Euskaltzaindiaren Hiztegia
1 emaitza laino bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Aztergaia: laino
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau83 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1995-07-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
Txostenaren laburpena
Ia konposatu-eratorri guztiak -o-dunak dira; -a-dun urriak dira: lainartean 1, laiñaize 1, lainatu 1, lañatu 2 eta EEBSko lanhapegu 1.
OEHko datuak [laburduren azalpena]
'hodei' adierakoak, IE lan(h)o hasiak eta HM batez ere la(i)ño dira; 'apal, lau; bare' adierakoak, IE la(i)ño eta lan(h)o dira (laño 57, lan(h)o 35, lain(h)o 11, laiño 7), B-Gko guztiak 17 ager. dira, eta EBkoak 9; a) 'hodei' adierakoak: a1) bustidura dutenak: la(i)ño : 301 ager. (B 78, G 213, IE 10: Gy, Iratz, Zub, Mde), eta la(i)ño- erako 13 konposatu (laño-antx, laiño-gandu, laño garbialdi, laño auts, laño izpi, laño-maindire, laiño-moltsu, laño-mordo, laiño-multzo, laño-pillo, laiño-sare, laño-txano, laño-txapel): B 1, G 17, EB 1 (MEIG: aipamena); la(i)ñu : 7 ager. (B 4: Alzola; G 3: Bil, NEtx, Ugalde); laiñaize IE 1 (Gy); la(i)ñotu : 12 ager. (B 3: JJMg, AB, Laux; G 9: Goñi, Ag G, JanEd, Zait Sof, Or, NEtx); lañatu 2 ager. (TAg); la(i)ño- erako beste eratorriak (la(i)ñope 16, la(i)notasun 4, lañotsu 5, lañotxo 2): B 10, G 22, IE 4; a2) bustidura gabeak: lain(h)o : 34 ager. (B 2, G 13, IE 1, EB 17); lainartean 1 (MEIG); lainotu 3 ager. (B 1: fB; EB 2: MEIG); lainatu IE 1 (Balad); lan(h)o : 84 ager. (G 2: Lasa; IE-ZuAm 81, EB 1: Mde HaurB); lanhu 2 ager. (G 1: Etxde; ZuAm 1: Etch); lan(h)otu : 3 (IE: JE, Iratz); lan(h)oztatu : 2 (IE: Zby, Iratz); lan(h)o- erako beste bi eratorri (lanhope, lan(h)otsu): IE 6 (Ax, Jnn, HU, Ox, Mde), EB 1 (Osk); b) 'apal, lau; bare' adierakoak: b1) bustidura dutenak: laiño : 10 ager. (G 5: Gazt MusIx; IE 5: Gy 4, Zub 1); laño 30 ager. (G 5: AzpPr, SMitx, Ir, NEtx; IE-ZuAm 23: Elzb, Gy, Arb, Laph, HU, Iratz, Ox, JE, Ardoy; Zub; CatLan; EB 2: MEIG); laiñoki : 3 ager. (G 1: Etxde; IE 2: Gy); lañoki : 34 ager. (IE: Dh, Arb, Jnn, HU, ECocin, Barb, JE, Lf, Ardoy, Larz; Etcham, Zub, Xa Odol); b2) bustidura gabeak: lain(h)o : 7 ager. (IE 1: Hb Egia; EB 6: MEIG); lain(h)oki : 8 ager. (L: Gy 1, Hb 7); lainhotasun : 2 (Hb); lano 28 ager. (G 3: Aran, Arr; IE-ZuAm 24: EZ, Gç, SP, Ch, ES, Mih, HU, Iratz, Lf Murtuts; Bp; EB 1: MEIG); lanotasun : 4 ager. (Lard, Arr; Mih); lan(h)oki : 9 ager. (Ch 1, ES 4, Lg 4).
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
'hodei' adierakoak IE batez ere lan(h)o, EB laino eta HM la(i)ño dira; 'apal, lau; bare' adierako gutxi jaso da: IE laño 2, lañoki 4; EB laño(ki) 3, laino(ki) 4; a) 'hodei' adierakoak: a1) bustidura dutenak: la(i)ño : 69 ager. (B 20, G 38, EgAs 8, EB 3; cf. laño-arte, laiño argi, laño-edoi, laño-lits. laiño matasa); la(i)ño/u : 7 ager. (B 4, EgAs 3); la(i)ñu : 6 ager. (B 1, G 3, EgAs 2); la(i)ñotu : G 3; lañoztu : B 1; lañopean (+ lañopeko) G 2 ager.; lañukor G 1 (J. Elizondo); a2) bustidura gabeak: laino : 81 ager. (B 2, G 1, EB 65, EgAs 13; eta laino-printza, laino manta, laino-mordo, laino osagai, laino tarte, laino zerrenda); lan(h)o : 8 ager. (IE 6, EgAs 2); lainu EB 1 (lainu izpi); lainotu EB 2; laino- hasitako beste eratorriak (lainobera 1; lainope(an, -ko, -tik) 7; lainoska 1; lainotasun 1; lainotsu 11; lainotxo 1): B 1, G 2, EB 15, EgAs 4; lan(h)o- erako beste eratorriak (lanho petan 2; lanotsu 3): IE 2, EB 3; lanhapegu IE 1 (Casve); b) 'apal, lau; bare' adierakoak: b1) bustidura dutenak: la(i)ño : 4 ager. (IE 2, EB 1, EgAs 1); lañotu G 1; lañoki 6 (IE 4, EB 2); b2) bustidura gabeak: laino EB 3; lanoki EB 1.
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
a) 'hodei' adierakoak: a1) bustidura dutenak: la(i)ño : DFrec 1, AB50 1; lañu : DFrec 1; lañape: DFrec 1; laiñotu: AB50 1; a2) bustidura gabeak: laino : DFrec 12, AB38 34, AB50 7, HiztEn 1; LurE 1, Euskalterm 28; lano: DFrec 4; lainu: AB38 1; lainotu : DFrec 1, AB38 1, HiztEn, LurE, Euskalterm 4; lainoztatu: HiztEn, LurE; laino- hasten diren beste eratorriak: DFrec 1, AB38 3, AB50 1, HiztEn 4, LurE 4; erlaino ik. laino (behe-): HiztEn; b) 'apal, lau; bare' adierakoak: b1) bustidura dutenak: laño, lañoki, lañotasun: HiztEn; b2) bustidurarik gabeak: lainotasun: DFrec 1; laño edo lano; lañotasun edo lanotasun: LurE.
Bestelakoak
Jatorrizko forma
la(i)no; izar-la(i)no, nebulosa.
Euskaltzaindiaren Arauak
1 'behe-lainoa'. 2 Batez ere Gip. h. hodei.
Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra
AS gisa gehituz: laino egon / izan, lainotan .
Informazio lexikografikoa
Forma baten adiera(k)
a) behelainoa; b) Gip. batez ere: 'hodeia' (hodei/laino bereizketa egitea komeni da EBan). Cf. laño 'apal, lau' eta lañatu.
Formari buruzko oharrak
Iritzi-emaileak
- [E109]: "laino. Bi adieretan horrela idatz bedi: laino, ez baita diminutiboa (bustiduraren leku-aldatzeagatik gertatu da, jakina denez: gazt. < llano)" (1993-02)
Euskaltzainen oharrak
- [E109]: 'laino / laño. "Zelai" adierarekin (< gazt. llano, bustidura aldaketarekin), laino beharko genuke idatzi, nik uste. Hor dugu laineza, zerrenda honetan bertan. Ala lañeza idatziko dugu? Ez dezagun ahantz ñ letra txikigarrietarako utzi dugula, izen bereziak salbuetsiz (Oñati, Gotañe, e.a.)'.
- Erabakia: BAgiria (1998-03-27): 'laino / laño eztabaida sortu da. Azkenean bi formak onartu dira, bi hitz bereizteko: laño 'barea', laino 'behe lainoa''.
Azkue Biblioteka eta Artxiboa
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
