OEH - Bilaketa
264 emaitza fruitu bilaketarentzat
Sarrera buruan (13)
Sarrera osoan (251)
- aberastasun
- abundant
- adio
- agor
- ahal
- ahalke
- ahalkeizun
- ahari
- ahuldu
- alesagar
- alfer
- alor
- angel
- antzu
- apaindu
- arbola
- arnari
- 1 arrain
- arrainki
- artatu
- ase
- 1 aski
- astoarrosa
- atari
- aukera
- aurtiki
- ausiki
- azken
- bait-
- 2 baita
- baitezpada
- bake
- 1 baltsatu
- banana
- 1 baratze
- baratzekari
- barrendegi
- basafruitu
- bazkaldenbora
- bedeinkatu
- bekaizkeria
- 1 belar
- beraz
- berdagailu
- berde
- berrerosi
- berri
- berritan
- betan
- bete
- beti
- bihi
- bihitzaile
- bihurtu
- 1 bikain
- bista
- bizi
- 1 borroka
- 2 data
- debekatu
- debeku
- defota
- 1 dena
- denbora
- dijeritu
- ebaki
- eder
- edukazio
- egozte
- ekargailu
- ekarrarazi
- ekarri
- elemeniaka
- elementu
- eman
- entraina
- era
- erakarrarazi
- erakarri
- erakutsi
- ereintza
- ernal-
- erran
- errauts
- errendatu
- esperantza
- exerzitu
- 2 ezko
- 1 eztitu
- 1 formatu
- fruitugabe
- fruitutegi
- fruitutxo
- fruktifikatu
- fruktu
- fruta
- frutategi
- fruto
- frutu
- frutuegin
- gabe
- gabezia
- galburutu
- garizuma
- 1 garratz
- gaztetasun
- gereziketa
- gero
- girtain
- gogo
- goiz
- gordintasun
- gordo
- gozagailu
- gozamen
- gozo
- granada
- 1 guri
- guzti
- 1 hain
- haize
- 1 hala
- halere
- haltz
- han
- har
- harrite
- hautu
- 2 hazi
- hazidun
- hazle
- heldu
- hemen
- hezurdun
- higuintza
- 1 hil
- hindutar
- 1 hola
- honenbat
- hostaila
- hostaje
- hostope
- hozkidura
- hunkitu
- hutsal
- iduritu
- igali
- igelduri
- igorri
- indar
- infernu
- irabazi
- izandun
- 1 jarraiki
- 1 jo
- jori
- jus
- kanpaña
- 1 kapatxa
- karlo
- kirasti
- kirats
- konfituraztatu
- kontsumatu
- 1 kukuma
- lagundu
- landare
- largoki
- lehen
- lehenbizi
- lehenengo
- lehentxa
- lehor
- lili
- lokarrarazi
- 1 manu
- martxuka
- 1 mende
- mendema
- mertxikondo
- 1 miko
- moztu
- nahikara
- 1 naro
- naroki
- nasaizia
- norako
- ohitu
- oihan
- okaran
- onasun
- onddo
- 2 ondo
- ondore
- ondu
- ondugabe
- oparo
- orain
- ordinario
- ordu
- 1 pare
- 1 pausu
- 1 pelatu
- permis
- 1 pikor
- pinuki
- poetatza
- prezeptu
- primizia
- printzipalki
- pruitu
- prut(t)u
- prutu
- sagar
- 1 sala
- salbu
- samur
- sasoal
- sasoi
- seinalatu
- sorddes
- sorpen
- 1 sortu
- tankera
- tuaxondo
- txertatzaile
- 1 txerto
- 1 txitxi
- 1 txori
- udazken
- umotu
- urtebete
- urtekari
- usain
- ustelkor
- uzkinaso
- xarment
- xehetto
- xerkatu
- xitu
- zabalki
- zahitu
- zein
- zenbait
- zer
- zernahi
- 1 zerratu
- zimeldu
- 2 zori
- zoritu
- zuhamu
goiburua
onasun.
tradizioa
Tr. Documentado en Dechepare (unharzun y unhasun ), Leiçarraga (onhasun ), Oihenart (onharzun ), en autores labortanos del s. XVII (en la forma onhasun;
unazun en Voltoire) y en Arana Goiri (onasun ).
sense-1
1.
(-nh- SP→Dv, H),
onarzun (vEys, H; -nh- Dv, H, A (que cita a O)),
onharsun (SP),
unharzun,
unhasun (Dv, que cita a E).
Bien(es), hacienda. v. ondasun.
Gorputzori usteltzera lur hotzian egoizten, / unharzuna ahaidiek bertan dute partitzen. E 27 (Duvoisin lee unhazun). Berzen emazte alabak ez desira gaixtoki, / ezetare unhasuna, lekot bedi iustoki. Ib. 49. Baina hire seme haur, zeinek iretsi ukhan baitu hire onhasun guzia putékin. Lç Lc 15, 30 (He, TB ontasuna). Onhasun handiak beretako biltzen dituena. Lç Lc 12, 21. Bihotzezko eta onhasunezko batasuna. Lç Act 2 (tít.). Munduko onhasun guztiak Iainkoagatik utzirik. Mat 147. Hamargarrena: lagunaren onhasunari guthizia ezkakitzala. Ib. 9. Gizun aberatsa dela eta aski unazun duela. Volt 192. Lurreko onhasunak galzeak, haurrak hilzeak [...] nihor sentimendutan emaiten dute. Harb 191. Hain nekez eta penaz bildu zinituen onak eta onhasunak, eta [...] hain laxoki eta antsikabeki largatzeintuzu. Ax 238 (V 159). Norako dut hunenbat ogi, arno, bihi, fruitu eta onhasun? Ib. 75 (V 50). Onarzunak galduz geroz dira ezagunak. O Pr 364. Edertarzuna, iraute gutitako onharzuna. Ib. 572. Onarzun-truku huts, alab'ezkontzea, / ezta hori ezkontze, bana da saltzea. O Po 19. Onhasun tenporalak ardietsi nahiz. Hm 200. Eztuzu bada probetxurik hainitz onhasun irabasteaz eta kanpotik mulzuka biltzeaz. SP Imit III 27, 3 (Ch munduko gauzen, Mst kanpotiko gaizaren). Erraz da bertzeren onhasunik ez ebatstea baina gaitz da hartaz ez guthiziatzea. SP Phil 453 (He 458 ontasunik). Galdu ezkero onasuna, da ezaguna. AG 1539 (RS 297 ondasuna).
Bien(es), hacienda. v. ondasun.
Gorputzori usteltzera lur hotzian egoizten, / unharzuna ahaidiek bertan dute partitzen. E 27 (Duvoisin lee unhazun). Berzen emazte alabak ez desira gaixtoki, / ezetare unhasuna, lekot bedi iustoki. Ib. 49. Baina hire seme haur, zeinek iretsi ukhan baitu hire onhasun guzia putékin. Lç Lc 15, 30 (He, TB ontasuna). Onhasun handiak beretako biltzen dituena. Lç Lc 12, 21. Bihotzezko eta onhasunezko batasuna. Lç Act 2 (tít.). Munduko onhasun guztiak Iainkoagatik utzirik. Mat 147. Hamargarrena: lagunaren onhasunari guthizia ezkakitzala. Ib. 9. Gizun aberatsa dela eta aski unazun duela. Volt 192. Lurreko onhasunak galzeak, haurrak hilzeak [...] nihor sentimendutan emaiten dute. Harb 191. Hain nekez eta penaz bildu zinituen onak eta onhasunak, eta [...] hain laxoki eta antsikabeki largatzeintuzu. Ax 238 (V 159). Norako dut hunenbat ogi, arno, bihi, fruitu eta onhasun? Ib. 75 (V 50). Onarzunak galduz geroz dira ezagunak. O Pr 364. Edertarzuna, iraute gutitako onharzuna. Ib. 572. Onarzun-truku huts, alab'ezkontzea, / ezta hori ezkontze, bana da saltzea. O Po 19. Onhasun tenporalak ardietsi nahiz. Hm 200. Eztuzu bada probetxurik hainitz onhasun irabasteaz eta kanpotik mulzuka biltzeaz. SP Imit III 27, 3 (Ch munduko gauzen, Mst kanpotiko gaizaren). Erraz da bertzeren onhasunik ez ebatstea baina gaitz da hartaz ez guthiziatzea. SP Phil 453 (He 458 ontasunik). Galdu ezkero onasuna, da ezaguna. AG 1539 (RS 297 ondasuna).
sense-2
2.
Bondad.
Zeuk, Jauna, donetsi dozu gure mattasuna; donesten dot nik be, emakume gaxo onek, zeure onasuna. (1900) AG "Emaztiaren otoya" (ap. NeolAG). Emon daust [...] bijotzea mattetako onasuna. Albizuri "Otoya zer dan" (ap. NeolAG).
Zeuk, Jauna, donetsi dozu gure mattasuna; donesten dot nik be, emakume gaxo onek, zeure onasuna. (1900) AG "Emaztiaren otoya" (ap. NeolAG). Emon daust [...] bijotzea mattetako onasuna. Albizuri "Otoya zer dan" (ap. NeolAG).
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
