(V, G, AN; Izt 90v, vEys(o-), Dv(o-), H(+ o-), ZamVoc)
Ref.:
A;
ElexpBerg
. Ruina, perdición, desastre, desolación."
Ondamen onetarik iges egin zuen bat
"H.
v. hondamendi. Tr. Documentado en autores meridionales desde mediados del s. XIX. En DFrec hay 9 ejs.
Probinzia onetan etzuten Arabeak izan eskubiderik batere; zeña gelditu izan zan lokabe ta garbiro ondamen kaltarkitsu eta jendadi itsusi nazkagarri argandik. IztC 277.
Ainbeste ondamen eta onek zekarren gosetea. Lard 126.
Gauza bat, Israeltarrai ondamen andia eman ziena. Ib. 102.
Lan onek Heliren etxeko ondamena [...] ekarri zuen. Ib. 147.
Igaro zuten ondamen latzik berriz ikusteko bildur gabe. Ib. 10.
[Aizeak] jo zuten agitz etxe ura, eta erori zan, eta izandu zan aundia bere ondamena. UrMt 7, 27 (IBk hondamena; Ur (V) ondamendi).
Berak desegiñgo ezpalitu gure arte [...] eta sareak [...] Elizari azken ondamena emango giñiola. ArrMay 162.
[Gizon ori] izandu da famili guztiyaren ondamena. SorBar 54.
Aur gaizki azi batek geienetan gurasoaren ondamena ekartzen dik. ABarGoi 70.
Bigunegia izandu naiz, ta ortik nere ondamena. AgG 367.
Eztute ondamena makala egin bear otsuok!Ib. 157.
[Pekatu] ilkorra egin duenak beste biderik ez dauka: edo aitortza edo betiko ondamena. ArgiDL 23.
Gudak [...] sortu-erazi ditzaken ondamenei arpegi emateko.EAEg 8-4-1937, 1457.
Gure mendi ta basoen ondamena ezin ukatu. Munita 13.
[Drake ingalandarrak] Jainkoak dakin lapurretak eta ondamenak egin zituan. JAIrazBizia 36.
Neska bategatik bere buruaren ondamena billatzea. EtxdeJJ 67.
Ekaitzak ontzian egindako ondamen eta okerrak. AnabPoli 65.
[Jainkoak] onez atera zuen Lot, bizi zeneko hirien hondamen hartatik. BiblEGen 19, 29. Enbata batek jo zin, ta orra gure gaztañaren ondamena. AtañoTxanKan 215.
Orrein bitartez ondamen ori / etorriko da lenbizi.Ayesta 96.
Uralde ikaragarri arek egin zizkan ondamen aiek.AZink 132.
Gaxte-gaxtetango maitasunaren indar purrukatzaileak dakartzan hondamenak azaltzea. MEIG I 154.
(v. tbn. MIH 314) v. tbn. Aran SIgn 11. Campion EE 1882a, 65. Echta Jos 144. Inza Azalp 62. Kk Ab II 114. Ir YKBiz 413. Eguzk GizAuz 62. Mde Po 89. NEtx Antz 46. Akes Ipiñ 25. Vill Jaink 85. Gazt MusIx 97. Zait Plat 41. And AUzta 149. Ibiñ Virgil 97. Azurm HitzB 38.
azpiadiera-1.1
[...] ta nere etxearen erdi-ondamenak gizon bulartsuenaren indarrak [...] makaltzeko diña badira.Lab EEguna 81.
azpisarrera-1
HONDAMEN-BIDE.
Camino de ruina, de perdición. Juduak beren ondamen-bidetik ateratzeko adiña [izan ez]. Lard 538s.
Ezin ordaindu bere zorra, ezin atera bere burua betiko ondamen bidetik. InzaAzalp 62.