1.
(AN-5vill, B; Lar, Añ, Hb, Dv, H(que cita a LE)),
zizail,
zizil,
sisel,
xixel (L, B, BN, S; VocBN, H),
xixailRef.:
A(zizel, xixel);
Lh(xixela);
GarmCEEN 1971, 131;
IzetaBHizt2
. Cincel; formón."Con el instrumento llamado zizila
"(Vera, 1699). LexHNav II 174.
"Cincel"Lar, Añ.
"Ciseaux de menuisier"VocBN..
"Ciseau de menuisier, de maçon, de meunier"Dv.
"
Xixela, [...] ciseau de menuisier, marbrier, sculpteur"H.
"Formón, instrumento de carpintería. Zizelaz maiz beartzen da zurgiña
"A.
"
Xixel (B), formón"Ib.Azkue, s.v. xixel, da además el significado de "tijeras de menestral", seguramente traducción errónea de VocBN. [Eliza triunfanteko harriak] aphaintzen tu eta perfet errendatzen [...] mortifikazionearen mailuaz eta zizelaz. CatLav 448.
(V 210)Eskribitzeas libruan burriñásko plumaréki, edo suarrian zizelaréki. LEDoc 231.
Moldatzen dire golpéka pikotínas ta zizélaz. LEUrt(ms.) 4v.
Egia horiek ene bihotzean zeronek, othoi, Jauna, barneraino sar zaitzu, eta han, zizailaz harrian bezala, marka. MarIl 49.
Hitz hautan bezala: xehea, xixaila, xoilki, xuria. Ib. VI.
Sisel berri bat lauzako. HerVal 147.
Zizelik ospatsuenak etzuen sekula moldatu kokots bat aiñ egokia. OtagEE 1882c, 447.
Kopetaren erdian, adar batzu, xutak, xixelarekin eginak baino xutagoak. BarbSup 87.
Harri hotarik bakotxak badauzkala ere xixelaz askaturikako bi marka. JEBer 23.
Ertzak eta eskulekuak berriz, zizelez ateratzen dizkio [kaikuari]. GarmEskL I 98.
Asi orduko, zizel-muturra zirudik oien segaren aoak. AtañoTxanKan 16.
Zizelak eta beste tresna guztiak. PPerHarrip 94.
sense-2
2.zizail (Hb), xixel (B ap. A). Cizalla. "Cisailles" Hb (cf. Lar, s.v. cizalla, donde se sugiere el origen vasco de esta voz). "Instrumento con que se cortan clavos" A.
azpisarrera-1
ZIZEL-KOPA(xixel- B, BN-baig). Ref.: A; Garm CEEN 1971, 223. "Formón de media cana" A. "Gubias, xixel kopak" CEEN 1971, 223. Sisel kopa bat berria. HerVal 200.
azpisarrera-2
ZIZEL-LAN.
Cincelado (sentidos prop. y fig.). Antziñako oiturari jarraituaz, oso zizel-lan politak eramaten ditu. GarmEskL I 126.
Aresti ez zen, parnasiano modura, zizel-lanean aritzen bere bertso eta hitz-lauzkoekin. MEIG V 133.