lagundi - OEH - Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
lagundi.
tradizioa
Tr. Documentado por primera vez en Birjin (aunque más adelante sólo lo hallamos al Norte en J. Etchepare y Lafitte). En textos meridionales aparece desde Mateo de Zavala.
sense-1
Sociedad; comunidad.
"Sociedad, compañía; junta de compañeros o socios"
Bera.
Birjiniak etzuen utsegin egun hartuan Sofia Begirungarria ganat joaitea, orduan lehen aldikotzat bazkaldu zen haren Lagundi xumearekin. "Communauté" . Birjin 501. Mota guztietako Lagundi, Batzoki, Elkarte ta antzekoak. EEs 1916, 54. Bazkun, batzoki ta lagundi guziak bialdu zituzten beren aurkezleak. Garit Usand 55. Madrigalen Gaztelako lagundi-buru. Gazt MusIx 58. Karmeldar lagundia berriztatu nai zun. Ib. 146.
Birjiniak etzuen utsegin egun hartuan Sofia Begirungarria ganat joaitea, orduan lehen aldikotzat bazkaldu zen haren Lagundi xumearekin. "Communauté" . Birjin 501. Mota guztietako Lagundi, Batzoki, Elkarte ta antzekoak. EEs 1916, 54. Bazkun, batzoki ta lagundi guziak bialdu zituzten beren aurkezleak. Garit Usand 55. Madrigalen Gaztelako lagundi-buru. Gazt MusIx 58. Karmeldar lagundia berriztatu nai zun. Ib. 146.
azpiadiera-1.1
Compañía (militar).
Gure lagundiko buru egiten zuan. Euzkadi 24.12-1936 (ap. Alkain 141 ).
Gure lagundiko buru egiten zuan. Euzkadi 24.12-1936 (ap. Alkain 141 ).
azpiadiera-1.1.1
(Ref. a la Compañía de Jesus).
"(GH), compagnie. Jesusen lagundia, la Compagnie de Jésus, les Jésuites"
Lh.
San Ignazio Jesusen lagundi-fundatzallearen bizitza laburtua. Aran SIgn 1 (v. tbn. Jesusen Lagundi en Lh EEs 1915, 233, JBDei 1919, 161, Garit Usand 57, ArgiDL 167, Inza Azalp 28, JE Ber 59, NEtx Nola 40, Akes Ipiñ 9, Olea 245 y Larre ArtzainE 302; Jesus Lagundi en Bera EEs 1915, 217). Lagundi edo konpaniaren moldakizuna. Ib. 40. Jesusen Konpañi edo Lagundiya sortuazi zuen. Aran EE 1883b, 75. Lagundiak Erromatik ekarririk. JE Ber 62. [Jesuiten] lagundian hogoi urtetan sarturik. Lf ELit 156. Jesusen Lagundiko [Aita Plazido Mujika] . MEIG I 89.
v. tbn. Ag Ioan 159. Ayesta 115.
San Ignazio Jesusen lagundi-fundatzallearen bizitza laburtua. Aran SIgn 1 (v. tbn. Jesusen Lagundi en Lh EEs 1915, 233, JBDei 1919, 161, Garit Usand 57, ArgiDL 167, Inza Azalp 28, JE Ber 59, NEtx Nola 40, Akes Ipiñ 9, Olea 245 y Larre ArtzainE 302; Jesus Lagundi en Bera EEs 1915, 217). Lagundi edo konpaniaren moldakizuna. Ib. 40. Jesusen Konpañi edo Lagundiya sortuazi zuen. Aran EE 1883b, 75. Lagundiak Erromatik ekarririk. JE Ber 62. [Jesuiten] lagundian hogoi urtetan sarturik. Lf ELit 156. Jesusen Lagundiko [Aita Plazido Mujika] . MEIG I 89.
v. tbn. Ag Ioan 159. Ayesta 115.
azpiadiera-1.2
Compañía comercial.
Jarri zan geroago lagundi bat arrantza au geitzeko. Etxeg RIEV 1908, 192. [Caracastik] kakaoa ekartzeko jarri zan Donostian indar aundiko lagundi bat. Ib. 193. Caracasco errege-lagundia. A Y 1934, 3. Lugintza ta ola-ekintzako domuak gizon nai lagundi bakotxaren eskuetan dagozala [...]. Eguzk GizAuz 74. Geroago, beste lagundi bat be asi zan errian argia emoten. Etxabu Kontu 205.
Jarri zan geroago lagundi bat arrantza au geitzeko. Etxeg RIEV 1908, 192. [Caracastik] kakaoa ekartzeko jarri zan Donostian indar aundiko lagundi bat. Ib. 193. Caracasco errege-lagundia. A Y 1934, 3. Lugintza ta ola-ekintzako domuak gizon nai lagundi bakotxaren eskuetan dagozala [...]. Eguzk GizAuz 74. Geroago, beste lagundi bat be asi zan errian argia emoten. Etxabu Kontu 205.
azpiadiera-1.2.1
Neurri baten barruan egozan itxasontzi guztiak [...] euken parte irabazian. Orri, konpañian sartzea esaten jakon; eta gero, egun guztirako lagundia eratuta eukiten eben. Etxabu Kontu 118.
azpiadiera-1.3
Grupo de gente, cuadrilla.
Dator gero lagundia urira / kaletarrak guztiak antxe dira. / Andik doaz andiki batenera / ordotsagaz eskintza egitera. Zav Fab, RIEV 1909, 31 (ref. a una partida de caza). Biba Don Braulio ta / lagundi guzia. Urruz Zer 107. Guazen neska pare-gabiak, / bai eta zuen lagundiak, / alai igarotzera / aurten iñautiak. Yanzi 68.
Dator gero lagundia urira / kaletarrak guztiak antxe dira. / Andik doaz andiki batenera / ordotsagaz eskintza egitera. Zav Fab, RIEV 1909, 31 (ref. a una partida de caza). Biba Don Braulio ta / lagundi guzia. Urruz Zer 107. Guazen neska pare-gabiak, / bai eta zuen lagundiak, / alai igarotzera / aurten iñautiak. Yanzi 68.
azpiadiera-1.4
Cortejo.
Aratz dator Aldundia, / betaldiak argana [...] / Aitzin doa lagundiya, / ikurrina, lehena. (1957). Agerre PV 2016, 264.
Aratz dator Aldundia, / betaldiak argana [...] / Aitzin doa lagundiya, / ikurrina, lehena. (1957). Agerre PV 2016, 264.
azpisarrera-1
LAGUNDIAN
(Precedido de gen.). En compañía (de), acompañado (de).
Ai zer egunak pasa ditugun / bizkaitarren lagundian. Iparg 378. Sartu zan Santiago zeritzaion ontzian, eta [...] segi zuen beste ontzien lagundian. Etxde EE 1892a, 365.
Ai zer egunak pasa ditugun / bizkaitarren lagundian. Iparg 378. Sartu zan Santiago zeritzaion ontzian, eta [...] segi zuen beste ontzien lagundian. Etxde EE 1892a, 365.
lagundi
-
lagundi. Tr. Documentado por primera vez...
-
Sociedad; comunidad. "Sociedad, compañ...
-
Compañía (militar). Gure lagundiko bur...
-
Compañía comercial. Jarri zan geroago ...
-
Grupo de gente, cuadrilla. Dator gero la...
-
Cortejo. Aratz dator Aldundia, / betaldi...
-
LAGUNDIAN (Precedido de gen.). En compa...
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
