Euskaltzaindiaren Hiztegia

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 55 (Laneki 34); ETC: 139.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: mizelio iz. (Mikol.) micelio, Adorez: mizelio: iz. (Mikol.) micelio; Labayru: mizelio 1 iz. Bot. micelio; NolaErran: 0. / Euskalterm: mizelio, mizelio primario, mizelio sekundario (Biol.).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa, Mikol. markarekin.

Jakite-arloak

Mikol.

Euskaltzaindiaren Arauak

Mizenas / mizenastar.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

-tar osaerakoak.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

mizeniku , B. Otaegi (“Indoeuropar giza talde hauek "mizeniku" zibilizazioa ondatuko dute”); mizenastar , Atlantida (“Irudian, emakume mizenastarra aurkitu diren freskoen arabera. Ondoko irudian dugu Tira irlan desagertutako zibilizazioaren beste irudi bat bertan garaiko emakumeen janzkera agertzen delarik”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

mizeniko 3, Filosofiako gida (adib.: “Himno homerikoak deitzen diren kantuek, bestalde, ez dute zertan Homerorenak izan; batzuk ohiturazkoak dira - batzuek jatorri mizenikoa dute, nabarmen -, beste batzuk otoitzak edo formulak eta abar”).

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es micénico / fr mycénienne: Elhuyar: mizenastar; Mizenasko / Nolaerran: - / Zehazki: mizenastar / Labayru: Mizenasko, mizenastar / Adorez5000: mizeniko, mizenastar.

Erdaretako formak

es micénico / fr mycénienne / en Mycenaean / de Mykenische.

Euskaltzaindiak euskara baturako proposatua

Aski da mizenastar arautua.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

izond.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Forma baten adiera(k)

1 gurikeriara emana. 2 mardula.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Forma baten adiera(k)

gurikeria.

Sektorekoei galdetzekoa da zer darabilten

mizkatu formarik ez da ageri lantaldearen informazioetan; mizketu, berriz, hiru testutan jaso da (Añ, Bilbao; Batxi).

Lexemen erregulartasuna

-x-/-z-.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

miskin 2, Astar II ("Zelan sinistu ginaike zeken, eta miskin izango zala bera Amagaz, [...]?", "egiten dabe pekatu mortal arako guraso miskin, eta zeken euren seme alabai ezer emoten ezteutsenak"); eta OEH argitaratuan miz-, mix- bana: Ant JesBi ("Ene Jaungoikoa, nere biotz au zurea dezu, baña badakit Zuretzako sobra mizkiña dala"), Herr 1964 ("Ohoin mota asko baditugu. Tipi mixkin hoitarik zonbaixka: magasinetan ebasten dute esku-menean dituzten xurruburruetarik bat edo bertze"); mixkin 'grimace' 1, Hb Egia ("Ikusten ditut zenbaiten mixkinak, erran nahi balute bezala: atsoa zoro bat da, ezdu nihork egin mirakulurik, ez nihork ikusi"); mizkindoi 1, Lab EEguna ("Ez nazu mizkindoia. Txokolate, goxo ta eztigarriak, nai duanarentzat!"); meskindu 1, Harb ("Pobreziak zehatzen, estorbuak meskintzen, [...] tristeziak akometatzen [...] banau"); eta OEH argitaratuan mix- 1, Herr 1958 ("Aise mendra zitaken sujet eder hori! Aise mixkint zitaken gai ospetsu hori!"), eta mizkindu 'devenir grimacier' 2: GAlm 1963 ("Medikuak eskuratzen ditu [zigarroak], erhietan itzulikatzen eta sudurra mizkinduz usaindatzen"), Etcheb Obrak (ap. DRA: "[Liburuen] tituluak ikustearekin kolpatuari mizkindu zitzaion sudurra, ilhundu arpegia"); mizkinkeria (eta misken-) 2: Astar II ("Zezenkerija, miskenkerija [sic] edo ondasun gurari larregija da gatx gustijen sustraija"), Moc Damu ("Horrela andre-gaiarekin gertatzen danian mutill-gazteak ur-aparra bezela ibilli bear du diruba, eta ez mizkinkeriyan!"), eta OEH argitaratuan, fB Ic II 143 ("Premina badako txokolate, ardao, merijenda, mizkinerija, [...]"); eta hor, gainera, testu-lekukotasunik gabeko mizkinda, mizkinde, mizkinkiro, mizkino.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

mizkin 2, metahizk.: X. Mendiguren B. ("Litxarrero: Litxarreriak atsegin dituena. Gozozale. Mizkin"), U. Ruiz (hitz-zerrenda batean); mizkinkeria Azurm ("Gaurkuok baino mizkinkeria gutiago zizuten mihinean, gauzei beren izenez deitzeko").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

mizkin : HiztEn // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

miskin : HaizeG BF (niais), Lh DBF (1 grimace; 2 grimacier), DRA (1 mezquino, avaro; 2 gesto, mueca), PMuj DVC (1 gestero, gesticulador, figurero, parajismero; 2 bobo, necio, tonto); miskindu : Lh DBF (devenir grimacier), DRA (volverse mezquino, gesticulante); miskintasun : PMuj DVC (figurería, condición de gesticulador); mixkin : DRA (mezquino, pequeño); mixkintu : DRA (rebajar, disminuir); mizkin : EuskHizt, HiruMila (1 melindroso, sa; 2 goloso, sa), ElhHizt (1 goloso, a; 2 melindroso, a, de mal comer; 3 mezquino, a), Lur EG/CE eta EF/FE (melindroso /friand, gourmand), Casve EF (gourmand), Lh DBF (friand), DRA (1 mezquino, melindroso; 2 goloso), PMuj DVC (goloso, laminero, melindroso, regalado, dengoso, refinado, regalón); mizkinda : Lh DBF (gourmandise), DRA (ocuparse en picar de un plato y otro, pero sin comer nada en cantidad suficiente), PMuj DVC (cotufa, golosina, gollería, chuchería, chirlomirlo); mizkindaka : PMuj DVC (golosineando, lamiendo); mizkindu : Lh DBF (devenir gourmand), DRA (torcer el gesto, volverse mezquino, regalón), PMuj DVC (golosear, lamer, golosinear, golosinar, lamiscar); mizkineri : DRA (1 gula, gastronomía; 2 golosina); mizkinkeria : EuskHizt, HiruMila (gula), Lh DBF (mizkinkeri: 1 gourmandise; 2 gourmandises, friandises), DRA (mizkinkeri: 1 golosina, 2 gula; 3 mezquindad); mizkinkeriz : PMuj DVC (golosamente); mizkino : HiruMila (mezquino, na), DRA (mizkiño: mezquino); mizkiñaldi : PMuj DVC (lametón) // Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE.

Zerrenda osagarriak

BizBerba: "mizkin(du) (jakan[du]): volverse inapetente".

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

mizkin(du), mizkintzen.

Aditz-erregimena

da ad.

Forma baten adiera(k)

mizkin bihurtu.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

BizBerba: "mizkinkeria: gula, golosina".

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: ik. mizpirondo / LurE: - / ElhHizt: ik. mizpirondo / EskolaHE: -

Ahozko erabileraren testigantza fidagarria du

erabili gabea da testuetan (gaia bezala, noski), baina tradizio lexikografiko fidagarrikoa.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-tze/-ondo.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

mizpirondoa.

Euskaltzaindiaren Arauak

Mespilus germanica / AS: Japoniako mizpirondo: Eriobotrya japonica.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-a+o-.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ondo.

Landare eta animalien taxonomi izena

Mespilus germanica + Eriobotrya japonica.

Txostenaren laburpena

ik. informazioa s.u. mihi.

Euskaltzaindiaren Arauak

iz. 'suge eta muskerren mihia'.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

miztor 5, beti ap.NEtx (adib.: "Miztor zorrotzak txistu, zu nundik irentsiko"; "Butrongo sugeak emen utzi bear izan zituan bere pozoi ta miztorra"); miztotu 'zorroztu' 3, JMB ELG (adib.: "alde batez miztatutako azagai-muturra", "Isturitzko gezi-mutur, alde bietatik miztotua"); miztatu 'miztokatu' 1, Or Eus, ("Euliak, bazkal-ondoan ixil, orain ostera, furrundaz, gurdia zama dan bitartean beiak miztatzera doaz") // OEH argitaratuan gainera: miztokatu : TAg GaGo ("Itz oek entzutean, saietsean ezpareak miztokatu balu, ez uan erneago jarkiko ta zutituko").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

miztor 3: Gure Erria 1989 ("Mingaiñ txarrak ezin dira / egon oi pakean, / biotz onen zoriona / garraztu naiean. / Utzi zaiezu miztorrei / beren jardunean. / Erleak lorerik lore / ibil oi danean / eztu eztirik jasotzen / lokatza artean"); X. Olarra ("Haren emazteak miztor galanta zuen", ""Maitea", esan zion ahizpari faltsetezko miztorrez").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

miztor : DRA (aguijón); PMuj DVC (1 carnero mal castrado; 2 G aguijón, pua de abeja u otros insectos; 3 abejorro) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

miztoa.