere jaso dira.

Bestelakoak
Jatorrizko forma

apailatu, maneatu.

Euskaltzaindiaren Arauak

maneatu, manea, maneatzen. 1 da/du ad. 'atondu, prestatu'. 2 du ad. '(janaria) prestatu, ondu'. 3 du ad. '(lurra) landu'.

Informazio lexikografikoa
Forma-adieren gurutzamenduak

1 atondu, prestatu; 2 (janaria) prestatu, ondu; 3 (lurra) landu. Cf. maneiatu .

 

Azkue Biblioteka eta Artxiboa

ORDUTEGIA
9:00 - 14:00

Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus