OEH - Bilaketa
120 emaitza eztegu bilaketarentzat
Sarrera buruan (10)
Sarrera osoan (110)
- abogadu
- aeiou
- ahaztu
- akonsejatu
- 1 ale
- alfer
- amenazoka
- aprendiz
- arazeria
- 1 arran
- arrazoi
- aspaldi
- astakeria
- astelehen
- astotxo
- atera
- 1 atso
- 2 atzeko
- aurreratu
- aztiketari
- baina
- bakandu
- bakar
- bakarka
- banaketa
- 1 bar
- behar
- behar izan
- behartsu
- berandutxo
- berri
- beste
- 1 bolada
- 1 boto
- bulda
- demonimes
- demontre
- desalaitu
- elur
- erantzuera
- eroan
- 1 erru
- eskale
- esker
- 1 esku
- espatu
- estegu
- ezkontza
- eztei
- firme
- galdu
- 1 gertu
- gipuzkoera
- gogo
- 1 hain
- halere
- hamalaudun
- haragi
- hartzeko
- 2 hazi
- hilabete
- hitz
- idazkera
- igual
- inbidia
- indarbehartu
- inon
- irabiatu
- izan
- jakinbide
- jaun
- 1 jo
- karobi
- 1 kopla
- 1 korritu
- laburtasun
- 1 lau
- lizunkeria
- mahai
- makur
- minarazi
- moztu
- nahasi
- negu
- oilo
- 1 on
- onirizero
- pagatu
- patroi
- pena
- peste
- pobre
- 1 salto
- sendi
- 2 sumatu
- 1 tratatu
- txanda
- 1 ugari
- ugariarazi
- ukatu
- 1 urre
- urtats
- 1 urte
- zabal
- zantzu
- zer
- zeregin
- zilar
- zipitz
- zuzen
goiburua
peste.
sense-1
1.
(V-gip ap. Elexp Berg
).
Peste; epidemia.
Peste deitzen zaion gaitzez galduak. Mb IArg II 302. Izurri edo pesteaz iltzen ziranai laguntzen. Cb Just 11. --Zelan apartau bear gatxakoz pekatuari? --Pesteari, lupuari, eriotzeari, infernuari eta demoniño guztiai baño bere obetoago eta lasterrago. Oe 43. Au da eritasun bat berekin pestea o izurria dakarrana. FamInst 934. Pestes edo izúrrias ildire. LE Ong 67v. Pestez atsiturik dagoan gaiso bat. Añ LoraS 22. Gose urtiak, pestiak, gerrak. fB Ic III 264. Lagun txaarrak diran legez pesterik itxaaskorreena. JJMg BasEsc 167. Eta izain dire pesteak, goseteak, eta lurrikarak aunitz tokitan. Echn 24,7 (Hual, Samper peste; Lç, TB, Dv, Ur, SalabBN, Leon, Ol izurrite, He izurritze, Ip üzürri). Izurri edo pestea. Arr May 157. Zuek pestia baño txarraguak zerate: kanpora emendik. Iraola 45. Oso bildurtua, gutxiyenaz pestiak jua balitz bezela. Ib. 138. 1830 aldean izan zen peste izurritearen denboran. Larre ArtzainE 251.
v. tbn. Astar II 213. Enb 80.
Peste; epidemia.
Peste deitzen zaion gaitzez galduak. Mb IArg II 302. Izurri edo pesteaz iltzen ziranai laguntzen. Cb Just 11. --Zelan apartau bear gatxakoz pekatuari? --Pesteari, lupuari, eriotzeari, infernuari eta demoniño guztiai baño bere obetoago eta lasterrago. Oe 43. Au da eritasun bat berekin pestea o izurria dakarrana. FamInst 934. Pestes edo izúrrias ildire. LE Ong 67v. Pestez atsiturik dagoan gaiso bat. Añ LoraS 22. Gose urtiak, pestiak, gerrak. fB Ic III 264. Lagun txaarrak diran legez pesterik itxaaskorreena. JJMg BasEsc 167. Eta izain dire pesteak, goseteak, eta lurrikarak aunitz tokitan. Echn 24,7 (Hual, Samper peste; Lç, TB, Dv, Ur, SalabBN, Leon, Ol izurrite, He izurritze, Ip üzürri). Izurri edo pestea. Arr May 157. Zuek pestia baño txarraguak zerate: kanpora emendik. Iraola 45. Oso bildurtua, gutxiyenaz pestiak jua balitz bezela. Ib. 138. 1830 aldean izan zen peste izurritearen denboran. Larre ArtzainE 251.
v. tbn. Astar II 213. Enb 80.
azpiadiera-1.1
Beira nola izan daiken lekurik zéruan pestearén katedratiko gebendáko.LE Prog 112. Baña gaisto gaistoain gain dá buru arina ta alkegábea, pestearén katedratika, zápo pózios bétea, bere ta berzeén galzálea. Ib. 124.
sense-2
2.
(V-gip, G-azp)
Ref.:
Iz ArOñ; Elexp Berg.
.
(Adj. y sust.; aplicado principalmente a personas). " Péstaak, malos" Iz ArOñ. . "Peste, fastidioso, pelma. Oixe dok benetan mutiko pestia " Elexp Berg. .
Lengo debozioak utzi ta infernuko peste edo lagun gaiztoai arrimatu. Cb Eg II 184. Orreek dira errijeetako pestiak. Orreek dira, Jaungoikuaren legerik geijeena ostikopian darabileenak. fB Olg 205 (v. tbn 203). Lotzen ditu [eskribaua eta artzaia] eta eramaterakuan erraten du jendiari: Bat eta beste peste. Sor AKaik 134. Oso zan berekorra, temoso pestea, / ez bapere obea bere emaztea. AB AmaE 236. [Asto zarra ta elbarrie.] Belarri makal pestie, / bata bezela bestie. Noe 47. Gure kotxian badator señora bat, aguardinta alkanforatu usai pestia botatzen duela. Iraola 129. Ezton [egija]! da laster guzurtauko aut, gonerre peste ori. Kk Ab I 69. A mutillak; ollue ostu dautsodan atso pestie komendantiana etorri dok kejiaz. Kk Ab II 146. Zenbat tranpa dituen / azeri pestiak. Ayesta 111.
(Adj. y sust.; aplicado principalmente a personas). " Péstaak, malos" Iz ArOñ. . "Peste, fastidioso, pelma. Oixe dok benetan mutiko pestia " Elexp Berg. .
Lengo debozioak utzi ta infernuko peste edo lagun gaiztoai arrimatu. Cb Eg II 184. Orreek dira errijeetako pestiak. Orreek dira, Jaungoikuaren legerik geijeena ostikopian darabileenak. fB Olg 205 (v. tbn 203). Lotzen ditu [eskribaua eta artzaia] eta eramaterakuan erraten du jendiari: Bat eta beste peste. Sor AKaik 134. Oso zan berekorra, temoso pestea, / ez bapere obea bere emaztea. AB AmaE 236. [Asto zarra ta elbarrie.] Belarri makal pestie, / bata bezela bestie. Noe 47. Gure kotxian badator señora bat, aguardinta alkanforatu usai pestia botatzen duela. Iraola 129. Ezton [egija]! da laster guzurtauko aut, gonerre peste ori. Kk Ab I 69. A mutillak; ollue ostu dautsodan atso pestie komendantiana etorri dok kejiaz. Kk Ab II 146. Zenbat tranpa dituen / azeri pestiak. Ayesta 111.
azpiadiera-2.1
(Con reduplicación intensiva).
"
Gizon hori peste pestea duk (AN-5vill)"
Gte Erd 212.
azpiadiera-2.2
Demonies pesteena! Eztegu gaur ere ezer onik erabakiko.A Ardi 40.
sense-3
3.
"Palabra que indica abundancia extrema. Aurten sagarrak pestia dauka. Perretxikua pestia dago Naparruan.
Pestia forma bakarrik"
Elexp Berg.
Ontza, berriz, pestea zegoan an, ta lo asko galerazten ziguten. [...] Ujuka ta karraxika etziran ixiltzen. BasoM 84.
Ontza, berriz, pestea zegoan an, ta lo asko galerazten ziguten. [...] Ujuka ta karraxika etziran ixiltzen. BasoM 84.
peste
-
peste....
-
1. (V-gip ap. Elexp Berg ). Peste; epide...
-
Beira nola izan daiken lekurik zéruan p...
-
2. (V-gip, G-azp) Ref.: Iz ArOñ; Elexp ...
-
(Con reduplicación intensiva). " Gizon ...
-
Demonies pesteena! Eztegu gaur ere ezer ...
-
3. "Palabra que indica abundancia extrem...
<< pena 0 / 0 pobre >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
