1.untzizain (Foix ap. Lh.; -zañGèze),
ontz-zain. Patrón, capitán, timonel, piloto."Pilote"Gèze.
v. ONTZI-AGINTARI, O. -BURU, O. -GIDARI, O. -NAGUSI. Nula oren baten barnian ezdeustü diren hañbeste aberastarzün eta untzizañak oro. IpApoc 18, 17 (Lç unzi pilotu).
Itxasgizonak bere ditugu ikusten / arrisku andietan uretan ibilten / ta onen onenean sarri ondatuten, / ontzi ta ontzizaiñak bertantxe galduten. ABOlerk 111.
Ontzizai! dio arraunlari batek, ontzia alderoka asi da. 'Maître pilote'
.OrMi 62.
Zorionekoak [...] / malko-itxasora jotzen dutenak, / ontzi-zai Josu dutela...!JaukolY 1933, 28.
Ontziburuak, ontziyagoleak, ontz-zainak eta nik suaga-zainak eta aren lagunak maite genduzan Mari, Miren, Marina ta Katalin. LarrakEG 1959 (3-6), 206.
sense-2
2.Guardián de barco. "Ontzi-Zaiñen" izendian arkitzen diranen izen-abizenak."Guardianes de Buques"
.EAEg 29-4-1937, 1584.
sense-3
3.Inspector de barcos. Bi arrantzari gazteak bai eta heien xakurra ere salbatu dituzte, barrazainak, aduanako untzizainak eta arraintzain donibandarrak. Herr 14-4-1960, 2.