Euskaltzaindiaren Hiztegia

Txostenaren laburpena

Ikus ondoan forma-adieren banaketa zehatzagoa. Adiera nagusi biei dagokienez, OEHko datuetan, ontzi HM da, 1.886 ager. ditu hor (IEkoak 45 dira): 'gauzaki barneduna' adierako 544 eta 'itsasoko ibilgailua' adierako 1.342; untzi IE da, 639 ager. ditu hor (HMkoak 80 dira): 'gauzaki barneduna' adierako 190 eta 'itsasoko ibilgailua' adierako 449; EEBSko EBko testuetan 'gauzaki barneduna' adierakoak 265 dira: 259 ontzi formakoak eta 6 untzi formakoak; 'itsasoko ibilgailua' adierakoak 509 dira: 413 untzi formakoak eta 96 ontzi formakoak. a) 'gauzaki barneduna' adierakoak dira: OEHan on(t)zi formako 592 (B 146, G 398, IE 12, Zu 12, EB 24) eta un(t)zi formako 197 (B 3, G 4, IE 169, Zu 21); eta EEBSn on(t)zi formako 457 (B 53, G 129, IE 6, EB 259, EgAs 10) eta un(t)zi formako 31 (B 2, IE 23, EB 6); b) atzizki gisakoak dira: OEHan -on(t)zi formako 39 eta -un(t)zi formako 21; eta EEBSn -ontzi 24 (B 3, G 8, EB 11, EgAs 2), -untzi 2 (IE); c) 'itsasoan ibiltzen den zernahi ibilgailu' adierakoak dira: OEHan on(t)zi formako 1.407 (B 498, G 844, IE 5, Zu 16, EB 44) eta un(t)zi formako 558 (B 67, G 6, IE 442, Zu 7, EB 36); eta EEBSn on(t)zi formako 323 (B 64, G 143, IE 2, EB 96, EgAs 18) eta un(t)zi formako 466 (B 4, G 2, IE 47, EB 413); d) 'hegazkin' adierakoak OEHan 26 dira, ontzi formakoak eta G; eta EEBSn ontzi 5 (B 4, EB 1) eta untzi 9 (EB); e) 'arka' adierakoak dira: OEHan on(t)zi formako 11 (B 3, G 8) eta un(t)zi formako 10 (IE); eta EEBSn untzi 2 (IE). Kopuruz adierazgarriak diren konposatu batzuk: 'itsasoko ibilgailua' adierakoetan, OEH: ontziburu, ontzigizon, egalontzi, egaontzi, itsasontzi, lurrinontzi, ontzidi, ontziratu eta hauen aldaerak; eta EEBS: arrantzuntzi, baleuntzi, itsasontzi, lurrinontzi, petroliontzi, untzigintza eta hauen aldaerak; 'gauzaki barneduna' adierakoetan, OEH: argiontzi, edalontzi, edontzi, hautsontzi, kafeontzi, lore-ontzi, lurrontzi, urontzi eta hauen aldaerak; eta EEBS: argiontzi, ed(al)ontzi, hautsontzi, lorontzi eta hauen aldaerak. Ik. halaber -ontzi atzizki gisakoa dutenak (cf. hitzontzi).

Jatorrizko forma

ontzi; untzi, ontzi.

Jatorrizko forma

aireontzi; argiontzi, kriseilu, lanpa; edalontzi, baso; inarrontzi; lanpa, argiontzi; loreontzi; tintontzi; ureztontzi // arrainontzi; bidai-ontzi, bidai-untzi; yate, laket ontzi, laket untzi; zama-untzi, zama-ontzi; zubi (ontzi baten).

Jatorrizko forma

euritakontzi; postontzi.

Euskaltzaindiaren Arauak

1 (sukaldekoa). 2 (ur gainekoa).

Botoen berri emango da adostasunik gabeko erabakietan

azken aldiotan egin izan den bereizketa (tradizioko oinarririk gabea dela jakin arren) mantentzearen aldeko dira lau batzordekide, eta bereizketarik ez egitearen aldeko bat; baina:

Quorum hobea izatean erabakitzeko utzia

quorum hobea behar da erabaki ahal izateko (Ibon, Miren, Piarres eta Txomin falta dira).

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa jasoz: ontzi-aldaketa .

Forma baten adiera(k)

Gaurko joerak

erabilerak ezagutu beharra dago, ontzi/untzi erabaki gabeaz

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Jatorrizko forma

argiontzi, kriseilu, lanpa

Lexia konplexua (erabileremu mugatukoa)

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

atoi sarrerari dagokion azpisarrera.

LBeh (2013-06-10): atunontzi 564 Berria 98, EiTB 466; atun-ontzi 29: EiTB 25, Argia 4; atun ontzi 3: EiTB 1, Argia 2; atunketari Berria 1, EiTB 7.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: atunontzi 1, Berria; atun-ontzi 0; atun ontzi 1, Piarres Aintziart; atunketari 1, Koldo Izagirre.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es atunero / fr thonier: Elhuyar: atunketari / Elhuyar (fr): atunketari, atunketako / Zehazki: atun itsasontzi, atunketari / Labayru: atunzale, atunontzi / Adorez5000: atunketari, atun-itsasontzi.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

atunketari araua da.

Eratorri-konposatu berri onartzekoa da, lehiakidearekin batera

atunketari forma arautuarekin batera jasotzekoa, oso erabilia baita.

Kategoria

iz.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Zerrenda osagarriak

HitzIrud: "bitxiontzia = joyero (cajita)".

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

edontzi (63 ager.) eta edan-ontzi (23) HMko formak dira (eta EBko 6 ager.). IEan oso ager. gutxi (2).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

baso da IEan agertu den forma bakarra (12 ager.); HMan bi formak ageri dira: baso 24 aldiz (B: 1; G: 21; EgAs: 2), eta edontzi 23 aldiz (B: 7; G: 15; EgAs: 1). Agerraldi banarekin edalontzi (B) eta edan-ontzi (G). EBko testuetan baso da forma nagusia (21 ager.); 7 aldiz ageri da edalontzi eta behin edontzi .

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

DFrec-en edalontzi 5; baso graduatu 6, basogintza 1; AB38: edalontzi (22), edalontzikada (1), edari-ontzi (1); baso (9), baso graduatu (1); AB50: edalontzi (1); basoerdi (3), baso-ipurdi (1), basokada (1).

Jatorrizko forma

edalontzi, baso

Konposatu desegokiaren ordez ematekoa

Ik. edontzi

Tradizioko erabilerek bermatzen dute

tradizioak agintzen duen forma hori da (ik. gorago informazioa), ez gerora hedatu den edalontzi

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

edukiontzi (eta edukinontzi) 2: X. Mendiguren B. ("Aspaldi-aspalditik erabili izan ditu gizakiak landare-zuntz ehunduak hamaika gauza egiteko, gutxienez Neolitikoaz geroztik ezagutzen baitira era horretako edukinontzi anitzak, arrantzarako nasak, tabikeak, itxiturak, altzariak... baita oinetakoak ere"), J. Elberdin ("Trenbideari dagokionez, europear zabalera duena leihakide indartsua da produktu siderurgikoetan eta edukiontzietan").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

edukiontzi : HiztEn, Euskalterm 12 (hauetan 1 container sinonimoarekin; eta ibilgailu e.-garbitzaile; 1 kartoi-e., kartoi eta plastikoen e., paper-e., paper-kartoien e., pila-e., beira-e., egur hautsien e., hondakinentzako e., e-barku, edukiontzizko merkantzia) // eta 'container' itzulitako beste hauek: kontenedore : Euskalterm 2 (hauetan 1 zintarri eta jaurti-mugarri sinonimoekin eta 'contenedor, bordillo' itzulia; eta 1 merkantzi kontenedore: 'contenedor de mercancías' itzulia); container : AB38 1, Euskalterm 1 (roll-container 'roll-container') // eta 'contenedor' itzulitako ontzi : AB50 2 (hauetan 1 o.-garraio 'transporte de contenedores').

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

edükinontzi : Casve EF; edukiontzi : HiruMila (eta edukiontzi-eramaile), ElhHizt (eta edukiontzi-untzi: AS: portacontenedores) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal container, contenedor / container formen ordainak: HiztHand: edukiontzi, kontainer // HiruMila: ik. contenedor / 1 eusle; 2 (poseedor) edukitzaile; 3 (recipiente) euskailu, edukiontzi; 4 (c. de basuras) zaborrontzi, zaramontzi // ElhHizt: ik. contenedor / edukiontzi // Casve FE: edenkailü, edükailü // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, HaizeG FB, T-L LBF, PMuj DCV, Azkue Aurkibidea.

Zerrenda osagarriak

HitzIrud: "edukinontzia = contenedor"

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

hedatua da gaur, eta adierazle baten premia dago, dirudienez.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu eskola(-)ontzi, eskolaontzi formarik.

eskola(-)ontzi 55: Berria 5 (“Saltillo belaontzia Bermeoko portura iritsi da (Bizkaia), eta bisitarientzat zabalik izango da gaur egun osoan. Abuztuaren 22an ekin zion ibilbideari eskola ontziak, Santurtzin. Bihar, Bermeotik Castroraino (Espainia)joango da, eta handik Santurtzira itzuliko da”), DiarioVasco 35 (“EHUko eskola-ontziak bisitari ugari izan ditu”), EiTB 14 (“Itsasontzi klasikoen estropada bat baliatuz, eskola ontzi bilakatu nahi duen txalupa bat ezagutuko dugu orain”), UEU (“Alabaina, erregea martxoaren 28an itzuli zen berriro Donibanera91, errebista pasatzeko udaletxe aurrean moilaturik zegoen itsas armada suediarraren eskola ontziari, Ellida korbetari“).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

eskola-ontzi 2, Koldo Izagirre.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da eta, beraz, azpisarrera gisa jaso liteke.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa eskola sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

esne-ontzi 6: G 5 (Ag G 3: "ardi guztiak jetxi ta zelaira eraman, esne ontziak lepoan artu ta an izaten naiz laster, zazpiretako bai"; "Malenek kentzen zizkion sorbaldetako zorro ta esne ontziak"; "pipea piztuaz, esne-ontziak lepoan zituala, artzen zuan mendirako aldapa latza"; NEtx LBB: "Deadar egingo zion mutilak bere esne-ontzia jasotzen zuala"; Ugalde Iltz: "Elizondok oi zituan esne-ontzi garbitze soiñuak ere ixil-ixilik geratu ziran goiz artan"); IE 1 (Xa Odol: "Orroitzen naiz behin: menditik ardi esnearekin zatorrela, esne ontzia aldean pausaturik jarrita zagoela ikusi nuen"); esne-untzi 1 (Zerb Azk: "Gau guziez ximiniari behera Uhaldeko sukalderat sartzen ziren, firri-farra, eta han esne-untzi guziak husten"), eta OEH argitaratuan esnuntzi 1 (Herr 1956 ap. DRA: "Esnuntzia sahetsean [...] letxeroaren guait dago").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

esne-ontzi (eta esneontzi, esne ontzi bana) 7: G 4 (F. Urkia 2: "Kaiku.- Esnea jeizterakoan artzeko ontzia. Esne-ontzia.- Kaikuaren ordezko besterako ontzia. Marmita = (Esne-ontzi).- Esnea erabiltzeko ontzi txikia"; M. Oñatibia: "agiri au ez dutenak, esne saltzerik ez dute izango eta agiri ori, bei ukullu, esne-ontzi eta abar garbi erabiltzen dituztenai bakarrik emango zaie"; NEtx LBB, OEHko testuinguru berean); EB 3 (SGarm Heriotza: "esne ontzien prestaketa lana buka eta senarra esnatzera joan zen"; M. Etxezarreta: "irten zen ohetik, aurpegian oraindik izarren zimurrak nabari zitzaizkiolarik, esneontzi bila sukaldera"; Pello Zabaleta: "behia estu eta larri zebilen batera eta bestera, buztanaz belarrietan jo zuen, esne-ontzia hankaz jo zuen eta erroak azkenik hustu zizkionean isildu zituen bere marruak").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

esne-ontzi : DFrec 1 ("artzainen zurezko esne ontzia"), AB38 2 (`marmita' eta `recipiente de leche' itzuliak), Euskalterm ('lechera') // Ez dugu aurkitu ap. AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

esne-ontzi : HiruMila (esneontzi: lechera, vasija para la leche, cántaro de la leche), DRA (cántaro de la leche), PMuj DVC (1 lecherón de los pastores; 2 lechera, vasija para la leche); esne-untzi : DRA (cuenco, colodra, lechera; eta esnuntzi: lechera, vasija para la leche) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

Prestas: 23 lek. (B 8 / G 15). / HitzIrud: "esneontzia = recipiente para la leche".

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi silaba bikoekin.

Kategoria

iz.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-a+o-.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi bi silabakoekin.

Partizipio-marken araberako eratorri-konposatuak

-i(tu)+o-

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

gerra-ontzi behin agertu da EB (MEIG).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

gerra-untzitza 1 EB.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

AB38: gerra-untzi 1; AB50: gerrauntzi 4; HiztEn: gerrauntzi.

Forma lehiakideak ditu, eta erabilerak ikusiko dira

Oinarria erabaki behar da lehenik

ontzi/untzi oinarria erabaki behar da lehenik

Euskaltzaindiaren Arauak

izond.

LBeh (2014-04-03): ‘aisialdiko itsasontzi’ adierakoak: gurutze-ontzi 30, EiTB (adib.: “Jende askok entzunda zeukan Bilboko gurutze-ontziena eta batzuek abuztuan joan nahi dute, aste nagusia baino lehen”, “'MCS Melody' gurutze-ontziak itsaslapur somaliar batzuen erasoari aurre egitea lortu du Seychelle uharteetatik 320 kilometrotara”); gurutzontzi 3, EiTB (adib.: “Ozeanoko gurutzontzi erraldoi honek ibilaldi luzeak egiten ditu, oso zaila baita janaria itsaso tropikal garbietan aurkitzea”); gurtzeru 4, Berria (adib.: “Diotenez, bidaiariak dibertitzeko saioak egiten zituzten gurtzeruan”); kruzero 12: Consumer 4 (“bidai barnean hegazkineko txartelak, lojamendua eta kruzero zerbitzua sartzen diren”), EiTB 1 (“Ferriko pasaiarien kopurua %5 gutxitu da azken urtean, baina kruzeroetakoa ia bikoiztea lortu zuten 2008an zehar”), Jakin (“plazerezko kruzero batean”), DiarioVasco 6 (“Zarauzko Udaberri jubilatuen elkarteak antolatutako Norvegiar Fiordoetan egingo den kruzeroan parte hartzeko aukera dutela zarauztarrekin batera Getariako Arrantzale Zaharren Elkarteko kideek ere”); ‘militarra’ adierakoak: gurutze-ontzi , Argia (“Enpresa hori Jose María Martínez de las Rivasek Charles Palmer ingelesarekin batera sortu zuen 1888an, hiru gurutze ontzi korazatu egiteko”); gurutzontzi , Argia (“Martxoaren 5ean, Canarias gurutzontzi frankista Galdames merkataritza ontzia atzematen saiatu zen Matxitxako lurmuturretik hurbil”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: ‘militar’ adierakoak: gurutze-ontzi , Joxan Elosegi (“nire hegazkina gurutze-ontzi amerikar baten kontra jo, bai eta bi Yumimoto konpainiarentzako lan egin ere”); gurutzontzi 4, Edorta Jimenez (adib.: “Horixe berori galdatu zion gure Zerbitzuak Císcar gurutzontziko komandanteari”), kruzero 1, Pello Zabala (“XX. MENDEAN: XIX. mende akaberan, Cadiz aldeko ekaitzaldi izugarrian, Reina Regente kruzeroa tripulazio osoarekin desagertua”); ‘aisialdiko itsasontzi’ adierakoak: gurtzeru 3, Berria (adib.: “Kai berria inaguratu dute Getxon gurtzeruentzat”), kruzero 2, Berria (adib.: “Eguberriko ospakizunei izkin egitea erabakitzen du, dirua kruzero batean berekoiki xahutzeko asmo”), Joseba Sarrionandia 2 (adib.: “oporretan egindako kruzeroari buruz”), Fernando Rey 2 (adib.: “Oporrak atzerrian ematen zituen, kruzerotan eta bidaiatan”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: kruzero 2* e. transatlantiko. Itsas bidaia luzeak egiten dituen ontzi handia | kruzero 3* e. gurutzontzi. Gerraontzi mota.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es crucero / fr (Mil.) croiseur | navire, bateau de croisière: Elhuyar: (Mar.) gurutzaontzi; [buque de guerra] (Mil.) gurutzaontzi / Nolaerran: -; - / Zehazki: (buque) gurtzeru, gurutzontzi / Labayru: [buque de guerra] gurutze-ontzi / Adorez5000: [barco] gurutzontzi.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia izan daiteke ‘ontzi militarra’ adierazteko, nahiz erabili gabea den, baina osaera egokia iruditzen zaio lantaldeari gurutzatu aditzetik eratorritako osaera berria (Elhuyarrek bere hiztegian proposatu berri du forma hau). Honekin batera gurutzaldi forma ere sartzea proposatu da.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Mil.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

gutunontzi (eta -txo) B-EB 2: E. Urkiola ("gutunontzitxoa harrezkero amaraunen bizitoki bihurtu zan"), Ke arteko egunak ("gutunontzietako txartelak errepasatzen ditu").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

gutun-ontzi : AB38 1; gutunontzi : HiztEn // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE, Euskalterm.

Sektore jakin bateko informazioa

HitzIrud: "gutunontzia = buzón".

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

gutun-ontzi : HiruMila, PMuj DVC; gutunontzi : ElhHizt, Casve EF (gütünuntzi) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal buzón / boîte aux lettres formen ordainak: buzoi : Lur EG/CE eta EF/FE; gutunontzi : HiruMila, ElhHizt, Lur EG/CE, XarHizt; postontzi : HiruMila, ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE // HiruMila: buzón de correos: postontzi; buzón nocturno: gau-buzoia // Casve FE: Ø // HaizeG FB: Ø // T-L LBF: Ø // PMuj DCV: 1 conducto de desagüe: ixurbide, ur-odi; 2 sumidero: xurruta, txurrusta, xurrutegi, zurrutegi, ur-zulo, ur-obi, ur-leize; 3 b. de cartas: buzoi, idazki-kutxa, karta-kutxa // Azkue Aurkibidea: Ø.

Zerrenda osagarriak

HitzIrud: "gutunontzia = buzón".

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

postontzia.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

hautestontzi 5: A. Azkargorta 2 ("Hego Euskadin ezina izan zen PCUSak agindutako sozialismoa hautestontzien bidez lortzea", "sozialismora hautestontzien bidez"), BAO 1990 ("Lehendakariak egiaztapenak egin ondoren botuak hautestontzian sartuko ditu"), K. Santisteban ("Botuak hautestontzian jarriko dira"), Bapatean/98 ("Hautestontzira deitu gaituzte").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

hautesontzi : DFrec 1 (J.M. Iriondo, J.M. Otermin); hautestontzi : HiztEn, Euskalterm 1 // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

hautestontzi : ElhHizt, HiruMila, PMuj DVC (autest-ontzi) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Casve EF, DRA, Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: hautestontzi / LurE: - / ElhHizt: hautestontzi / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

HitzIrud: "hautestontzia = urna electoral".

Elkarketa nahiz eratorpen zalantzazkoak

zalantza eragiten dute [x-ts(i) + bokal] osaerako hauek: -sto- egiteko arrazoirik ez dago (salbuespenik baden arren); baina -so- ala -tso- dagokio?

Partizipio-marken araberako eratorri-konposatuak

-ts(i)+o-.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

autzontzi (Alzola); (h)auts-ontzi (Lab, Mde).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

auts ontzi 1; (h)autsontzi 9; hautzontzi 1.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

DFrec: auts-ontzi 1; hautsontzi 1; AB38: hautsontzi 3; HiztEn-LurE: hautsontzi.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

hitz untzi IE 1 (EZ Eliç); hitz-ontzi EB 1 (Mde HaurB); hitzuntzi 7 (Ch, Monho, Gy, Zby); itz-ontzi G 1 (And AUzta); itzontzi G 16 (Cb Eg III, Izt C, A Ardi, Ag G, Zait Sof, NEtx LBB, Or Aitork, Txill Let, Zait Plat, NEtx Antz); (h)i(t)zuntzikeria IE 3 (Elzb PAd, Mih, Hb Egia); itzontzikeri G 1 (Jaukol Biozk).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

(h)itzontzi 5; hitzuntzi 1 (IE); itz-ontzi 1 (G), itzontzikeria 1 (G), izontzi 1 (B).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

DFrec: itzontzi (3); AB38: hitzontzi (2); AB50: hitzontzikeria; HiztEn: hitzontzi, hitzontzikeria; LurE: hitz-ontzi, hitzontzi.

Euskaltzaindiaren Arauak

izond.

Idazkera egoki(en)a eskainiko da

lotu/bereiz.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Ahozko erabileraren testigantza fidagarria du

ahozkoan bizirik dirau, L. Baraiazarrak dioenez, Markina aldean; eta cf. Elexp Berg.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

esnea-eta irazteko ontzia.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Euskaltzaindiaren Arauak

izond.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-a+o-.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Osaeraz argibideren bat eskaini nahi da

-ontzi osagaia loturik idaztea erabaki zuen Euskaltzaindiak, lehen osagaia bi silabakoa denean.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-a+o-.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi: cf. arautuak: a) argiontzi, bainuontzi, kafeontzi, loreontzi, lurrinontzi, oliontzi, orratzontzi, paperontzi, zaborrontzi, zakarrontzi; postontzi, tintontzi, umontzi // gatzontzi, hautsontzi, lurrontzi, teontzi // azukre(-)ontzi, intsentsu(-)ontzi; b) aireontzi, belaontzi, gerraontzi, laketontzi, lurrunontzi; baleontzi, itsasontzi; c) baldarrontzi, gezurrontzi, negarrontzi; kakontzi, mainontzi, pixontzi, tripontzi, txizontzi // hitzontzi, putzontzi.

[s.u. komun1] 2 iz. Komun ontzia. Komunaren estalkia altxatua zegoen. Komuna eta konketa. // garbigela iz. Etxeetan, lantegietan eta kidekoetan, konketa eta komun ontzia dagoen gela. Ik. bainugela; komun1. Pabiloi bakoitzak, gutxienez, komun batez hornituriko garbigela bat edukiko du. // sifoi 2 iz. Etzanda dagoen S baten itxurako hodia, komun ontzi, konketa eta kidekoetan, urari irteera emateko eta usain txarrak saihesteko jartzen dena. Komuneko sifoia hondatua dago. // tanga4 1 iz. Ur-biltegia; bereziki, komun ontziaren ur-biltegia. Ik. zisterna. Komuneko tanga. // zisterna 1 iz. Ur-biltegia; bereziki, komun ontziaren ur-biltegia. Ik. tanga4. Euri-ura biltzen dugu zisterna handi batzuetan, eta ur hori erabiltzen dugu. Komuneko zisterna

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu komunontzi formarik.

komunontzi 180: Argia 2 (“Eseri komunontzian eta egin tira komuneko paper ilustratu honetatik”), Berria 3 (“Pastel greziar honek, ordea, digestio errazegia du, garun lauentzako fast-food gisa, berehala komunontzira heltzen den horietakoa”), Elkar 5 (“Komunera sartu eta, zigarreta ezpain artean zuela ohartuta, komunontzira bota zuen”), Consumer (“Jartzekotan, komunontzi, bidet, konketa eta dutxaren ondoan tapizak jartzea komeni da, hala nola harraskaren ondoan dagoen zatian”), Goiena (“Bertan konketa bat eta komunontzi batdago soilik. Horrek esan nahi du erabilera mistoa izango duela komunak”), Laneki 168 (“Ur balbula itxi egiten da, ur garbi pixka bat komunontzian geratzen da, eta komu- nontzia berriro erabiltzeko prest dago”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

komunontzi 6: Patxi Zubizarreta 4 (“Haietako bat harturik, komunontzian eseri, eta, gorputza hustu bitartean, prospektoa irakurtzeari ekin diot”), Alberto Ladron Arana (“Puska guztiak ostatuko komunontzira bota nituen ezkutuan”), Iban Zaldua (“Bainugelarekin egun oso bat egon nintzen: ezinezkoa zitzaidan komunontziko orbanak kentzea, ezta amoniakoarekin kristi-krasta ibilita ere (lau eskularru pare birrindu nituen operazioan, eta behatzetan hirugarren mailako erredura bat edo beste lortu ere bai)”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Egokia da eta erabilia. -ontzi osaerako gainerako formei bezala, lotuta dagokio. Bereiz idatzitakoak hainbat dira sarreretako definizioetan, eta horiek zuzentzea komeni da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

lore-ontzi (+ lore ontzi, loreontzi) formek 6 ager. dituzte B (Gand Elorri), G (Ag AL; Bil; Inza Azalp; Ldi BB), IE (Mde Pr); lore untzi L (Barb Sup); lora ontzi B 1 (Iraola); lorauntzi B 1 (Alzola Atalak).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

loreontzi EB 1.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

AB38: lore ontzi 2; loreontzi 5.

Hitz-elkarketari dagokion grafia

Ik. lore-ontzi.

Euskaltzaindiaren Arauak

'lurrina edukitzeko ontzia'.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi/-untzi auzia konpontzean erabakitzekoa.