Azpisarrerak (sarrerak) (3)
bolu.
Onom.:
Borinivar, una rega. (1025) Arzam 183.
Ligoarius Molinivarrensis abba. (Vizcaya, 1051) CSM 151.
Manguiar et bolinua sursum. (Vizcaya, 1093) Ib. 281.
Et Gamiz, et Bolivar, et Ulivarriz. (1331) Arzam 183.
1.
(V ap. A; Lar, Añ, Dgs-Lar, Dv),
bolua
,
bolun(a)
(Dgs-Lar)
Molino. "Rueda, molino" Dgs-Lar. "(Vc), aceña, molino (algo distinto de los actuales)" A. Sg. Etxba Eib las formas boliña y bolingua sólo subsisten en la toponimia local (Patxi boliñ, Bolingokua). v. errota. Tr. Documentado en textos vizcaínos. Hay algunos testimonios guipuzcoanos del s. XX.
Urrutirean boluara dator ura. " Al molino" . RS 147. Gari garbitu ustekua, zorroturik, darue bolu edo errotara. Mg PAb 151. Laizoletako errotara edo bolura iru zorrokada gari eiotera eroan ebazan. A BeinB 76. Errota edo bolu bat erosi eban. Kk Ab I 75. Nire aita, [...] bolu edo errota baten errotari izan zan amabost urtez, eta astaira gertuteko biargintza eukon. Or Tormes 7. Erreka-ondoko bolu, / zuria goitik beeraiño; / gordeta daukan pitxia / eztot ikusi gaurdaiño. Erkiag EuskOl 1934, 15. Eio bolu orrek, eio, / baratzan dabil axia, / Errotarime lerdenak / zangorriz dauko ulia. Laux AB 78. Maizter sumiña gure boluan, / errotari txar, zikoitza, / biotz-iriñik ez alegiya, / baizik añoaren beltza. EA OlBe 98. Bolu-ondoko zelaian / sorgin-oztea nabasi. Ker Orbelak 48.
Molino. "Rueda, molino" Dgs-Lar. "(Vc), aceña, molino (algo distinto de los actuales)" A. Sg. Etxba Eib las formas boliña y bolingua sólo subsisten en la toponimia local (Patxi boliñ, Bolingokua). v. errota. Tr. Documentado en textos vizcaínos. Hay algunos testimonios guipuzcoanos del s. XX.
Urrutirean boluara dator ura. " Al molino" . RS 147. Gari garbitu ustekua, zorroturik, darue bolu edo errotara. Mg PAb 151. Laizoletako errotara edo bolura iru zorrokada gari eiotera eroan ebazan. A BeinB 76. Errota edo bolu bat erosi eban. Kk Ab I 75. Nire aita, [...] bolu edo errota baten errotari izan zan amabost urtez, eta astaira gertuteko biargintza eukon. Or Tormes 7. Erreka-ondoko bolu, / zuria goitik beeraiño; / gordeta daukan pitxia / eztot ikusi gaurdaiño. Erkiag EuskOl 1934, 15. Eio bolu orrek, eio, / baratzan dabil axia, / Errotarime lerdenak / zangorriz dauko ulia. Laux AB 78. Maizter sumiña gure boluan, / errotari txar, zikoitza, / biotz-iriñik ez alegiya, / baizik añoaren beltza. EA OlBe 98. Bolu-ondoko zelaian / sorgin-oztea nabasi. Ker Orbelak 48.
2.
"(V-m-ple), rueda grande inferior de molino"
A.
HAIZE-BOLU.
Molino de viento.
Don Quijotek aize-boluak erraldoi ozartu, eta ardi ta ari taldeak gudarozte gudatzalle biurtzen zituan bezela. Zink Crit 31.
Don Quijotek aize-boluak erraldoi ozartu, eta ardi ta ari taldeak gudarozte gudatzalle biurtzen zituan bezela. Zink Crit 31.
BOLU-ARDATZ.
Eje del molino. v. EIHERA-ARDATZ.
Biotza, bolu ardatz, / kiskaltzen dago / orduren batzuetan. Egieder Usk 87 (ap. DRA ).
Biotza, bolu ardatz, / kiskaltzen dago / orduren batzuetan. Egieder Usk 87 (ap. DRA ).
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
