Harremana

    Euskaltzaindiaren Hiztegia

    2. Hizkuntza-baliabideak
    3. Hiztegi orokorrak
    4. Euskaltzaindiaren Hiztegia

    1 emaitza inguma bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.

    inguma
    1 iz. Lo dagoenari erasotzen dion iratxoa; amesgaiztoa.
    2 iz. Iratxoa, mamua.
    3 iz. Tximeleta. Harrigarria da har bat inguma bihurtzea.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: inguma

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1995-03-30 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    inguma forma 3 adieratan agertu da: a) 'tximeleta' adierako 44 ager.: B 12 (Laux AB, Gand Elorri, Erkiag Arran, Erkiag BatB), G 32 (It Fab, AA III, It Dial, Ldi BB, Ldi UO, Or Poem, Or Eus, Etxde AlosT, NEtx LBB, Or QA); b) 'amesgaizto' adierakoa behin bakarrik azaldu da (Or Poem); c) 'iratxo' adierako 5 ager. daude: B 2 (Gand Elorri, Erkiag BatB), G 1 (Mok) eta IE 2 (SP Phil, Ox); pinpirin forma 3 adieratan: a) 'tximeleta' adierakoa 22 aldiz: IE (SP Phil, Dv Dial, Iratz, Ox, FIr, Etcham); b) 'dotore...' adierakoa 13 aldiz: G 8 (Ldi UO, Or Poem, Or Eus, Ldi IL), IE 4 (SP Phil, JE Ber, Etcham, Ardoy SFran) eta EB 1 (MIH); c) 'kimuak edo loreak bota' adierakoa behin (Zub); mitxeleta (mitxileta, mitxilleta) forma 29 aldiz azaldu da: B 15 (AB AmaE, Azc PB, Altuna, Laux BBa, Laux AB, Otx, BEnb NereA, Bilbao IpuiB), G 11 (Ldi BB, Or Poem, Ag G, Or Mi, TAg Uzt, Vill Jaink) eta EB 3 (MEIG I, MEIG VI); mitxirrika aldaerak 14 ager. ditu: B 1 (Erkiag BatB) eta G 13 (EA OlBe, Jaukol Biozk, Or Eus, Or Mi, Or QA, Munita); tximeleta formak 8 ager. ditu: G 7 (Ag G, Etxde JJ, NEtx LBB) eta EB 1 (MEIG I).

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    tximeleta (tximilita) forma da nagusia (EB: 46; B: 1; G: 3); ximeleta aldaerak 5 agerraldi ditu, EB eta G; mitxeleta B-EB agerraldi bana; inguma formak bi adieratan ageri da: a) 'tximeleta': B 1; b) 'iratxo, mamua': EB 2; pinpirin forma bi adieratan jaso da: 'dotore, pertxenta' adierako 6 (G, IE eta EB), eta 'tximeleta' adierako 1 (EB).

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    DFrec: mitxeleta (3); tximeleta (2); AB38: inguma 'tximeleta' (1), tximeleta (28) eta ximeleta (6); AB50: mitxeleta (3), pinpirin 'dotore' (1) eta tximeleta (1); HiztEn: inguma: iratxoa, amesgaiztoa. Tximeleta, pinpirina; mitxeleta: ik. tximeleta; mitxirrika: ik. tximeleta; pinpirin: apain, dotorea. Ik. tximeleta; pinpilinpauxa: ik. tximeleta; tximeleta: Lepidopteroen ordenako zenbait intsekturen izen arrunta; LurE inguma: tximeleta, pinpirina. Iratxoa, amesgaiztoa; mitxeleta: tximeleta; mitxirrika: ik. tximeleta.

    Bestelakoak
    Jatorrizko forma

    inguma, ximeleta, pinpirin

    Euskaltzaindiaren Arauak

    1 'lo dagoenari erasotzen dion iratxoa; amesgaiztoa'. 2 'iratxoa, mamua'. 3 'tximeleta, pinpirina'.

    Informazio lexikografikoa
    Forma baten adiera(k)

    HLEHko adierak jasoko dira hemen, bestelako arazoak alde bat utzirik, hots: "1 Lo dagoenari erasotzen dion iratxoa; amesgaiztoa / Iratxoa, mamua; 2 tximeleta, pinpirina".

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E210]: 1- Definizioa aldatu (lehen adierakoa): 'lo dagoenari amets gaiztoa dakarkion iratxoa'. || 1- "Iratxoa" eta "amesgaiztoa" hitz biak batera azaltzea nahasgarria dela uste dugu.

     - [E208]:  inguma hitzaren 3. adieraren azken sinonimoa, hots, pinpirina, kendu eta horren ordez pinpilinpauxa jartzea. || Pinpirina, aldi berean, izenondoa da (neska pinpirina) eta, ene ustez, pinpilinpauxa baino ezezagunagoa 'tximeleta' adieran.

     - Erabakia: (H2.2 / 2010-03-08): Bere horretan utziko da oraingoz lehen itzulikoa.

     

    Azkue Biblioteka eta Artxiboa

    ORDUTEGIA
    9:00 - 14:00

    Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.

    Bibliotekaren katalogoa Artxiboaren katalogoa
    ERAKUSKETA BIRTUALAK

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak