Tr. La forma documentada en textos vizcaínos y guipuzcoanos es zotin (sotin en Arrue, D. Agirre (Serm 222) y EgutAr ). Hay además xotin en Lafitte y en dos ejs. de Gure Herria .
sense-1
1.
(V, G, AN-araq, Sal; SP, Lar, Añ, Dv (V, G)), H (G)), txotin (V-ger-och-gip-al), txoten (V-arr-oroz; Añ (V)), zoten (-th- Alth in Lander RIEV 1911, 602), xotin (BN-mix-baig-lab, Sal; Arch VocGr , VocBN , Dv, H, ZMoso 69), sotin (V-ger; H), xoten (S; Gèze), txokin (V-ple), xetin (ZMoso 68), xetoin (BN-arr). Ref.: A (zotin, txokin, txotin, txoten, xoten, xotin, xetoin); Garate Cont RIEV 1935, 352; Iz UrrAnz, ArOñ (sotiñ), To ; Etxba Eib ; Satr VocP (xotina); Elexp Berg . Hipo. "Hipar, zotidu, zopindu, zopiña, zotiña egin" Lar. "Hoquet" VocBN, Gèze y Dv. "Mutiko korrek xotinbadu, ese chico tiene hipo" ZMoso 59. "Hipo, xetin" Ib. 68. "Eguneko ogi beruak zotiña eitten dau" Etxba Eib. v. 2 hoki, otin (2), 1 zopin. Zotina bezelako zer bat erakori zitzaion barru-barrutik. AArdi 120.
Emen nabil oren bat hontan zotiña ezin kenduaz. EgutTo 30-3-1924 (ap. DRA
).
Eztula ta zotiña, / sabelian du min [beiak]. MendaroTx 179.
Haur batek xotina duenean.AEY I 155.
Xotena kentzeko, kaperua kinberrez gora ezarten da. Ib. 155.
Lenbiziko zotina eginda, txapela bestera begira ipini ta berealaxe kentzen da . (G-azp, AN-gip). AEY IV 264.
Amantalari bira bat emonda kentzen da zotina . (V-ger-m). Ib. 264.
Herrak betarrosak tinkatzen zazkon, beharriak sutan ezartzen. Xotin gaixto bat jauzi zitzakon. "Madarikatua!".GH 1973, 382.
Herra bazerabilan asunaarrian xotina xotinaren ondotik. GH 1973, 382.
Ez dezaiogun sorgor egin gugandik jaso oi den zotiñari. Sortzaillearen atsak gu baitan jarritakoa baita.VillJaink 153.
Etxean ba-da --ez da arritzeko!-- negarra, zotiña ta zizpurua. OnaindSTeresa 27.
azpiadiera-1.1
"(V-m), remordimiento (de la conciencia)"A(que cita el ej. de fB).
Euren konzienzijen zotinak ta diadarrak isilduteko nos bait ateraten dabee meza bat edo beste. fBIc II 133.
azpiadiera-1.2
Sollozo."
Zotiñak, llanto con acompañamiento de suspiros. Euren lekuetan, sustraittik atara eta erbesterutza eroiezenian, negarra eta zotiñak ez ziran falta
"Etxba Eib..
v. NEGAR-ZOTIN, ZOTIN-ZIZPURU. Igarri dit, esan zion emakume gaiso ark zizpuru ta zotin andi bat emanda. MgCC 108 (CO 152 zotin).
Iragoko ditu urte luzietako gau, eta egunak negar, zotin, eta zispuru artian. Astar II 163.
Emen askatu zan nire biotza negar ta zotin ugarijakaz. JJMgBasEsc 240.
Eta alanbere ez dau murtik ateraten, ez jako ai bat entzuten, ez zotin bat ikusten. UrMarIl 96.
Zer zukaratz eta zotiña Margaritarentzat! ArrBearg 453 (May 127 sotin).
Zotiñ, zizpuru, illuntasun da negar andiak eroan zituan erbestera Adalbaldoren eriotzako albisteak. AgAL 165.
Ai, Ana Joseparen zotiñak!AgG 125.
Biotzean min dut, min etsia, zotiñik-gabeko negar-miña. LdiBB 96.
Ganera zeu geuria / zarala jakiñik, / eztautzugu eraingo / geiago zotiñik. Enb 128.
Belauniko, mutil maitaleak eta aitamek, noizpenka zotiñ ixil ari zuten. OrMi 147.
Bikendiri ordurarteko malko idukiek eta zotiñek eztanda egin zioten. Ib. 146.
Begiak iturri-jario, itzik ez ta zotiña bai. AnabUsauri 92.
Xotin eta nigar. LfMurtuts 12.
Gure errege zindoak orrela beteko zula zin egin zion arrotzari ta zotin gabe egin ere. ZaitSof 151.
Iñork entzuten ez dun zotiña, aldian aldian darit. OrPoem 555.
Zotin batzuk bere egin zituan, eta gero, amantal-barrenagaz legortu, matralan beera yoiakozan negar-tantak. ErkiagArran 107.
Fortunatoren zotiñak eta intziriak geitu ziran. NEtxAntz 148.
Negar egiten neban zotiñei eutsika. GandElorri 109.
Historiaren zer-esanaz galdezka ari den zotin galdua. "Sollozo perdido"
.LasaPoem 104.
Barre batzuek ez doaz haginetatik urrunago, sotin batzuek bere ez ezpainetatik barrurago. EgutAr 17-3-1973 (ap. DRA
).
Zotiñak irentsiaz. Zendoia 77.
v. tbn. AB AmaE 6. Azc PB 160. Inza Azalp 64. Ol Ps 55, 3. SMitx Aranz 33. Onaind in Gazt MusIx 153. Insausti 277.
azpiadiera-1.2.1
"Par anal. Cardaveraz emploi zotina pour peur, surprise, secousse qu'elles provoquent"H.
Demonioak ez bakarrik onelako zotiñak ematen ziozkan, baita ere gaitz tratatzen zuen, kolpe gogorraz gorputza [...] zauritua utziaz. CbJosefa 174.
azpiadiera-1.3
"
Azken zotiñak (V, G), últimas boqueadas, bascas de agonía"A.
Bertan egon zala agonija krubelian arik eta igaro, eta emon artian azkenengo zotin garratza.Zuzaeta 76.
Lurra dar-darka azken zotiñak emoten letxe. GMantGoi 56.
Ango euskeraren azken-zotiñak entzungo bazenitu, negar letorkizuke. Agur 15-5-1971 (ap. DRA
).
azpiadiera-1.4
(Como segundo miembro de comp.). Zoritxar-zotiñak eten gabe datozkigu. ZaitSof 152.
Nere zinkurin eta eiagora zotiñok eztitut atertuko. ZaitSof 15.
Arkaitz mortuan iñork ez eutsan / entzuten arrak-zotiña. "La queja de sus crujidos"
.GandElorri 143.
Eguzkia, odol zan, arrats-malkoetan; / laiñoak gorri ziran, argi-zotiñetan. NEtxLBB 206.
2.Sollozante (?). Dakartzala Elexa Ama santaren sabel ta altzora beraganik kanpora dabiltzan seme galdu zotin errukiak. AñMisE 38.
azpisarrera-1
ZOTIN-ANTSIZ.
Sollozando. Illotza billutsik ikusi zuenean, zotin-antziz oiuka asi zan. ZaitSof 172.
azpisarrera-2
ZOTIN EGIN.
"Sollozar, zotiñegin" Lar in Aq 1432. Larrituten da kanpo guztia zotin eginda, / zer jazoten zan illtekoagaz asmau ezinda. ABAmaE 445.
Zotin egin zion mutillak, negarrez bereganatuz eta bere oñetara auzpeztu nairik. NEtxAntz 148.
azpisarrera-3
ZOTINEZ.
Hipando; sollozando. Neure semetxua, neure Ikometxu, otzikara andiak artu eban, da negar muxinga, inkesaka ta zotiñez, 'aita bai aita' asi jatan deiezka ta deiezka. AgKr 91.
Zeure gomutak ipinten deusta [arnasa] / joran ta kexu-zotiñez. GandElorri 88.
Begiak malkoetan, biotza zotiñez. NEtxLBB 360.
azpisarrera-4
ZOTIN-ZIZPURU(Pl.). Sollozos y gemidos. Emakumeen zotiñ-zizpuruen soiñua besterik etzan entzuten. AgAL 81.