(...) al del unicornio, arrai adar bakotxa ", "abada o rhinoceronte, abere adar bakotxa " Lar. . "De un solo cuerno" A . "Amputé d'une corne" Lh . v. adarbakar. Ekusten du nola dar[rai]kion aberetzar izugarri bat adar bakoitza. Bereala asi zan lasterka (...)

(...) adarbakoitz . 1. ( -kh- S ), adarbakotx ( Sal, S ( -kh- ), R; Lar, Hb ap. Lh ) Ref.: A ( adarbakotxa ) ; Lh ( adarbakhoitz ) . De un solo cuerno. "Monocerote, monoceronte, abere adar bakotxa " , "narval, pescado terrible con un cuerno que parece (...)

(...) todo lo posible un buen servidor tuyo' . Ib. 98. Emendátu len gaizki egina, suplitu alguzia . 'Resarce todo lo posible' . Ib. 114. Obrátus al guzía orrén borondatearén kunplitzen . LE Ong 44r. Zenbat eman? Ahal guzia . HU Zez 141. Oro lasterka jin dire (...)

(...) AHAL GUZTIA ( guzia B ap. A). Tanto como se puede, todo lo posible; en lo posible. " Ari-zuntza sobera luzea bada, eztaiteke ongi josi, besoa al guzia edatuagatik ere (B), [...] todo lo posible" A (s.v. zuntz ). Arnoa hutsten duzunean ere, ahal (...)

(...) Iru 26. Ezkontzeko fametan / ziren aspaldian; / neskaren ama azpiz / ari zen lanian, / erreusitu ere / baitu azkenian . Mattin 84. Joan nintzan lasterka pala batekin su itzaltzera. Bainan ez nuen erreusitu. Etchebarne 50. Zertifikata ere erreusitu zuen (...)

(...) erreusitu . ( Gèze ( erreüsitü ) ), reusitu , redusitu . Acertar, lograr un objetivo, triunfar, tener éxito; conseguir, obtener. "Réussir" Gèze . Tr. Documentado sólo en autores septentrionales. Ezpaitira instruitiak ez entreprenitzeko motibez, ez (...)

(...) hatsankatu . ( B, BN-baig-ciz; VocB ), hatsangatu ( Dv , A , Foix ap. Lh .) Ref.: A ; Satr VocP ; Izeta BHizt2 . Jadear, sofocarse. "S'essouffler violemment, haleter" Dv . " Atsankatu naiz lasterka ibiliz, por correr tengo sobrealiento" Voc (...)

(...) B . "Desfallecer. Atsankatu naiz laizterka ibiliz (B), estoy jadeante de andar corriendo" A . " Atsankatu, sofocarse" Satr VocP . v. hatsantu. Irüzkiak büria erreik, Jonas hatsankatüik ziozün . ACasve Ion 4, 8. Xoria, zaude isillik, / ez egin nigarrik. / Zer (...)

(...) errabiatzera zoazinak . HU Aurp 76s. Perlaren ikhustera... lasterka illapiak / lilien murtxatzera, burrunbaz erliak . GH 1924, 767. Basa-lapin sasitik brixt athera batek . JE Ber 101. Horiek denek elgar aditzen dute, oilo eta lapinen ebasteko . Larz Senper 30 (...)

(...) lapin . ( S ), llapi ( S; Chaho , Gèze ), illapi Ref.: Lh ( llapi ) ; Lrq ( llapiri ) . Conejo. v. untxi . Nonbre gabe lapiñ eta oillo iretsirik . Gy 69. Lapin errabiatuaren odol-galduak senda zitzazkela bertze azinda eta abere... eta jende (...)

(...) arima kreatu . E 11. (Tras tema nominal nudo). Basauntz irudira lasterka . Ag G 148. (Tras frase relativa). Agurtu zazue Euskalerria [...] seme batek bere Amatxo laztana maitatzen duan irudira. Ag Serm 592. (...)

(...) IRUDIRA (Lar, Añ). (Precedido de gen.). A semejanza (de). "Asemejar, irudierazo, zerbaiten irudira, anzora egin " Lar. Iainkoaren irudira eginiko gizonak . Lç Iac 3, 9 (Ur, IBk, IBe, irudira, He idurirat ) . Zeren kriatu baininduzu zeure irudira (...)

(...) [...]" Etxba Eib. . [Eskola-mutillak] batzuk asten dira tronpan, besteak pelotan, besteak zezenka . Añ LoraS 95. Edanaren tarantularekin ekusiko dituzue batzuek [...], saltoka, ta lasterka ta iñoiz gauaren erdian zezenka, iñoiz neronek ekusi dedan bezala. AA (...)

(...) zezenka . 1. ( V, G, AN ap. A ; Zam Voc ) . (Adv.). "Toreando" A . ( V-gip, BN ) Ref.: Lh; Etxba Eib. . "(Jouer) au taureau" Lh . "Jugar a novillos. Zezenka genbizen lagun danok eskolako ordura arte, estábamos jugando a los toros todos los amigos (...)

(...) ziozkan . Zerb IxtS 24. Hoik oro emanen dauzkitzut, ahuspekaturik adoratzen banuzu! Leon Mt 4, 9 (He ahuspez jarririk adoratu, Echn auspeskatuik adoratu, HeH ahuspez eroririk adoratu, Ker auspaz gurtu, IBk ahuspez gurtu ) . Lasterka joan zitzaien bidera (...)

(...) ahuspekatu . ( Dv → A , HeH Voc , H ), ahozpekatu ( L-sar ap. A ), ahuzpekatu . Postrarse, prosternarse. "Se prosterner, se jeter la face contre terre" Dv . "Ahuspez erortzea" HeH Voc . "Se prosterner" H . v. ahuspezkatu, ahuspeztu. Eta zerbitzari (...)

(...) lasterka, opa zuen bizi eta heriotza hortxe dago . MIH 175. 2. Humorístico, cómico. Ipuin asmutsuak, ekanduzkoak, erri askotakoak, aldartetsuak eta irakurgaiak . "Cuentos [...] humorísticos" . A EY II 9. (...)

(...) aldartetsu . 1. ( G, AN ap. A ; Dv ). Caprichoso, veleidoso. "Extravagante, caprichoso" A . Naikeriak, mota ta malla askotan banatuak daudela; etengabeak eta aldizkakoak, aldartetsuak eta eratuak, ozte xearenak eta jakintzarenak bai (...)

(...) . directo). Itzalgaizka zerbait asmaketan diardun norbait lasterka doanean, nerauk ere laisterka ibilli bearra dut, nire burua begiratzeko . Zait Sof 74. Eladeko giro dardaragarri ta eraginean, biziaren aldarte-aldaketak asmaketan iarri zan . Zait Plat 29. b (...)

(...) ASMAKETAN . a) Inventando, imaginando; pensando. "Cogitare [...] asmaketan haritzea " Urt V 284. Amandrea bere alabaren sasi-ezkontza ura nola zuzenduko asmaketan ari zan bere artean . NEtx LBB 54. Norbaitek esan omen-zikan, gure irudimena motz (...)