Euskaltzaindiaren Hiztegia

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BURUA HARTU. a) Fascinar, ocupar el pensamiento, pensar sólo (en). Asto bat zioalarik / erlekiez kargaturik, / buruan ezarri zuen / hura zutela adoratzen. / Hartua hortaz burua, / bazoan fanfarrundua. Gy 106. Pentsaketa hortaz burua hartua, / Gure giza dago net enbarkatua. Ib. 13. Nahi nuke, o Jesus ona, nere burua osoki hartua banu zure ontasunaren eta urrikalmenduen orhoitazpenaz. Jnn Bihotz 6s. Zoin bainakien arras burua hartua hari zela, iragan urthean paganoek errerikako kapera baten berritzen. Prop 1901, 21. Hiriak eta hiriko lilluramenduek burua harturik, Larrun handiaren itzal maiteari betikotz ihes egin duten dohakabeak. Zerb Azk 32. Bahakik Benitak nola hitaz burua hartua duen... Larz Iru 104. Erabat burua artua ta bere liburuen gezurretan blai-blai egiña! Berron Kijote 200. b) Subirse a la cabeza, nublar el juicio. "Ardoak burua artu dio (G-azp)" Gte Erd 71. Cf. ODOLAK BURUA HARTU (s.v. odol). Sukharrak hartu du burua, begietarat heldu dire gauza lazgarrienak. Hb Egia 62.

burua hartu 46, baina ez dugu OEHko adierakorik aurkitu. Gehienak ‘buruan jarri, aurrean jarri’ adierakoak dira.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

burua hartu 7: Herria 2 (“Edo burua hartua, uda huntan lagun berri bat dutela, maite dutela eta menturaz...?? edo burua hartua familian berri txar bat dutelakotz eta ez dakite zer aldaketak izanen diren, noiz, nola??”), A. Irizar (“Bide korapilatsu hartan izandako arrakastak ez zion inoiz burua hartu”), A. Epaltza (“Edana nintzen, burua hartua.”), E. Jimenez (“Haatik, kutxako zokondo ezkutuan gorderik nuen liburuak burua hartua zidan eta, haren mende oldozten nituen ni baitan sortzen zitzaizkidan ideia kasik denak.”), Txillardegi (“Eta odolak burua hartzen zidan.”), Alberto Ladron Arana (“Burua hartua zion burrundara izugarri haren errua zen”); gainerako adibideak (30) ‘buruan jarri, aurrean jarri’ adierakoak dira.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta aski erabilia; jasotzekoa azpisarrera gisa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa buru sarreran.