Euskaltzaindiaren Hiztegia

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Euskaltzaindiaren Arauak

'lurrunez dabilen ontzia'.

Euskaltzaindiaren Arauak

izond.: ume mainontzia.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-a+o-.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da eta premia dago. merkantzia(-)ontzi aztertzean proposatua.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa merkataritza sarreran.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-o+o-.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Zerrenda osagarriak

HitzIrud: "ozpinontzia = vinagrera".

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Kategoria

iz.

Sektore jakin bateko informazioa

RENFErentzako hiztegitxoan eskainia.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Euskaltzaindiaren Arauak

ik. oharra s.u. biperrontzi; arauak jasoa du biperrontzi* izartxodunaren ordaintzat.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Kategoria

iz.

Txostenaren laburpena

ik. informazioa s.u. pixa: pix-untzi 1 (Xa EzinB); pixontzi EB 1 (P. Zabala)

Euskaltzaindiaren Arauak

iz. eta izond.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-a+o-.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez da forma hau azaldu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

postontzi 1 jaso da, EB (Gizarte zientziak).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

apartado 'apartado': AB50; 'postakutxa': AB50 1; apartadu 'postakutxa': DFrec 2, AB50 1; apartatu 'apartado': AB50 4, Euskalterm 1; gutun-kutxa : AB38 1; gutun-ontzi : AB38 1; posta kaxa : DFrec 2, AB50 2; posta-kaxa : DFrec 1; posta kutxa : AB50 4; posta-kutxa : Euskalterm 4; posta sail : AB50 2; postasail : AB50 2; posta zenbaki : AB50 4; postapartatu : AB38 1; postontzi : AB38 3, LurE, HiztEn ("Ik. gutunontzi").

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-a+o-.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Euskaltzaindiaren Arauak

izond. 'harroa'.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

sastarrontzi 4: Bene-benetan/1 ("Zaharrak bagara, / tipi tapa ta, / sastarrontzira"), Lortuko ote 3 (adib.: "Nire osabaren tabernan botila guztiak sastarrontzietara botatzen dabez [...] Pilak sastarrontzietara bota beharrean, etxeko bazter batean gordetzea eskatzen da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm, ez ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Forma baten adiera(k)

zakarrontzia.

Txostenaren laburpena

ik. oh. s.u. sutontzi.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi (bi silabako izenei osorik lotzea erabaki du Euskaltzaindiak; baina berezia dirudi su bezalako silababakarren kasuak).

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

su sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

te-ontzi EB 1 (B. Hidalgo: "Ontzien eta koilaretxoen soinua entzun zen puska batean, eta te-ontzi georgiar haren txistua ere").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

teontzi : AB38, HiztEn.

Txostenak eskainiko duen informazioa behar da

ik. erabilerak zer agintzen duen; teontzi batean idatziak egokia dirudi, osagai laburrak dituenez.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-a+o-: errazagoa dirudi -ao- > -o- aldaketak, -eo- > -o- aldaketak baino (cf. lore-ontzi).

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-a+o-.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-a+o-.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-e+o-.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

UR-BEDEINKATU-ONTZI (V-gip ap. Elexp Berg; Añ; urbedeikatuonzi Lar; ur-bedeikatu-untzi VocB). a) "Pila de agua bendita" Lar y Añ. "Aguabenditera" VocB. "Urbedeinkatu-ontzira jausi jako txapela" Elexp Berg. * Bi ur benedikatu untzi lurrezkoak. (1767). SenperEus 65. Egin zituen era bereko iru gurutze gelan ilzetik zegon ur bedeik-onzi batean. Mb IArg I 256. Elixapera yuan da ur-berinkatu-ontziyan dzanga eiñ da gero Elixan sartu. A BGuzur 115. Itze batzuetarik dilindan ontsa daude gure herri girixtinoetan ur benedikatu untzi eta kurutzefika bat. JE Bur 188. Garbiak oso [lo-gelak], ur bedeinkatu ontziz ta Ama Maria ta beste done batzuen irudiz naikoa poliki apainduak. Ag G 17. Ur bedinkatu-ontzijan sartzen ebezala euren eskuak. Kk Ab I 11. Elizako sarrera guzietan ur-bedeinkatu ontzia ipiñirik dauka. Inza Azalp 126. Elizan berean etzitazken bere ur-benedikatu untzian baizik eriak busti. Zerb Azk 13. Eskumako ur-bedeinkatu-ontzia autsi eban. Etxabu Kontu 72. b) Frasco o pequeño recipiente de agua bendita. * Ta berak eskuetan liburu bat, ur bedeinkatu-ontzia ta isopua ekarzan. Bilbao IpuiB 146s

ur bedeinkatu ontzi 2: Elkar (“Aiherkunde-izpirituz, ur bedeinkatu ontzi bat ere zintzilikatu zuen bete-beterik gaixoaren oheburuan, ezpel adar batekin”), Karmel (“Ez zait egundo ere ahanzten ur bedeinkatu ontzirako zeukaten zurezko gurutze txiki bat, paperezko Kristoren irudia itsatsia zuena eta oso ongi landua den materialezkoa izan balitz baino debozio handiagoa ematen zuena”). // LB: 6; EPG: 2, ETC: 10

Beste (edozein) iturritako erabilerak

ur bedeinkatu ontzi 2: Koldo Izagirre (“Itzulitakoan, kinkilariaren ezdeuskeria osoa aurkitu dut ene mahai gainean: Zaragozako urrezko kutunak, gorriz eta filigranaz, Segoviako oroititzak dituzten galtza-kordak, Bilboko ur bedeinkatu ontzi beirazkoak, Cauterets-eko latorrizko kriseilutxoak, Hernaniko pospolo kimiko kaxa bat, Elizondoko kandelen ordezkoa egiten duen erretxin barra kaxa bat, Tolosako papera, Panticosa bortuko menditarren gerriko bat, zurezko makila ferratu bat, espartinak, eta Iruñeko bi mando-manta, artile bikainekoak, langintzaz”), Joxan Elosegi (“Ur bedeinkatu ontziaren gainean gurutzeko seinalea egin eta belauniko jarri nahi izan nuen, otoitz egiteko”). // Elhuyar: ur bedeinkatu ontzia: pila de agua bendita; Adorez: 0, Labayru

ontzi 3 iz. (Hitz elkartuetan, bigarren osagai gisa). Ik. argiontzi; gatzontzi; Azukre ontzian. Ur bedeinkatu ontzian. Intsentsu ontziari eragitea ez da kritika. [ur] ur bedeinkatu iz. Kristau erlijioan, apaiz batek bedeinkaturiko ura. Ur bedeinkatu ontzia.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Terminoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa da ur, bedeinkatu eta ontzi sarreretan. Grafia ez da erabaki.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan testu-lekukotasunik gabeko ureztontzi sarrera: "(V; FSeg), regadera" A.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

ureztontzi 1, P. Barrena ("Hobe da ureztontzi bat erabiltzea eta ura euri gisa botatzea").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

ureztontzi : HiztEn, Euskalterm 1 (ureztagailu sinonimoarekin) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

ureztontzi : ElhHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, DRA, PMuj DVC (B) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal regadera / arrosoir formen ordainak: HiztHand: ureztailu // ElhHizt: garaztailu, ureztailu, ureztontzi // HiruMila: ureztailu, garastailu // Lur EG/CE: garaztailu, ureztontzi // eta EF/FE: garaztailu, ureztontzi // HaizeG FB: uruntzi // Casve FB: hurtuntzi, ihiztuntzi, hurtatzeko // PMuj DCV: urezt-ontzi, garast-ontzi, garastailu, iizt-ontzi.

Zerrenda osagarriak

HitzIrud: "ureztontzia = regadera" / MilaHitz: "ureztontzia".

Lexia konplexua (erabileremu mugatukoa)

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

cf. ureztaontzi hobestekoa.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

urontzi (eta ur-ontzi 4, ur ontzi 1) 8: Mb IArg 3 ("Ekazkitzue zuk eta zure legeko emen arkitzen zarazten guziok ontziko ur-ontzi ta pipa guziak", "Ustuak zeuden guziak eta laster aski atera zituzten ontzi gañera, ta Ona, Aita, esan zioten, ur ontzi guziak", "bere eskuz besoa luzatu ta ur-ontzi gañean egin zuen gurutze luze zabal bat"), Lard ("ogi bat, eta ur-ontzi bat arturik, Agar'i sorbaldan ipiñi ziokan"), Echta Jos ("ur asko ebillen txalupan barruan da lemazaiñak kenduten eban alebana ur-ontzi bateaz"), Izt C ("Gipuzkoan lanbide onetarako, badira beso, egur, ola eta urontziak franko"), Ag G ("zapaldetan, sulla, morko ta beste urontzi batzuek"), Berron Kijote ("Eta ez zegon alferrik egonean arako adar-kopa ura; an zebillen jira-biran maiz-aski, utsik naiz betea, putzu-zirrikaren urontzia bezela; aisa-aski ustu zuan, an ageri ziran bi zaragietatik bata") // Ik. ap. DRA, gainera: Zait ("Besoak gora zitun / biotzeko mototsa; / iduri zun neskatxak / urontzi arrotza"), Garzia-Goldaraz Itxasora! ("Egun-asteko lenengo argiya pizten danian, / goizeko aizea menditik alai datorrenian / itxas-gizona / itxasoruntz irten da bere urontzian"); Anab in Euskera 1930 ("Ara non azaldu zan Mirele bere etxeko eskaratzan urontzi batekin eskuan"), Atutxa in Euskera ("Urontziak bete arte / barrua dau asarre; / gero baña, urez bete / dan ezkero, ein barre").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

urontzi (eta ur-ontzi 3, ur ontzi 1) 13">F. Urkia ("Urontzi = Antosin = Edarra = Katillu - Suilla ala iturritik ura artu ta erateko ontzitxoa"), SMitx Estropak ("ur-ontziak ere leporaño dabiltz araka-onaka estropa asi bitartean"), ZArg 1954 ("Pedrok ur-ontzia urez betea artu du; pozik dijoa mozkorrari botatzera"), Amazonetako indioak ("Era hauetako batez urontzi gogor eta segurantza handikoak lortzen dituzte"), MarrazkiOEO/1 2 ("paperezko urontzia", "Paperezko urontziaz gaiñera, panpin baten txanotarako ere balioko dizu"), A. Uranga 2 ("Nik, badaezpada ere urontzi bat neraman, baina orain denok goazenez, hiru bat ontzi eraman beharko ditiagu", "Hantxe bertan utzi zuen urontzia ere"), J.M. Angulo ("Uraga horrek, urontzi bakoitzeko ur garaidura beti berdin iraunerazten du"), SGarm Heriotza ("Karreran Divina Flor-ekin gurutzatu zen, salako zorua leuntzeko asmotan urontzia eta piltzarbiltzailea eskuan"), Argia 1997 2 ("sistema hau erreaktorea inguratzen duen ur ontzian oinarritzen da", "Hauek indargabetzeko munduan behin-betirako tratamendurik ez dagoenez, 220 litrotako ontzietan gordetzen dira zentralaren barruko ur-ontzi edo piszinetan"), G. Gesalaga ("Beste urontzi batean jarri genuen orduan").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

urontzi : DFrec 2, AB38 4 (recipiente 2, vaso de agua 2), AB50 1 (barco), HiztEn (1 ik. itsasuntzi; 2 ik. ontzi), Euskalterm 1 (bebedero) // Ez dugu aurkitu ap. LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

urontzi : HiruMila (depósito de agua, recipiente para el agua en general), Casve EF (aiguière, carafe), DRA (1 nave; 2 vaso, vasija; 3 presa), Lh DBF (aiguière, pot à eau), PMuj DVC (ur-ontzi: 1 cántaro de agua; 2 regadera, rociadera; 3 jarro de agua; 4 acetre, pozal, cubo para sacar agua; 5 embarcación) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: ik. 1 itsasuntzi. 2 ontzi / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

HitzIrud: "urontzia = cisterna del agua (baño); depósito del agua (coche)" / Prestas: 5. gaia; 11 lek. (B 1 / G 10).

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi: mugatzaile laburreko (bi silabako) elkartuak hitz bakarrean idaztea erabaki zuen Euskaltzaindiak lehen itzulian.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

xaboi-ontzi 1, LMuj ("Zarata berria bainugelan. Perfumearen flaskoa —xaboi-ontzia edo gisakoren bat— erori bide zitzaion Elbirari oraingoan").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

xaboi-ontzi : Euskalterm 2 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

xaboi-ontzi : HiruMila; xabon-ontzi : PMuj DVC // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Zerrenda osagarriak

PUrib: "xaboiontzi/xabonontzi".

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Kategoria

iz.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

LBeh (2011-03-03): zamaontzi 49: Berria 17 (adib.: “Azken bi egunetan bertan Greziako zamaontzi bat eta Egiptoko bi arrantzontzi bahitu dituzte”), EiTB 26 (adib.: “Maersk Alabama zamaontziko 21 tripulatzaileek alde egin behar izan zuten itsaslapurren erasoa aurrean”), Argia 6 (adib.: “Serenity Star da Abran ez aurrera ez atzera dagoen zamaontzia”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: zamaontzi : Berria 15 (adib.: “Greenpeaceko 13 ekintzailek protesta ekintza bat egin zuten Etoile zamaontzian”), Jon Muñoz 6 (adib.: “Urak hain gogor astindu zuen kristala, non gilaraino dardararazi baitzuen zamaontzia”), Xabier Montoia 4 (adib.: “Zamaontzia, hirurogei mila tona hartzeko gauza”), Edorta Jimenez 3 (adib.: “Historiako urrezko orrialdeetan bazter utzi izaten diren zamaontzi horiek gabe Britainia gosez hil baitzitekeen”), Urtzi Urrutikoetxea 2 (adib.: “zubia altxatuta zamaontziak pasa zitezen”), Joxe Austin Arrieta 2 (adib.: “Noiz edo noiz, zamaontziren bat ostertzean”), Jokin Urain (“Irteera bezperan portua bonbardatu eta zamaontzi batzuk hondoratu zituztela kontatzen du”), Pablo Sastre (“1887an jaioa, gaztetan zamaontzietan txo ibilia”).

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es carguero, buque de carga / fr cargo: Elhuyar: / Nolaerran: zamaontzi, kargaontzi / Zehazki: zamaontzi, kargaontzi / Labayru: kargaontzi, zamaontzi / Adorez5000: kargaontzi, zamaontzi.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

adierazle egokia da, eta horren premia dago.