Euskaltzaindiaren Hiztegia
1 emaitza buxadura bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Aztergaia: butxadura
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | EArau | 2005-10-21 | |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:005 | 2002-11-12 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
butxatu 1 'mojar' adierakoa, Lç Ins F 7 v ("Eta kausa haur bera izan da, Iauna, zerengatik zure suiet gaixoen odolean hanbat aldiz borreroék eskuak butxatuak ukhan baitituzté") // Ik. OEH argitaratuan gainera testu-lekukotasunik gabeko 1 buxatu ("essuyer. Ahua buxatze, s'essuyer les lèvres. Sudurra buxatze, se moucher" Lh) eta 2 buxatu ("Boucher [une issue]. Empr. béa. boussá, boucher" Lrq. v. buxuatu); eta buxuatu sarreran, Etch: "Jin ziren muxeruak, buxuatik hekiko, / eni hobe beharrez, aldiz leher onddo" #mdash# cf. la nota del ed.: "buxuatik: forme contracte de buxuatiak de ardu buxunatiak: les vins bouchés".
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
butxadura 5: A. Loizate ("Behazun-bideko butxadura onbera zein gaiztoa"), GAO 1991 ("Zakar solido edo liskatsuak: estolderiako jarioan butxadurarik sortu edo hondakin uretarako sistemaren funtzionamendu egokia nahasten duten edo nahas dezaketen zakar solido edo liskatsuak"), K. Busturia 3 ("Horrela, outputak igo ahala, behin eta berriz hainbat "butxadura" gertatuko da, eta egoera hauetan zenbait ondasunen eskaintzak malgua izateari utzi egiten dio eta beren prezioek beharrezko mailara igo behar dute"); barne-butxaketa 1, A. Gabikagogeaskoa ("Barne-butxaketa hau handitu egiten da plazer eta zorionari jarritako tabu kulturalen eraginez"); butxapen 1, J. Jauregi ("Miokardioaren infartoa: Hipoxia iraunkor batek ekoizten duen angor-a ez bezala, infartoa abar koronario baten butxapen oso baten ondorio da"); butxatu 3: UZEI ("Ahoak airearen sarrera eta irteerako bide bezala jokatzen du aire-behar handia dagoen egoeratan, ariketa fisiko gogorren bat egiten denean adib. edo sudur-barrunbeak butxatuta daudenean"), A. Gabikagogeaskoa ("Gizabanako isolatu eta indargeak butxatuta ikusten du bere zentzu-, hunkipen- eta adimen-potentzialtasunen bidea"), I. Mugika ("Akidura eragiten duen uzkurdura isometriko #mdash#belaunaren luzapena#mdash# baten ondoren, ariketan zehar erabilitako PKr-ren birsintesirik ez da ematen gihar-zirkulazioa butxatu egiten denean").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
butxadura : DFrec 1 (Saioka/5: "trafiko butxadura"), AB38 2 (embotellamiento), HiztEn (1 butxatzearen ekintza eta ondorioa; 2 Med. organismoko hodi bat butxatzean datzan anomalia); butxatu : HiztEn (bide edo hodi batean oztopo bat gertatu edo jarri, handik igarotzea eragotzi edo zailtzen duena); butxatzaile : HiztEn (butxatzen duena); buxadura : Euskalterm 9 (a] Med. 8 'obstrucción'; hauetan heste-buxadura 'obstrucción, oclusión intestinal', buxadura-kentze 'desobstrucción'; b] Garr. zirkulazio-buxadura 'embotellamiento'); buxaketa : Euskalterm 4 (Med. 'obstrucción; eta hauetan buxaketazko 'obstructivo', baso-buxaketa 'espasmo vascular'); buxatu : HiztEn (ik. butxatu); buxatzaile : Euskalterm 6 (Med. gaixotasun b., kardiomiopatia b., pneumopatia b., tronbo b. 'obstructivo', 'oclusivo', 'obliterativo'); // Ez ditugu aurkitu ap. AB50, LurE.
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
butxadura : HiruMila (1 atasco; 2 obturación); butxagailu : HiruMila (obturador #mdash#aparato, elemento); butxagarri : HiruMila (obstructor); butxaketa : HiruMila (obstrucción, taponamiento); butxatu : ElhHizt (ik. buxatu), HiruMila (1 ensuciar; 2 taponar), DRA (ensuciar); butxatzaile : HiruMila (que obstruye, tapona); buxadura : ElhHizt (obstrucción); buxatu : ElhHizt (obstruir, cerrar el paso), Casve EF (-tü: essuyer), Lh DBF (1 boucher; 2 essuyer), DRA (1 enjuagarse; 2 tapar, taponar); buxatzaile : ElhHizt (obstructor) // Ez ditugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EF/FE eta EG/CE, HaizeG BF, PMuj DVC.
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Lantaldearen irizpideak
Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea
Euskaltzaindiak erabakitzekoa: hutsaren hurrengo tradizioa dute aldaera guztiek; butxa- formakoak indartu (berrezarri?) dira orain (eta orainago buxa- formakoak proposatu), aski bide egin dutela esaterik ez badago ere; baina cf. infra buxon. // IdOh (2004-01-09): ik. buxadura, buxatze geroago arautuak, s.u. atasko.
Informazio osagarria
Maileguen egokitzapen sistematikoa
-tx-/-x-.
Formari buruzko oharrak
Euskaltzainen oharrak
- [E115]: 'Butxadura: ken, sasi iparraldekada da'.
- [E116]: nik ez nuke sartuko, orduan buxatze, buxadura onartuak dagoeneko'.
- Erabakia: Erabakia (2005-10-21): 'butxadura* e. buxadura'.
Azkue Biblioteka eta Artxiboa
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
