49470 emaitza bilaketarentzat - [1101 - 1150] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-05-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: ahazkarri / EuskHizt: + / HiztEn: ahazkarri / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +.
tradizioan -zg- / -zk- forma biak ageri dira, eta ez da bat nagusitu: erregular-garden aldaketa gabea da honelakoetan hobestekoa.
-z(tu)+g-.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-20 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
- [E208]: ahanzkor behar du.
- Erabakia: EArau (1995-07-28): ahazkor eta ahanzkor jaso dira.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-05-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
g.er.
- [E123]: ''aztea' adiera eman? Badirudi adiera horretan erabili dela, bere urrian (eta ez gaur batek baino gehiagok emango lioken "capacidad de olvido" adieran)'.
- Erabakia: Erabakia (2002-03-22): 'ahazmen g.er.'
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-09-12 | Adibide gisa onartzekoa |
OEH: AHAZTERA UTZI, AHAZTERAT UTZI, AHAZTEN UTZI. Olvidar, relegar al olvido. Tr. Emplean -ra(t) los septentrionales y navarros, y -n los vizcaínos y guipuzcoanos. Hire eskutik rezebitu ukhan ditugun ontasun eta grazia handiak ahanzitera utzirik. Lç Ins A 5v. Ez dezan utz tiraniak / penarik ahanztera. Arg DevB 196. Eztizatzula utzi ahatzera ene nezesitate pobriak. Tt Arima XIII. Alferkeriari bere buruak emanez, eta ikhasi zutena ahantztera utziz. ES 179. Gure Hitzkuntza agor zaharkitu eta ahantztera utzia, hain delikatua bada berenez. He Gudu 6. Galtze espiritual bat ahaztera eizten dizü. Mst III 44, 2. Nula ahaztera üzten ahal zütüt. Ib. 10, 2. Ahaztera ützi itzazü / gure falta handiak. StJul 203. Humeak ere egin behar due egiñ-ala eren aldetik dotriña ikasteko, ta eren bizian aztutzen ez uzteko. Ub 197. Ez bakarrik egiten dabee pekatu mortal onelako Mediku, eta Zirujaubak, baita estudijetan eztabeenak bere, aztuten itxiten dabeela lenago ekijen guztija. Astar II 102. Ahazterat utziz ene gibelean dena. TB Phil 3, 14 (Lç ahanzten ditudala). Aise utzten dire ahantztera / Zeruari eman hitzak. Gy 284. Behar zuela ahanzterat utzi egiten zuken ongia, egin bezein laster. Jnn SBi 125. Ez du nahi izan Jainkoak bere agintza ahanztera utzi. Lap 148 (V 66). Othoitziak ützi zitit ahaztera. Ip Hil 151. Aiztuten ez itxi nik / esaneikuari. Enb 198. Egilearen izena segur sekulan ahanzterat utziko ez duen liburu horri. Zerb Azk 70. Nolanai aztutzera / nik ezin det utzi. Auspoa 77-78, 286. v. tbn. AstLas 45. Etch 110. Ahanztera utzi: Dv Lab 363. Ahanzterat utzi: JEtchep 28
Ez dugu aurkitu ahaztera utzi foramrik.
ahaztera utzi 1, Herria (Ikastolako haurrek etxe kurri egin dute, beren gisarat mozorroturik, leheneko ohitura ez ahaztera uzteko, ohartu gira Ikastolak bere uzta emaiten diela).
Adibide gisa jasotzea aski da.
Adibide gisa jasotzekoa ahaztu sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2013-06-10): ahaztezin 130: Berria 51 (adib.: egun ahaztezina igaro zuen, bere kantu zaharrean moldaketa ahaztezin haiek, lan ahaztezina da fantasia eta abenturen generoan), EiTB 65 (adib.: otsailaren 14a egun ahaztezina izan daiteke bikote guztientzat), Argia 7 (1931ko apirilaren 14 hartan gertatu zena, ahaztezina izateaz gain, guztiz eredugarritzat dugu), DiarioVasco 7 (Nire aitonaren historia ahaztezina); ahantzezin 5, Berria 4 (Bidaia ahantzezin eta hunkigarria egin berri dut Polonian), Jakin (Zumalabe adiskide eta maisua, eta Andolin Eguzkitza ahantzezina); ezin ahaztuzko 3, Berria.
EPG: ahaztezin 87: Berria 48, Elizen arteko Biblia 3, Karlos Linazasoro 6, Joseba Zulaika 2, Ibon Uribarri 3, Karlos Zabala 2, Eider Rodriguez 2, Arantxa Iturbe 2, Joxe Azurmendi 2, Joseba Urteaga, Ander Irizar, Josu Zabaleta, Agustin Otsoa, Iban Zaldua, Pako Aristi 3, Asisko Frantzizko, Patziku Perurena, Oskar Arana, Joxean Sagaztizabal, Juan Kruz Igerabide, Iñaki Heras, Eskarne Mujika, Xabier Mendiguren Elizegi; ahantzezin 19: Berria 2, Herria, Xabier Montoia 2, Xabier Olarra 2, Oskar Arana, Martin Anso, Imanol Zurutuza, Joxean Sagaztizabal, Fernando Rey, Daniel Landart, Piarres Aintziart, Iñaki Zabaleta, Itxaro Borda, Juan Garzia, Unai Iturriaga; ezin ahaztuzko 3: Berria, Koro Navarro 2, Josu Zabaleta 3.
BerriaEL2013: ahaztezin (ez du sarrerarik, baina azalpenetan hirutan agertzen da).
es inolvidable / fr inoubliable: Elhuyar: ahaztezin, ezin ahaztuzko, ezin ahantzizko / Nolaerran: ezin ahantzi(zko), ahantzezin, ahaztezin / Zehazki: ezin ahaztuzko, ahaztezin / Labayru: ahaztuezin/ahaztezin, ahantzezin, ezin ahaztu leiteken(a)/ezin ahatz daitekeen(a), ahazten gaitza den(a) / Adorez5000: ahaztezin, ahaztu ezinezko, ezin ahaztuzko, ahantzezin, ezin ahantzizko.
ezin ahaztuzko araua da.
ongi eratua da eta besterik gabe onartzekoa. Horrekin batera onartzekoa da, halaber ahantzezin izond. ezin ahantzizkoa.
izond.
ezin ahaztuzkoa.
- [I102]: 'ahanztezin nire ustez'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1993-10-20 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 |
ahaztu, ahazten da/du ad. eta zaio ad.: euskaraz hitz egiten ahaztu zaio; bigarren galderari erantzutea ahaztu zaio
AS gisa ezin ahaztuzko sartzeko eskatuz.
ahaztu, ahatz(?), ahazten
da-du ad. / zaio ad. Cf. euskaraz hitz egiTEN ahaztu zaio / bigarren galderari erantzuTEA ahaztu zaio
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-05-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: aheri / EuskHizt: aheri(a)-1† Ik. ahoeria / HiztEn: aheri / LurE: aheri / ElhHizt: aheri / EskolaHE: aheri
Ik. ahoeri.
-eri(a) eritasun-izenetan.
-o+e-.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | 1992-04-23 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | 1997-05-06 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-05-06 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
aheria /eritasuna/
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
ezin erabakizkoa da, gure datuekin, -a dagokion ala ez.
ahoeri(a) forma gardenagoaren aldeko da batzordea, erabilerek besterik agintzen ez badute.
-eri(a) eritasun-izenetan.
g.er.
kantua.
- [E301]: "[nik zerrendatik kendu egingo nuke]" (1994-05-23)
- [E410T]: UZEIn aheri (Pediatria hiztegia). Sinonimoa: sukar aftosoa" (Jabier Agirre, 1994-05-25)
- [E123]: 'ez al dago kontraesanik sarrera honen eta "aheri(a) 1"en artean? Gainera, gaixotasuna adierazteko x + eri forma hobetsi badugu, zergatik ez dugu egiten aheri* e. ahoeri; aheri(a) g.er. 'kantua''.
- [E208]: '1 konforme nago, noski, aho-ren hitz eratorri eta elkartuak aho- erroaren gainean egitearekin (eta ez aha-) salbu hitz horiek tradizio eta zabalera handiagoa dutenean (ahamen, ahapaldi, ahapetik...). Kasu honetan, ordea, aski gauza bitxia da, irizpide berbera izan arren, Orotariko Hiztegiaren lehen tomoan Mitxelenak aheri formari lehentasuna ematea. Zer dela eta?'
- [E123]: 'Nekazaritza Hiztegia-n ahoeri eman zen eta hala eman zuen Sarasolak ere'.
- [E208]: '2 Orotarikoaren arabera ahaire hitz jadanik onartuaren aldakia da. Hortaz, aheri(a) gutxi erabilia baldin bada, ez ote genuke h. ahaire jarri behar?'
- [E123]: 'ahaire Zub. 'doinua' dugu arautua; hemen proposatzen den aheri(a) formari ez zaio halako euskalki-mugarik jartzen. Baina egia da biak forma beraren aldaeratzat ematen dituela OEHk. Nahi duzuen bezala. Kenduta ere ez dut uste ezer gertatuko litzatekeenik'.
- [I102]: 'Aheri 1: alde batetik a organikorik ez daukala ematen du. Horrela ematen du Larrasketek, esate baterako. Ez dudana ikusten forma berriagorako joera hori nondik datorren. Are gehiago, seguru gaude ahoeri ez dela herri-etimologia bat. Ikusi dudanagatik, lekukotasunak ez dira hainbeste besterik gabe ahoeri-ren alde egiteko; Aheri 2: kendu behar dela uste dut, ahaire-tik sorturiko forma delako [ahaire >*aheire > aheri], ez bada zuzenean gaskoinetik hartu [*aire] eta gero herri-etimologiaz hasperenketa sartu'.
- [E123]: 'aheri 1: ahoeri da Nekazaritza Hiztegiak hobetsitakoa, eta horiek errespetatzekotan geratu ginen, pisuzko arrazoirik ikusten ez bagenuen aldatzeko (Davant izan zen Euskaltzaindiaren izenean lantalde horretan parte hartu zuena)'.
- Erabakia: Erabakia (2001-09-28): 'ohargileak erretiratu du oharra. aheri(a) 2 g.e 'kantua' delako sarrera kentzea onartu da, bestalde'. Erabakia (2002-03-22): 'Hurrengo hitzak honela erabaki dira [...] aheri: Zah. g.er. 'kantu-doinua' / aheria* e. ahoeri 'ahoko eritasuna, bereziki mihian eta inguruetan gertatzen diren zaurixka batzuetan datzana''.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-05-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Ipar.
- [I102]: "Ahetz 1: Ipar. Esangura eman beharko litzateke".
- Erabakia: ahetz iz. Ipar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | EArau H | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:29 | 1997-05-06 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Onomastika batzordeak argitzekoa.
-tar.
- [E109]: 'Horixe dago Erabakia Lapurdiko izendegi onartu berrian (eta lehenago ere, Louis Dassancek moldatu "Herrien eta herritarren izenak eskuaraz" lanean)' (2001-05).
- Erabakia: Arauak ez du jaso.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-04-23 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
ahi, (janari)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-20 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ahiarazi, ahiaraz, ahiarazten. du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-05-06 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-kor.
izond.
ahitzen dena.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1993-10-20 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:10 |
a(h)itu, akitu.
ahitu, ahi(tu), ahitzen da ad. 'agortu, bukatu'
ahitu, ahi(tu), ahitzen.
- [I102]: "Ahitu/Akitu: ezin daiteke hor banaketa semantiko bat egin? Ahitu = 'agortu'/akitu = 'nekatu'?" (1995-01-10)
- [K204]: "liburu bat agortua dela. Ez da "akitu", nahiz hau ere baden" (1995-01-13)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-05-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-tze: automatikoa da, baina ez du lehiakiderik, eta ez izatea hobe.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-10-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:05 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2006-10-03 |
ik. OEH: ahizpa (aizta) 'hermana (de mujer): Lç Jn 11,1, Ax, Arg DevB, Urt Has 30,1, CatLav, Mb IArg, Cb Eg, Cb Just, Lg, Egiat, LE Jn 11,1, LE Ong, AA, JJMg BasEsc, fB Ic, Zav Fab RIEV 1909, Echag, TB Jn 11,1, Etch, Arch Fab, Ur MarIl, Gy, Lard, HeH Jn 11,1, Ur Has 30,1, Dv Jn 11,1, Laph, EvS Jn 11,5, Aran SIgn, Arr May, Sor Bar, Sor Gabon, Urruz Urz, Jnn SBi, Lap, Azc PB, AB AmaE, JE Bur, Ox, Ag G, Urruz Zer, A Ardi, Inza Azalp, Barb Sup, Laux BBa, Ol Jn 11,5, Or Mi, Ir YKBiz, Tx B, TAg Uzt, Enb, Zait Sof, Or MB, SMitx Aranz, EA OlBe, Etxde AlosT, Erkiag Arran, Etxba Eib, Ker Has 30,8, Ker Jn 11,1, AB AmaE.
a(h)izpa
ahizpa
Arauak jasoa du forma, inolako azalpenik gabe, eta oraingoz ez dago zer gehiturik.
Familia-loturak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-05-06 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2006-10-03 |
corpusean ez dugu aurkitu arreba-orde, izeba-orde, osaba-orde formarik; ikus OEH argitaratuan: a) lehen osagaiko -a galdu dutenak: ait-orde (Mb); aitorde (ArgiDL); aitordeko (ArgiDL); amonorde (Or Eus); amorde (Enb, A Ardi); amordeko (Enb); anai-orde (Etxde AlosT); anai orde (Zait Plat); b) lehen osagaiko -a gorde dutenak: aita orde (Arg DevB, Lar Fueros, Lg II, Jaur, JesBih, KIkV, KIkG); aita-orde (Monho, Echag, Arr GB 23, Jnn SBi, Anab Poli, Ezale 1897, Or Tormes); aiteorde (ETZ 110); aita ordeko (GavS, fB Ic, Echag, CatBus, Zerb IxtS); aita-ordeko (Lard, Echag, Or MB); aitta ordeko (Inza Azalp); aita ordezko (Ox); aita-ordiazko (Etxba Eib); ama-orde (Ezale 1897, NEtx, BEnb NereA); amaordeko (Lard); ama-ordeko (Urruz Zer); ama ordiazko (Etxba Eib) // ik. OEH: aiztorde hermanastra s.v. aizperdi.
Gure corpusean ez da amona-orde, arreba-orde, izeba-orde, osaba-orde formarik jaso; a) lehen osagaiko -a galdu dutenak 17 ager. dira: ahizpordeko EB 1 (I. Urbieta); ait'ordeko G 2 (A. Menan); ait-ordeko G 1 (P.B. Biguria); aitorde B-EB 3 (I. Malax; A. Letamendia 2); alaborde B-EB 5 (I. Larrakoetxea 2; M. Altuna 3); amorde B-EB 4 (I. Larrakoetxea; K. Santisteban 3); anaiorde B 1 (M. Olazar); b) lehen osagaiko -a gorde dutenak 5, B-EB ager. banakoak: aita-orde (Or); alaba-orde (I. Larrakoetxea); alabaordetza (UZEI); ama-orde (A. Urizar); ama-ordezko (B. Otazua).
aitorde : AB50 1, HiztEn ("ik. aitaorde"), LurE; amorde : AB50 1, HiztEn ("ik. amaorde"); anaiorde : AB38 1, HiztEn-LurE; ahizpaorde : HiztEn-LurE; aitaorde : HiztEn; alaba-orde : AB38 1; alabaorde : HiztEn; alabaordeko : Euskalterm 1; alabaordetza : Euskalterm 7; ama orde : AB38 1; ama-orde : AB38 1; amaorde : HiztEn-LurE, Euskalterm; amaordeko : DFrec 1; arrebaorde : HiztEn-LurE.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Arauak jasoa du forma, inolako azalpenik gabe, eta oraingoz ez dago zer gehiturik.
-a+o-: -orde guztiok -ao- segida jasoz emango dira.
-orde. orde osaerakoen saila: ahizpaorde / anaiorde / arrebaorde / nebaorde / [eta Euskaltzaindiak hala onartzen badu] senideorde // aitaorde / amaorde / gurasorde // alabaorde / semeorde / umeorde / [eta zalantzekin] seme-alabaorde. Ez dira jasoko, hortaz, anai-arreba-, haur-, aitona-, amona- + -orde osaerakoak.
Familia-loturak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-05-06 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2006-10-03 |
ik. OEH: ahizpatzako hermana por adopción: Etxba Eib.
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Arauak jasoa du forma, inolako azalpenik gabe, eta oraingoz ez dago zer gehiturik (x-tzako osaerakoez ik. oharra nebatzako sarreran).
-tzat+-ko.
Familia-loturak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-05-06 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2006-10-03 |
ik. OEH: Dv («soeur germaine ou utérine d'une autre soeur»), A, Lrq («demi-soeur (l'un des parents étant le même, et l'autre non»).
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Arauak jasoa du forma, bere markekin, eta oraingoz ez dago zer gehiturik.
-a+e-.
-erdi.
-erdi osaerakoen sailtxoa: ahizperdi / anaierdi / arreberdi / -- / haurriderdi. (Jaso gabe utzi dira, beraz, neba + erdi eta senide + erdi osaerakoak).
Ipar.
- [I202]: 'Ahizperdi hitzari Naf. gehitu'.
- [I102]: 'ez dut arrazoirik ikusten Ipar. markatzeko. Hegoaldean ez ote dago ahizperdi-rik?'
- [E123]: 'OEHko datuen arabera, Iparraldeko autoreek erabili dute batez ere. Eta AIk Naf. gehitzeko eskatu du'.
- Erabakia: Erabakia (2001-11-30): 'Ahizperdi hitzari Naf. marka gehitzea ere onartu da'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1993-10-20 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-12-17 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
aho, aha-
AS: aho batez, aho betean, ahotan, ahotik ahora, ahoz, aho zabalik, aho zabalka, ahoz aho, ahoz behera, ahoz gora, ahozko
ahotik ezin utzi edo ahotik ezin utzizko adibidea azpisarrera bihurtzea proposatu da. (2013-12-17)
aho(a) bete formako azpisarrerak gehitzeko eskatuko zaio Euskaltzaindiari, uste baitugu horrek ez duela aho betean arautua "aldatzea" esan nahi, "osatzea" baizik: aho(a) bete , aho(a) betean , aho(a) beteka , aho(a) beteko , aho(a) betez; aho-korapilo, ahoko soinu, aho-mihi, ahotan erabili, ahotan hartu ; eta adib. gisa: ahotik ezin utzi(zko).
aho batez, aho betean, aho-zabalik, aho-zabalka, ahotan, ahotik ahora, ahoz, ahoz aho, ahoz behera, ahoz gora, ahozko
- [E306]: "'aho(a) bete hortz/hagin gelditu' eta 'aho(a) bete hortz/hagin utzi' azpisarrerak sartzea proposatzen dugu" (2001-01-23)
- [E123]: 'berez aho(-)korapilo behar luke. / Iritzi-emaileak proposatu du aho(a) bete hortz/hagin gelditu eta aho(a) bete hortz/hagin utzi ere azpisarrera modura sartzea. Agian gehitxo da azpisarrera ematea. Behar bada, ahoa(a) bete azpisarreraren adibidetzat ahoa bete hortz/haginekin gelditu, utzi eman?'
- [E208]: 'hitz honen hiruzpalau adiera nagusiak behintzat jarri beharko genituzke: 'janaria gorputzera sartzeko zuloa', 2 'dastamena, gustua, zaporea', aho oneko pertsona, 3 'tresna zorrotz baten ertza' bi ahotako ezpata, ezpataren ahoz hil zituzten. 4 'gauzen sarrera', kale-aho, kanoi-aho, metro-ahoa...'
- [E123]: 'arriskutsua iruditzen zait hitz batzuetan adierak bereizten hastea. Hiztegia osatzen denerako utzi beharko genuke hori, besteak beste, adiera bakoitzak tradizioan zenbateko pisua izan duen ikusteko'.
- [E210]: 'Horren familiakoak ere hamaikatxo, hala nola, aho(-)gaizto, aho(-)hats, aho(-)oneko, aho(-) handi, aho(-)makur, aho(-)motel, aho(-)zikin…'
- [E123]: 'Aho(-)gaizto: 24 adibide OEHko corpusean / Aho(-)hats: OEHk dakarrenaren arabera, hiztegitik jasotako forma da, ez literaturan dokumentatua; gauza bera esateko badirudi aho lurrun hobeto dokumentatua dagoela (lehen itzulian arautuaren arabera aho lurrin beharko luke, nahiz lurrin 'usain gozoa' jarri genuen). Besterik da ahoko hatsa, edo esaldi berean aho eta hats aurkitzea. Aipatu ditudan datuak, aho hats izen elkartuari dagozkio. / Aho(-)oneko: Jean Etxepareren adibide bakarra aurkitu dut OEHko corpusean (egon daiteke besteren bat, bestelako formaren batean ageri dena; dena den begiratu dut ao oneko forman ezer ageri den). / Aho(-)handi: OEHn dokumentatua dago / Aho(-)makur: hau ere hiztegietatik jaso du OEHk. / Aho(-)motel: hiztegietatika jasoa. / Aho-zikin: hiztegietatik jasoa; gehi, Zaitegiren adibide bat. / Gauzak horrela, zuek ikus'.
- Erabakia: Erabakia (2001-09-28): 'adierak ematea eskatzen du ohargileak. Ez da onartu. Kontra bozkatu dute zazpi euskaltzainek. XKren alde, berriz, seik. Eta zuri, hiruk'. Erabakia (2002-03-22): 'Hurrengo hitzak honela erabaki dira [...] aho ahotik ezin utzi(zko) / aho-artatzaile / aho batez / aho(a) bete: ahoa bete hortz/haginekin gelditu, utzi. / aho(a) betean: gezurrik doilorrenak ahoa betean jaurtiz. / aho(a) beteka / aho(a) beteko / aho(a) betez / aho(-)korapilo / aho-mihi kasu markaren batekin erabiltzen da, eta pluralean edo mugagabean: Jendeen aho-mihiek aldatu dute izen zaharra. Aho-mihitan erabiltzen dute maiz auzi hori. Gizalditik gizaldira aho-mihiz heldua. / ahoko soinu / ahotan / ahotan erabili / ahotan hartu / ahotik ahora / ahoz / aho zabalik / aho zabalka / ahoz aho / ahoz behera / ahoz gora / ahozko'.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): aho-handi edo ahohandi [azpisarrera gehitu], ahotik ezin utzi edo ahotik ezin utzizko [adibidea azpisarrera bihurtu].
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-05-06 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
HezkAdmin: aho bateko: unánime
Ik. ahobatezko.
- [E123]: 'iritzi-emaileek ez dute ulertu zergatik aho batez, baina ahobatezko'.
- [E210]: 'Ulergaitza da, zinez, aho batez jartzea eta, gero, ahobatezko'.
- [E123]: 'Pentsatzen dut 'unánime' adierazteko egokia zelakoan sartu duela Hiztegi Batuko lantaldeak. Hala dator OEHn. Mitxelenaren adibidea gehitu daiteke: guztion ahobatezko baimena'.
- Erabakia: Erabakia (2002-03-22): 'aho bateko* e. ahobatezko'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-05-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Ipar.
ahosabaia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-05-17 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
AHO-GINGIL. "Aho-gingila, úvula (L; Lander)" DRA.
LB: 4 Musuak aho gingilean egiten du oihartzun (Elkar) / EPG: 16 Sabai bigunaren azkenean, eztarrirantz zintzilik dagoen luzakinari deitzen zaio aho gingil edo ubula (lourdes Oñederra) / ETC: 42 Edonon ageri dira mutilatutako mihiak, ahots kordak, aho-gingilak, laringeak... (Berria).
Elhuyar: aho-gingil (Anat.) úvula; Adorez: 0 ; Labayru: 0;
gingil 1 iz. Hainbat organoren luzakin haragitsua. Aho gingila: eztarriaren sarbidean aurkitzen den gingila. Belarri gingila. Ahuntzaren gingilak: ahuntzak kokotsaren azpian dituen gingilak.
Terminoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa da, lehendik arautua dagoen belarri(-)gingil bezala.
Azpisarrera gisa jasotzekoa aho eta gingil formetan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | EArau | 2002-03-22 | |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EOh |
- [E123]: 'ez dut hain argi ikusten; esango nuke gaur erabiltzen dela aho(-)soinu. Hiztegi entziklopedikoek ere badakarte'.
- Erabakia: Erabakia (2002-03-22): 'aho(-)soinu sartzea erabaki da'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-09-12 | Adibide gisa onartzekoa |
OEH: AHO-UHAL. "Aougal (aoubal), rienda" BeraLzM. Eskerreko ao-ugala lasaiturik, zaldiak okertzean. Zait Sof 30. Zaldiak oiuka aizatuz batera, aougalak eskuz iñarrosten zituten. Ib. 30. Zaldia abo-ugaletik artuta. Etxde JJ 277. Ao-ugaletik (brida) eutsi zion ni igo nendin. Etxde Itxas 126. Ao-ualetik elduaz. Berron Kijote 209. Ao-ugaletik geldi-erazi zuan Rozinante. Ib. 45
ahol-uhal 2, Elhuyar.
aho-uhal 4: Fernando Rey 2, Patxi Ezkiaga, Patxi Zubizarreta.
Adierazle egokia eta adibide gisa jasotzekoa.
Adibide gisa jasotzekoa uhal sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 |
ikus ahazabal sarreran bildu informazioa.
'con la boca abierta' adierakoak dira: abu zabalik G 1 (Alz Bern); ao zabalik B 2 (Erkiag BatB); ao-zabalik G 4 (Muj PAm, Ibiñ Virgil, Zait Plat, NEtx Antz); abozabalik G 1 (Etxde AlosT); agoxabalik G 1 (Or Eus); aozabalik G 3 (TAg Uzt, Txill Let); eta OEH argitaratuan, 'se dice de las cosas desconocidas o reventadas' adierako ao zabalik (Etxba Eib).
'con la boca abierta' adierakoak dira: ao zabalik B 1 (Gure Erria); aho zabalik EB 14 (M. Izeta, L. Haranburu-Altuna, K. Navarro, J.M. Irigoien, I. Urbieta, J. Urkijo, M.E. Laboa, A. Berasategi, M. Altuna, Egin); ao-zabalik G 2 (G. Mujika, P. Berrondo); EgAs 1 (Amaiur); aho-zabalik EB 2 (R. Saizarbitoria); abozabalik B 1 (J. Altuna); ahozabalik EB 4 (B. Gandiaga, M. Landa, I. Elizegi).
aho zabalik : AB38 1, AB50 2, HiztEn (AS).
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 |
AS
- [E306]: "Eta izena denean? Gure hiztegian 'aho-zabalka' dugu ('aharrausi'-ren sinonimoa: 'aho-zabalka batzuk egin')" (2001-01-23)
- [E208]: "[ahozabalka] eransteko proposamena" egin du.
- [E123]: "sar daiteke, nire ustez. Baina nola idatzi erabaki beharko genuke. ISk, aho zabalka".
- Erabakia: Erabakia (2001-09-28): "ahozabalka eta aho zabalka, biak ematea onartu da".
- Erabakia: EHk aldatua (2016)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-05-06 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH: AS.
HLEH: - / EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
dvandvak.
aho sarrerari dagokion azpisarrera.
kasu-markaren batekin erabiltzen da, eta pluralean edo mugagabean.
Jendeen aho-mihiek aldatu dute izen zaharra. Aho-mihitan erabiltzen dute maiz auzi hori. Gizalditik gizaldira aho-mihiz heldua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-07-04 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: AHO MIHITAN (Con hartu, erabili, izan, etc.). (Tomar, llevar, tener, etc.) en boca. "Aho-mihitan ekhartzen zaituzte, on jase sur votre compte" Dv. "Aho-mihitan (Lc, Sc), (traer) en boca. Aho-mihitan dabilate hori (Lc, BNc), a ése le traen en boca, hablan mal de él" A (s.v. aomen). "Agomietan (BN, R)" Ib. Cf. VocB: "Agomita, llevar o traer en boca" recogido por A (s.v. agomita): "Se usa siempre con una desinencia casual, generalmente con el locativo -n: agomitan artu, 'tomar en boca'". v. AHOTAN HARTU, AHOTAN IZAN, AHOTAN ERABILI. Mendratuko naute, erranen dute ihes nabilala. Aho mihitan horrela ibilia banintz! Laph 22. Ondar aste hautaraino Rusiak ez zuen desarmatzea baizik aho-mihitan. Herr 5-9-1957 (ap. DRA). Egungo egunean, jakintsunek ez baitute aho-mihitan "constante H" edo "nombre quantique"-ez bertzerik, arrazoin emaiten diote. Lf in Zait Plat XX. Noizean bein, naigabe gogorretan, ao-mihitan artzen dute beste izen au ere. Vill Jaink 18. Au da umegintzaren misterioa, ain zikindua ta likistua, eta ala ere belauniko baizen ao-miitan artu bear ez litzakena. Ib. 58. Siñismenik ez dau bear gizon askeak. Siñismena ao-miiñetan arturik, goikoak, beekoak lo jarteko baiño ez darabille. Erkiag BatB 146. (Precedido de gen.). En boca de. Etxalde aiphatua zen Garaten sor-etxea, Pikasarria, eta jendeen aho-mihitan Pikasarri zen bethi haren ardurako izena. Arb Erlis 252. Gaindi bedi Kristoren bozkarioa zuen bihotzetan, eta haren hitza zuen aho-mihitan maiz ibil bedi. Arb Igand 139. Kili-kili egiten eutsan aragian, bere ospe ta izena mutikoen ao-miñetan ezarri naiak. Erkiag BatB 36
adib.: aho-mihi Ahoa eta mihia. (Kasu markaren batekin erabiltzen da, pluralean edo mugagabean). Jendeen aho-mihiek aldatu dute izen zaharra. Gizalditik gizaldira aho-mihiz heldua. Aho-mihitan hartu, ekarri, ibili. Aho-mihitan erabiltzen dute maiz auzi hori.
aho-mihitan 1, Argia (bolo-bolo guztien aho mihietan darabilen herria).
EPG: aho-mihitan (aho-mihietan) 37: Herria 8 (adib.: Denen aho mihitan zebilen solasa), Iñaki Segurola 4, Patxi Zubizarreta 8, Aingeru Epaltza 3, Xipri Arbelbide 4, Piarres Xarriton 3, Jean Baptiste Etxarren 2, Txiliku, Jose Morales, Gotzon Garate 2, Fernando Rey.
Adierazle egokia eta jasotzekoa azpisarrera gisa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa aho sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-09-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EHL | 2021-06-15 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
OEH: AHOA IREKI. Abrir la boca (para hablar). v. AHOA ZABALDU. Eta Paulek ahoa ireki nahi zuen bezala, erran ziezén Gallionek Iuduei. Lç Act 18, 14 (He, Dv ahoa ideki, Ol aoa iriki; Ker itz egiten asi, IBe hizketan hastera joan). Ezpaikara digne hari rekestarik egitera gure ahoaren irekiteko. Lç Ins E 7v. Ezta gaizki mintzatzeko / heure ahoa ideki. EZ Eliç 103. Eta alea ni mutu ahorik ez nuen ideiten. Harb 329. Eziñ ahoa idek dezaket baizen errateko hitz hauk. Ch III 52, 3. Ordian thürbürarzün pazenziareki soferitiak plazer eginen dü, eta inikitatiak eztü ahua idekiren. Mst I 24, 5. Idikitzen ditue beren auak Jaunaren itzaren ta ministroen kontra. AA III 598. Emaztiak ez aorik edegi, senarrari asarria irago artian. fB Ic III 375. Ahoa eztu idoki geroztik, / Ikhusirik nihork eztuela nahi / Sinhetsi. Arch Fab 161. Ixil-ixila eta ahorik ideki ere gabe. Jnn SBi 148. Iñok aorik ezebala edegiten ekusita gero. Ag Kr 111. Etzikean, ahoa ideki behar zuen aldi bakotx, elizako orhoitzapen zurruburruez mihia trabatua! JE Bur 101. Debekau egin dautsat aborik idegittea. Otx 143. Berdintzetan idikiko dut nere agoa, munduaren asieratik gorderik zeuden gauzak agertuko ditut. Ir YKBiz 180. Ez nauk ondo gogoratzen, aua iriki detala uste diat. Ugalde Iltz 50. Mehatxatu nauzue, berriz edekitzen badut ahoa, aldez edo molez isilduko nauzuela. Arti Tobera 283. Enekin ez du ahorik ere idekitzen. Zuri emaiten dautzia solas? Larz Senper 124. Ahoa ireki-ahala sermoia sortzen zen haren ezpainetatik. MEIG IX 101. v. tbn. Aoa iriki: SMitx Aranz 143. Ibiñ Virgil 116. Lab SuEm 171. Agoa idiki: Inza Azalp 64.
ahoa ireki 72: Deia, Elhuyar, Elkar, Berria 24, EiTB 34, Argia 8, Laneki 2, Erlea.
ahoa ireki 126: Berria 7, Pello Lizarralde 8, Aingeru Epaltza 7, Oskar Arana 5, Xabier Montoia, Itxaro Borda, Jon Arretxe, Joxan Elosegi
Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Erabat ezabatu adibidea eta azalpena, lehendik ere jasoa dagoelako azpisarrera gisa aho sarreran.
azpisarrera gisa jasotzekoa aho sarreran.
Azpisarrera gisa jasotzekoa ireki sarreran ere.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-09-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: AHOA ITXI. Cerrar la boca, callar. Ez dabe bertatik ux agoak itxita? AB AmaE 260. Begiak idigi ezin badaunaz bere ezin aoa itxirik euki. A BeinB 40. Iñongo txarkeriak aboa itxiko du. Ol Imit I 24, 5 (SP ahoa tapatu). Bakaldun aurrian eta zure antziñian abua itxitta eukitteko aginddu garratzaak emon dautsadaz. Otx 147. Oiek ere, iritzi berbera dute. Baña, zure ederragatik, aoa itxi daroate. Zait Sof 175. Onek makil-eraso ura guzia bere gaiñ zetorkiola ikusi-ta ere, ez zuan aorik ixten, goiak eta beeak kiskaliaz. Berron Kijote 65. Bardemen garraxiei gorrarena egin diete askok hemen [...]: burua makurtu eta ahoa itxi. MEIG I 145. (Aux. trans.). Tapar la boca, hacer callar. Xagi banadi itsiko deustat molsuarekin aoa. Acto 147.
ahoa itxi 96: Ortzadar, Deia 5, Elhuyar 2, Consumer 4, Berria 24, EiTB 47, Jakin, Argia 7, Laneki 5.
ahoa itxi 67: Berria 10, Elizen arteko Biblia, Pello Lizarralde, Fernando Rey, Oskar Arana, Agustin Otxoa, Anjel Lertxundi, Iñaki Mendiguren, Felipe Juaristi, Joxe Austin Arrieta, Koldo Izagirre, Julen Gabiria
Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
azpisarrera gisa jasotzekoa aho sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-09-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: AHOA ZABALDU. Abrir la boca (para hablar). v. AHOA IREKI. Oraindiño aorik zabaldu ez eban gazte batek. Ag Kr 21. Bitartean gure aizkolariok, aoa zabaldu gabe, osoro benaz, patxada onean [...], kendu zituzten oñetakoak. Ag G 102. Etzuten geroztik ez burua jaso ez agoa zabaltzen. A Ardi 84. Dominixek, Goihenetxi ahuaren zabaltzeko denbora ützi gabe [...], ihardetsi zian. Const 41. Gixon jakittuntzat eta ondo berba egiñikotzat artu agijen gura badok, ezegik aborik eguno zabaldu. Otx 128. Baña, aoa zabaldu zutenez gero, iñork galdegin al-zun arrotzak ziranentz? Ldi IL 67. Amar miñutu-inguru joan ziran Mateok aorik zabaltzeke. NEtx Antz 147. Zabaldu zunan agoa doakabe arek. Or QA 104. Ahoa zabaltzen duzu, bainan ez duzu deus erraiten. Pertsu pollit bat ateratzen baduzu ere, ez da izaiten lagunak erran dautzunaren ihardespena. Xa Odol 63. Ori esateko agoa zabaldu daben guztiak, ondo baño obeto dakie guzur biribil bat dala. Gerrika 198. Gina Lollobrigidak aski du nonbait begien aurrean agertzearekin, ia ahoa zabaldu gabe. MEIG I 159. Egia da, [orduan] ahorik zabaldu ez banuen ere. MEIG VII 44. (Aux. trans. tripersonal). Hacer abrir la boca. Hil-ikararen lazturak zabaltzen dio agoa. Iratz 151
ahoa zabaldu 157: Berria, Anjel Lertxundi, Elizen arteko Biblia, Iñaki Mendiguren, Jose Morales, Xabier Montoia, Joan Mari Irigoien, Imanol Zurutuza, Patziku Perurena, Alberto Ladron Arana, Xabier Olarra, Patxi Zubizarreta
Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
azpisarrera gisa jasotzekoa aho sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-09-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: AHOAN. (Precedido de gen.). En boca de. v. AHOTAN; cf. AHOETAN. Biga edo hirur testimonioren ahoan fermu izanen da hitz guzia. Lç 2 Cor 13, 1 (TB -en ahoan; Dv -en ahotik, Ol -en aoz; Ker -en autorrez, Bibl -en erranaren gainean). Eta haién ahoan ezta eriden enganiorik. Lc Apoc 14, 5. Nola kantak maiz baitire mundukoen ahoan. EZ Man I 4. Arrazoin da gure ahoan maiz diren aiphatuak. Ib. 14. Gure guztien ahoan deitzen da Ifernua. Ib. 91. Hekin ahoan aithorra. Hm 100. Jesus dela ene ahoan. Gç 218. [Manes eta aren gisako] orien aoan kristau-ezkonza deabru galgarriaren lana da. Mb IArg I 177. Onelako beste itzkuntza [...] itsusiak Euskaldun ondo azi diranen aoan zeñ gaizki diruditen! Cb EBO 37. Aria. Karidadearen edo egiazko Amorioaren aban. GavS 17. Ezteia lehena [Mariaren izena] bizien ahuan, eta azkena hilzerakuenian? Mercy 14. Kendu bazendu buruko kerizgarri, zuben auan sonbrelluba deritxona. Mg PAb 58. Abereai birauak botatzea ez dala berez bekatu larria; baña Kristauaren auan gaizki dirudi. AA II 35. Haren izen Saindua izan bedi bethi zure ahoan. MarIl 102. Zure auan Jaungoikuak berak jarriko ditu itz egokiak. Bv AsL 99. (s. XX). Goierrikoen aoan entzuten diranak [itzak]. Ag Kr 6. Josetxo, Masimen agoan, zan, baserritar, dirubako, ta nundik-norakoa zan iñok ezekiena. Echta Jos 168. Solas pisua, Alemaneri kalte egitekoa presuneren ahoan ezin barkatuzkoa. StPierre 35. Au guzia esan nai zuten itz oiek Aingeruaren agoan. Inza Azalp 156. Ja kanta-alerik ere ez dute izan eliza ospatsu oiek gure aurrekoen aoan. SMitx Aranz 185. Kanta ederra [...], gaur arte erriaren aoan zorionez irauna. Lek SClar 119. Iñoizko berbarik naitakoenak Garbiñeren aoan. Erkiag BatB 142. "Perejil" izeneko gizon baregarri baten agoan [ipinten dau Moretok "agur" itza]. Alzola Atalak 144. [Bertso] erdarazkoek ere badute bere "xaltxa", honako ijitoen ahoan ipintzen dituen hauek bezalaxe. MEIG III 132.
(-en) ahoan : Ortzadar, ElCorreo, Deia 5, Elhuyar, Elkar 2, Berria 17, EiTB 3, Jakin 2, Karmel, Argia 4, Erlea 2, DiarioVasco 3.
(-en) ahoan : Herria 2, Berria 7, Elizen arteko Biblia 11, Lopez de Arana, Karlos Zabala, Asisko Frantzizko
Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
azpisarrera gisa jasotzekoa aho sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-10-05 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
gurutze sarrerari dagokion azpisarrera.
adlag.
Ipar.
g.er.
jan gabe.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-05-06 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
aho-batezko 2 (MEIG: "guztion baimena behar, guztion aho-batezko baimena"; "mundu narras honetan aho-batezko iritzien batasunik ikusiko ez dugunez gero").
ahobatezko EB 1 (I. Segurola: "erakutsi zuen trebetasun eta jakinduriari esker erdietsi ere zuen Orixek euskal idazleen eredu (...) izatearen ezagutza (ia) ahobatezkoa"); aho-batezkotasun EB 2 (P. Sastre: "Unanimitate edo aho-batezkotasuna"; "aho-batezkotasuna (...) potentziaren sinbolotzat jo izan du sobietar intelligentsiak").
ez dugu aurkitu hauetan: JaurlHizt, HiztEn-LurE, Harluxet Fundazioa EHE.
erd. unanime-ren ordainak beste hiztegietan: ElhHizt: aho bateko , iritzi bereko; HiruMila: "adj. 1 (de la misma opinión): iritzi bereko, irizkide. 2 ahobatezko "; Casve FE: denen, güzien, ororen; (du même avis) bihotzez bat, ber gogoko (abüruko), gogo (bihotz, abüru) bateko; HaizeG FB: guzi-guzien, denen, ororen, gogo bateko; T-L LFB: guzi-guzien, ororen, denen; PMuj DCV: "gogo (iritzi, ago, biotz) bateko; irizkide, gogaide, biozkide"; BeraLzM: erizkide, gogaide; ez dugu aurkitu besteotan: Lur EG/CE; Lur EF/FE; Azkue Aurkibidea. // erd. unanimidad / unanimité-ren ordainak beste hiztegietan: ElhHizt: "guztien adostasun (...) por unanimidad aho batez , guztien adostasunez; HiruMila: "irizkidetasun, ahobatekotasun , adostasun; por unanimidad aho batez "; Casve FE: aho (gogo, bihotz) bat , ber gogo (bihotz); HaizeG FB: gogo-batasun, aho bat , denek bat; T-L LFB: (à l'unanimité, tourner par) guziak oro, guzi-, guziak, denak, etc. en mettant le cas exigé par le verbe; PMuj DCV: gogo bat, ao bat , irizkidetasun; BeraLzM: erizkidetasun; ez dugu aurkitu besteotan: Lur EG/CE, Lur EF/FE; Azkue Aurkibidea.
-zko.
- [E306]: "Horrelakoak bereiz idaztea proposatzen dugu (Ik. 'aldibereko'-n dagoen oharra)" (2001-01-23)
- [E410T]: "aho batez (EArau 44) eta ahobatezko (A, Z4). Nola ulertu behar da hori: adberbioa bereizita eta adjektiboa lotuta? UZEIko erabileran nahaste-borraste handia daukagu, baina horko "arauak" ez du gurea konpontzeko gehiegizko argitasunik ematen" (J. agirre, 2000-11-07)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:34 | 1997-05-06 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
ik. OEH.
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-bero.
- [E123]: 'hitz elkartuen araua kontuan hartuaz, ahobero, aho-bero egin beharko genuke'.
- Erabakia: Erabakia: 'ahobero edo aho-bero'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-05-06 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
ik. OEH.
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-bero-keria.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-05-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
ahoberri, ahoberritzen.
-berritu.
du ad.
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.