1.
(Hb, Dv(+ ph-); (det.).H(L, BN, S; + ph-)),
pesi (ph- L-ain ap. A; Lh). Tempestad; aguacero."Pluie torrentielle. Pesiak hari ditu
"Hb.
Ikusi izatu dire mortu sainduetan harroñak lurrerat etxatuak pesiya eta xirimola guziei hanitz urthez buru egin ondoan. Mih 8.
Legea ematen zaroetenean uriei eta bidea phesi burrunbatsuei. DvIob 28, 26.
Phesiaren ondotik dakartzu jabala. DvTob 3, 22.
Itsaso hunetako pesiatik ilkhi eta nere borroka gaitzetan nora bihurtuko naiz. DvLEd 79.
azpiadiera-1.1
"
Uri / euri-pesia, torrent de pluie"H.
Zerutik etortzen ziren halako uri-pesiak eta elementak banatu ziren baster guzietarat. Lg I 30.
Bainan, uri-pesia batzu gaitzak igortzen zituela lurrera, ohartzen da Hedoia harroka handi bat harrotzen ere ez zuela. BarbLeg 27.
2.(det.; H (L, BN, S; + ph-). "En général il se dit d'un grand nombre, d'une grande abondance. [...]Sagarrezko pesia bildu izan da aurthen, il a été récolté cette année une grande profusion, abondance de pommes" H. [Zezena] da athera farrastan / ez daki nori yazar, ahurin zurrutan, / errotua, ikusiz mokanes pesia. HbEsk 221.
Urriñaren izenak dio ur egina, / urak hartu bidea Urthubia barna. / Orai ere handik du bere ixuria, / bethikotz egin zuen noizbaiko pesia. Ib. 214.
Nausia nausiari zohakon gainerat, / zituen guziekin harmez hondatzerat; / gizonezko pesiak denbora batean, / harria bezin lazkor hedoi erraiean. Ib. 23 (Harriet traduce "une infinité, multitude d'hommes").
Nongo erresuma izan da Franzia bezin gaizki ikharako egunetan? Gaitzen pesia Yainkoaren ukhatzeak egorri zion. HbEgia 23.
azpisarrera-1
PESIAK ARI IZAN.
"Pesiak ari ditu, il pleut à torrents" Lh.
azpisarrera-2
PESIAZ.
En abundancia. [Udako haizek] egitean baratze lurraren axalaz, / sortzen dire marmalo, gordeak ohetan, / hedatzeko pesiaz iguzki bidetan [...]. Lilietarat dute bere ixuria, / iresten belhar puntta. HbEsk 236.