OEH - Bilaketa
36 emaitza xedera bilaketarentzat
Sarrera buruan (1)
Sarrera osoan (35)
goiburua
1 lakio.
etimologikoa
Etim. De lat. laqueus .
sense-1
1.
(V-ple-arr-m-gip-al, AN-gip, BN, S; Lar, Añ, Izt, H (+ -kh-)),
lakibo (BN-mix) Ref.:
A;
Premorena 4;
Berron (comunicación personal)
.
Lazo; (fig.) trampa. "Lazo que se arma" Lar, Añ. "Percha, lazo de cazar" Lar. "Red de coger pájaros" Ib. (v. tbn. Añ). " Lakiboa, collet (noeud coulant ou fil de fer)" Premorena 4. v. lakirio, lakrio, latxio. Tr. De uso general en la tradición vizcaína; se documenta tbn. en un texto alto-navarro de Orrio, en Lizarraga de Elcano y en Prop, y ya en el s. XX en Iraizoz y Gaztelu. En DFrec hay 2 ejs.
Bakio lakio, guarakio [por guarda akio?] . (Citado en IC) 'Guárdate del lazo de Vaquio' . TAV 3.3.1, 172. (v. tbn. Garate Cont RIEV 1933, 96: Bajixoko lakixoari, gorde agixo) Dibersione gaistogau dela Satanasen lakio seguroa. OrrioD 80. Dira onelako personaak infernuko diabruben lakiyo galdubak. Zuzaeta 147. Arerio onek ifinten deuskubezan lakio edo katigugarriak. CrIc 15. (tbn. en CatElg 17v) Goarda gaitzen... deabruain lakiotik, ezi "abrastu nai direnak erortzen dire lakioan" (S. Pablo). (207). LE-Ir. Arerio gaistoak asmauko dituz sareak, lakioak ta amuak. Añ EL1 81. Lakio edo tranpa. VMg 53. Ipiñi zion lakio edo gatigugarri bat. Ib. 37. Jausi ez zaitekezan pekatubaren lakijo tristian! JJMg BasEsc 62. [Deaurruak] arrapatzen ditu arimak, txoriak lekedan edo lakioan bezala. LE Urt 206 (ms. 74v nola txóriak lékedan). Txoria zirrika zepoan / badabil, jausten [da] noizbait lakioan. AB AmaE 324. Bertze soka bat azkarragoa moldatu ginduen lakio edo urkhabilhur gisa. Prop 1886, 93. (ap. DRA; la ref. es incorrecta) "Nundik sartzen da Elizara?" Neuk neure artean: "emen lakioa dago". A BGuzur 125. [Antxobea] [...] amoetarako edo tretza lakioetarako bear danean. Ag Kr 38. Jausi zan bera maitetasunaren lakio artean. Ib. 76. Bide onetan, neu nabilen bidean, / lakio ixill bat edatu eustien. GMant Goi 102. Umia erbijagaz errukitu zan eta lakijotik azkatu eban. Altuna 106. Ez gero zuen biotzak yan-edanez ta ordikeriaz [...] astundu, egun ura ustekabean etorri eztakizuen xedera (lakio) bat bezela. Ir YKBiz 415.
v. tbn. Zav Fab RIEV 1907, 529. Erkiag Arran 92. Gazt MusIx 233. Lakijo: Astar II 174. Laux BBa 130. Otx 156. Lakiyo: Kk Ab II 140.
Lazo; (fig.) trampa. "Lazo que se arma" Lar, Añ. "Percha, lazo de cazar" Lar. "Red de coger pájaros" Ib. (v. tbn. Añ). " Lakiboa, collet (noeud coulant ou fil de fer)" Premorena 4. v. lakirio, lakrio, latxio. Tr. De uso general en la tradición vizcaína; se documenta tbn. en un texto alto-navarro de Orrio, en Lizarraga de Elcano y en Prop, y ya en el s. XX en Iraizoz y Gaztelu. En DFrec hay 2 ejs.
Bakio lakio, guarakio [por guarda akio?] . (Citado en IC) 'Guárdate del lazo de Vaquio' . TAV 3.3.1, 172. (v. tbn. Garate Cont RIEV 1933, 96: Bajixoko lakixoari, gorde agixo) Dibersione gaistogau dela Satanasen lakio seguroa. OrrioD 80. Dira onelako personaak infernuko diabruben lakiyo galdubak. Zuzaeta 147. Arerio onek ifinten deuskubezan lakio edo katigugarriak. CrIc 15. (tbn. en CatElg 17v) Goarda gaitzen... deabruain lakiotik, ezi "abrastu nai direnak erortzen dire lakioan" (S. Pablo). (207). LE-Ir. Arerio gaistoak asmauko dituz sareak, lakioak ta amuak. Añ EL1 81. Lakio edo tranpa. VMg 53. Ipiñi zion lakio edo gatigugarri bat. Ib. 37. Jausi ez zaitekezan pekatubaren lakijo tristian! JJMg BasEsc 62. [Deaurruak] arrapatzen ditu arimak, txoriak lekedan edo lakioan bezala. LE Urt 206 (ms. 74v nola txóriak lékedan). Txoria zirrika zepoan / badabil, jausten [da] noizbait lakioan. AB AmaE 324. Bertze soka bat azkarragoa moldatu ginduen lakio edo urkhabilhur gisa. Prop 1886, 93. (ap. DRA; la ref. es incorrecta) "Nundik sartzen da Elizara?" Neuk neure artean: "emen lakioa dago". A BGuzur 125. [Antxobea] [...] amoetarako edo tretza lakioetarako bear danean. Ag Kr 38. Jausi zan bera maitetasunaren lakio artean. Ib. 76. Bide onetan, neu nabilen bidean, / lakio ixill bat edatu eustien. GMant Goi 102. Umia erbijagaz errukitu zan eta lakijotik azkatu eban. Altuna 106. Ez gero zuen biotzak yan-edanez ta ordikeriaz [...] astundu, egun ura ustekabean etorri eztakizuen xedera (lakio) bat bezela. Ir YKBiz 415.
v. tbn. Zav Fab RIEV 1907, 529. Erkiag Arran 92. Gazt MusIx 233. Lakijo: Astar II 174. Laux BBa 130. Otx 156. Lakiyo: Kk Ab II 140.
sense-2
2.
Lazo, ligadura.
Ez dituzte nai puzkatu munduarekin loturik daukaten lakioak. Kortazar Serm 405.
Ez dituzte nai puzkatu munduarekin loturik daukaten lakioak. Kortazar Serm 405.
azpisarrera-1
LAKIO EGIN.
Echar el lazo, atrapar.
A lamiña muna bekua! eiotzu orrei, gizon orrei lakiyo. (V-m) "Hazle a ese hombre, lazo (échale un lazo)" . JMB Mund II 63.
A lamiña muna bekua! eiotzu orrei, gizon orrei lakiyo. (V-m) "Hazle a ese hombre, lazo (échale un lazo)" . JMB Mund II 63.
lakio
-
1 lakio....
-
Etim. De lat. laqueus ....
-
1. (V-ple-arr-m-gip-al, AN-gip, BN, S; L...
-
2. Lazo, ligadura. Ez dituzte nai puzkat...
-
LAKIO EGIN. Echar el lazo, atrapar. A la...
<< kontra 0 / 0 lakirio >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
