(...) [arroltziak] hamar minuta, eman ur hotzian, xuri eta pika erditik trebeska . ECocin 27. Tragatuko luteke / zagia trabeska . Ud 31. Bizkarrean ezarria zuen maripulisa, makhila txar baten gainean trebeska . Elzb PAd 1. Baiña alde aundia orratio zaldi (...)

(...) trebeska . 1. ( L, BN, S ap. Lh ), trabeska . Oblicuamente. "De travers, de biais" Lh . Jesus onegías / zúte murmurátzen, / iras ta inbidias / trabéska beirátzen . LE Kop 50. 2. Transversalmente, de través. "Zeharka, horizontalki" ZestErret . v. 1 (...)

(...) . / Argitzen da, Iongoikoa, aditu dut ezkilla . EZ Man II 33. Argi ezkillak yo du . Atheka 145. Argi izkila joitean, / Etxetik atheratzean, / Urrun naizela abian, / Hartzen dut nere makhila, / Zer-nahi gertha dadila . Arb Igand 43. Argi-ezkillarako an [elizan (...)

(...) ARGI-EZKILA ( G-to, AN-gip-larr, L, B, BN; Dv, VocB; -eskila ZMoso 71 ), ARGI-IZKILA ( Sal ), ARGIZKILA ( G-to-bet ), ARTEZKILA ( G-goi ). Ref.: A ( argiezkila, argi-zeiñü ); AEF 1923, 93; Garbiz Lezo 166; Asp Leiz ( argiezkil ); Izeta BHizt2 (...)

(...) AmaE 320. Lau bidar makilleaz ebana zurretan. Ib. 323. Zurratuz hilen zuen gizonak. Mde HaurB 42. Makhila khaldüz eta bardin / Eskü hüska zurratzen. Casve SGrazi 134. v. tbn. Zurrau: Zav Fab RIEV 1909, 27. 3. zurretu (AN-larr). " Zurretu, agotarse (...)

(...) zurratu . 1. ( L, BN ap. A ; Dv , H ), zurradu ( Lcc ). "Zurrar cueros, narruak zurradu " Lcc . "Corroyer" Dv . "Tanner des peaux" H . "Curtir" A . Ardi edo akher larru zurratu batzuetan iskiribatuak . HeH Mt 23, 5n. 2. ( B, BN-ciz, Sal, S, R ap (...)

(...) . ( ph- L, BN ap. A; ph- Dv). "Spatule" Dv . Ezartzen da burra untzian eta erabiltzen da joz phalote edo makhila batekin. "Spatule" . Dv Dial 84 (It y Ur zotz, Ip tzotz ) . ( ph- L, BN ap. A; ph- Dv, H). "Battoir de lingère" H . " Phalote, [...] écope" Dv (...)

(...) palote . 1. ( ph- L, BN ; Dv , H ), palota ( SP , H (G; + ph- ) ), pallota ( S ), paillot ( ph- S-saug; Foix ap. Lh ), pallot ( ph- S ) Ref.: A ( palote, pallota ); Lh ( phaillot ); Lrq /phal'ót/. . Paleta, llana de albañil. Langilleak berak (...)

(...) makhila khaldiz porrokatzen, dereitze güziak khentzen ta hiriz kanpo akasatzen . Ib. 160. Ditzagün hebetik akaza / harrikaldüz bertan . ' Chassons-les d'ici' . Xarlem 1300. Arren, arren, Abraham, / Agar hebeti idoki ezaz[ü], / eta bere semiareki / bertan (...)

(...) akazatu . ( Chaho , Gèze , H (S) ), akazi . Expulsar. "Chasser" Gèze (que da como sinónimo ohilt ) . "Chasser, dissiper" H . v. 1 kasatu. Tr. Propio de la tradición suletina y mixana, sólo se documenta hasta el s. XIX. El único ej. de part. akazi (...)

(...) erazitzen naialarik. Mst III 5, 6. Yaun-doni Petrik etzakien non zen, bozkarioz. Lg II 168. Maipolis, gaphelu, makhila, gerriko, / Bozkarioz airetan, orok ibiliko . Hb Esk 215. Zeruagatik bozkarioz besarkatu zituzten nekheak, lazeriak, laidoak, oinhaze eta (...)

(...) BOZKARIOZ . Alegremente, con alegría; de alegría . "Placenteramente, gozoro, gozakiro, pozik, bozkarioz " Lar . Cf. supra ejs. de bokarioz bete, etc. Ezen huná, hire salutazionearen boza ene beharrietara heldu izan den bezain sarri, iauzi izan dun (...)

(...) ]. Eta entrealean ez dute errañen gainian makhila kaska baten lekhurik! GaztAlm 1934, 52. ENTRABALEKO ( entrebaleko S ap. Lrq; entradaleko Hb). "Ambigu. Entrabaleko hitzak ez ditut maite " Lh. "Douteux" Lrq. De dudosa moral. Entraeleko nexkatoen (...)

(...) entrabal . 1. Distancia. Hain da handia zure eta haren artean den entrabala . Mih 248. 2. entrabalo ( VocBN Dv y A), entradal (Hb). "Position douteuse d'un corps, d'une détermination prête à pencher d'un côté comme de l'autre" VocBN (Dv copia (...)

(...) , / makhila gorriekin zien / bederazka ürhentürik . Casve SGrazi 162. BEDERAZKA-BEDERAZKA . Bederazka bederazka bazoazin bertzalde sorgin debruak, eta biga ziren orai geldituak . "Un à un" . Barb Leg 135. (...)

(...) bederazka . ( BN, S, R-uzt; Gèze , Dv (BN) , H ), bederaxka ( BN-arb ) Ref.: A ( bederazka ); Gte Erd 36 y 40. . Uno por uno, de uno en uno; individualmente. "Un à un" Gèze . "Banazka" Dv . " Hastean bederaxka (o aldian bat) eta gero moltxoka (...)

(...) -8-1908, 3. Itsasoak ontzia jaso, itzulkatu ta berakiñ arkaitzetara eraman [...]. Kaska arrigarriaren indarrak gizonak irauli zituan . Lh Yol 43. Makhila kaska bat ematen dio . Barb Sup 97. Xixteraren barnean, pilota... har eta, / harri kaskaz bezala, doha (...)

(...) 2 kaska . I. (Sust.). 1. ( B, BN-arb, S, R; VocBN , Dv , H ), kazka ( L, BN, S ) Ref.: A ( kaska, kazka ) ; Lrq ; Izeta BHizt ; Gte Erd 114 . Golpe. "Coup donné avec un bâton ou autre objet contondant" Dv . " Harri kaska bat, un coup de pierre" H (...)

(...) ; H), klaxk. "Il exprime le claquement d'une chose qui en heurte une autre, ou plus souvent de quelque chose qui se rompt avec bruit. [...] Makhila klask haustea, casser un bâton avec bruit, clasc" H. "Onomat. de la desagregación de objetos encolados o (...)

(...) klask . Tr. Documentado en unos pocos autores del siglo XX. Al Sur se encuentra en D. Agirre, Oskillaso, Anabitarte ( klaxk ) y en un texto guipuzcoano recogido en EY ; al Norte en Etchepare y Oxobi. 1. ( L-ain, BN-baig, Sal, R ap. A ; H ), klaska (...)