EiTBren laguntzarekin, bi erakundeok egin duten euskararen aldeko aldarria egiteko ospakizunak bi izen nagusi izan ditu: Koldo Mitxelena eta Bernart Etxepare. Izan ere, Errenteriako hizkuntzalaria omendu dute eta Linguae Vasconum Primitiae liburua aurkeztu dute, beste sei hizkuntzatara itzulita: poloniera, hebreera, finlandiera, nederlandera, georgiera eta errusierara.
Antton Valverderen musikaren laguntza zutela, Bakartxo Tejeria Eusko Legebiltzarreko presidenteak, Andres Urrutia euskaltzainburuak eta Xabier Kintana euskaltzain eta Etxepareren liburuaren edizioaren arduradunak hartu dute hitza.
Bestalde, "Kontrapas" poema irakurri dute liburuak bildu dituen hizkuntzetan: nederlanderaz, finlandieraz, georgieraz, errusieraz, polonieraz eta hebreeraz. Ellen Elfrink, Joseba Ossa, Gotxa Todua, Irakli Akhvlediani, Dorota Krajewska eta Rachel Fuks Feinstein izan dira ahotsa jarri dutenak. Euskaraz Ander Cornejo mutil itsuak egin du eta Braille alfabetoan argitaratuta dagoen liburuan irakurri du, aurtengo ekainean Euskaltzaindiak eta ONCEk kaleratu zutena.
Bestalde, ekitaldiaren amaieran, Andres Urrutiak eta Bakartxo Tejeriak Eusko Legebiltzarraren ikurraren irudia duen oroigarria, Nestor Basterretxeak egindakoa, eman diote Koldo Mitxelena zenaren Rafa semeari. Ondoren, irudi batzuk eta bi bideo ikusi ahal izan dira: Mikel Urretabizkaiak zuzendutako Koldo Mitxelenari buruzkoa, EITBk egina gaurko ekitaldirako, eta Imanol Epelderen Etxepare Rap proiektuaren Linguae Vasconum Primitiaeren hitzaurrearen rap abestiaren bideoa.
"Ahalegin kolektiboa"
"Bizi gara -esan du Andres Urrutiak- gure aurrekoek, bitarteko urriekin, ezin ulertuzko jarrerak gainditu ondoren, honaino ekarri gaituztelako. Indarberriturik gatoz etxean, eskolan, euskaltegietan euskara jaso edo ikasi dutenei esker, haiei... gazteei, idazleei, kazetariei, irakasleei, sortzaileei, langileei, herri-erakundeei, hots, guztiei zor diegu honaino etorri izana. Ahalegin kolektibo baten emaitza baita euskararen loraldia... eta guztiei ahalegin kolektibo horri segida ematera deitu nahi die Euskaltzaindiak, gaur, abenduaren 3an, Euskararen Nazioarteko Egunean".
Hainbat izen aipatu du, Koldo Mitxelenarena barne. Errenteriako hizkuntzalariaren hitz batzuk esan ditu: "Hizkuntza ez da hor goian bi hegalez airean dabilen izpiritu mehea... baizik eta hemen behean, gizatalde batean, oinak landaturik dituen zer bizi eta sendo bat: gizartean bizi da, hiztunengan; hiztunak ditu jasaile, hiztunek bizi dute". Eta ondoren bere mezua gaineratu du: "Guztion esku dago bai, Bernat Etxeparek duela hainbat mende esandako hura eguneroko bizitzan errealitate bihurtzea. Euskara dantzan, plazan eta munduan are presenteago bilakaraztea, hain zuzen".
Ideia hori azpimarratu du Bakartxo Tejeriak ere: "Euskara gure esku da eta gu bakarrik gaitu. Mintza dezagun, idatz dezagun, erabil dezagun hitzetik hortzera, etxean eta kalean; ikasteko, jolasteko, lan egiteko, bizitzeko... Zabal dezagun euskara. Hori da gure mezua".
Azkenean, Etxepareren hitzak rap erritmoaz entzun direla gogoratuz, honela esan du Xabier Kintanak: "Imanol Epeldek Etxeparek bere garaian egindako liburuaren sarrera gaurko musikarekin uztarturik eskaini digu. Horrek, gure hizkuntzaren iturri zaharrari dariona oraindik ur berria dela erakusten du, eta, edonola ere, ur gozoa, egarria asetzeko adinakoa".
Bakartxo Tejeriaren hitzak (PDF, 98 KB)
Andres Urrutiaren hitzak (PDF, 40,2 KB)
Xabier Kintanaren hitzak (PDF, 39,6 KB)
Ekitaldiaren bideoa ikusteko sakatu hemen.