Tr. Izenta- es la forma propia de las tradiciones vizcaína y suletina (tbn. aparece en Etchart); sólo en el s. XX hay algunos ejs. de izenda - en el suletino Constantin (23) y en Belaustegigoitia, Alzola y T. Etxebarria. En menor medida tbn. se encuentra izentatu en textos guipuzcoanos: Cardaberaz, Moguel, Guerrico (II 29), EConst (40), Lardizabal, Beovide (AsL 89), I. Artetxe (Itzald II 44), J.M. Barandiarán (ELG 76 y LEItz 90), N. Etxaniz (LBB 162), J. A. Irazusta (Bizia 93), Aresti (Tobera 271) e Ibiñagabeitia (Virgil 93n), en la mayoría de ellos alternando con izendatu . Hay además un ej. de izenta como participio en Echeita (Jos 264). Ix- aparece en autores vizcaínos del siglo XX. En DFrec hay 213 ejs. de izendatu y 3 de izentatu .
sense-1
1.
(G-azp-goi, BN-arb; Urt I 72, Lar, Dv, H),
izentatu (V-gip (-au), S),
ixentatu,
ixenta (V-ger)
Ref.:
Lrq (izenta); Ort Voc (ixenta); Etxba Eib y Elexp Berg (izentau); Gte Erd 60, 61, 30. Nombrar, designar (para un cargo)."Presentar, para alguna dignidad"Lar.
Iainkoaz izendatu izanik Sakrifikadore subirano Melkisedek-en fazoinera. LçHe 5, 10 (
TB, IBk e IBe izendatu
).
Gure manüaren exeküzionetan izentatürik zoinbait depütatü. Etchart 1.1r.
Erregek hartarakotzat hautatu eta izendatu zinituela. Ax 8 (V 4).
Bere burua Artzaitzat izendatzen duen. GavS 21.
Izentatüko düie urthe oroz laur konfrai pabilluaren eruaiteko. Mercy 30.
Izenda daitezke xoilki presidenta, sekretarioa eta tresoriera. JesBih 407.
Zü zira aphesküpü izana izentatü. Etch 604.
Jeneral izendatua. IztC 479.
Eliza egiteko semea zala izendatua. Lard 189 (480 izentatu).
Izentau zeitezala komisionadubak.(1864). BBaztarN 201.
Aita Saindu hilaren ordain izendaturen dena. HUAurp 135.
Hek izendatu aitzindaritzat. JEBur 51.
Batzordea izendatuko degu. LabEEguna 79.
Ixentetan zittuzala oñordekotzat. Otx 104.
Era ontan izendatu bitez Lendakari ordekoa, Diru-zaia, Idazkaria eta iru Batzarkideak, autarki zuzen eta ixillez. EAEg 1-6-1937, 1735.
Apezpikuak Bardozerat izendatu zuelarik. ZerbAzk 81.
Etxeberria eta ni sarjento izendatu ginduan.Alkain 88.
Ni diruzain izentau ninduen taldekoak.EtxabuKontu 27.
Hura hor oihantzain izendatu orduko.Etchebarne 49.
Euskaltzaindiak horretarako izendatu nauelako. MEIG VII 161.
v. tbn. Gy 39. Hb Esk 52. Laph 170. Bv AsL 191. Elsb Fram 183. Jnn SBi 168. Ag G 184. Lander RIEV 1914-17, 159. A Ardi 89. ForuAG 297. Belaus LEItz 115. Barb Sup 37. Zub 33. Ldi IL 99. Zait Sof 91. Etxde JJ 20. Arti MaldanB 196. JEtchep 90. Vill Jaink 187. Gazt MusIx 143. MAtx Gazt 102. Alzola Atalak 101. Ardoy SFran 242. Mattin 28. Uzt Sas 288. Ayesta 64. Izentatu: Xarlem 1395. JJMg BasEsc 51. Ip Hil 202. Echta Jos 363. J.B. Ayerbe EEs 1912, 63. A LEItz 133. Kk Ab II 169. Eguzk GizAuz 122. Erkiag BatB 144. Onaind STeresa 125. Gerrika 63. Ixentatu: Kk Ab I 20.
sense-2
2.(G, L-sar-côte, B, BN, S; SP, Ht VocGr, Lar, Añ, Arch VocGr,VocBN, Dv, H), izentatu (B, S; VocS 138, Añ, Gèze; -au V, G-azp), ixentatu,ixenta (V-ger), uzentatu (V-ple (-au); -adu Añ, msOch ap. A). Ref.: A (izendatu, izentatu, uzentadu); Ort Voc (ixenta); Etxba Eib (izentau); AtBou 386; ZestErret (izentau).Nombrar, llamar por su nombre, citar; denominar. Ezin izenda azaket laztu gabe adatsa. EZMan I 32.
Premiarik eztelarik hura izenda dezagun. SPPhil 543.
Eskümükatia Elizatik izentatü bada. Bp I 115.
Bat banazka nahi nituzke izendatu. ES 116.
Hori da gauza bat Jerusalemen daudezen guziek jakin dutena, halako moldez non izendatua baida landa hura hekien lengoaian Hazeldama, erran nahi da, "Odol landa". HeAct 1, 19 (Lç deithu
).
Zeren Jainkoaren Seme izendatuko diran. CatBurg 44.
Zure deboten artian izentatü izatia. Mst III 52, 2.
Purgatorioko Anima Santak izentatzen ditut. CbEg III 222 (JMJ 71 izendatu).
Krutzea egiten dogunean iru personak izentauagaz. Oe 124.
Bakezko Erregia / jaku izentetan / Judiako Leoia / egun barrijetan.Iraultza 168.
Izenda netzake guziak / zein bere tituluekin. Monho 40.
Izentatu baga nor dan. AñEL1 135 (
CatAN 66 izendatu
).
Izentau dan kapituluban. fBOlg 165.
Izendatu dedan liburu andi artan. IztC 134.
Nork izenda populu han sarthu direnak. HbEsk 23.
San Ignazio, Iñigo ere izendatua. AranSIgn 1.
Izenda ditzagun beren izenez erhokeria batzu. JEBur 47.
Izendaturiko gizona. AgG 345.
Ondoren izendatzen diran ogibide, malla eta jardunkizunei. EAEg 29-10-1936, 163.
Hitzak hel-meneko gauzen izendatzeko sortu ditugu. Lf(
inZaitPlat XV
).
Izentatzeko zaldunorri emakumezko aren izena. Etxba Ibilt 459.Leengo zaarrek "urrezko" izendatu zituztenak [mendeak]. BerronKijote 124.
Goian izendatu ditudan bost gudarigaiok. AZink 56.
Behin semenarioan noizbait gertatu zen bat ez duta hemen kondatuko nehor izendatu gabe?LarreArtzainE 210.
Dakigun xomorroa izendatzeko. MIH 390.
v. tbn. Harb 257. FPrBN 25. Tt Onsa 27 (76 izentatu). Gç 212. CatLav A 6r (V 7). Mb IArg I 262. CatLan 8. Brtc 162. Ub 79. Mg CC 202 (CO 169 izentatu). AA III 407. Dv Lab 63. ECocin 2. Zab Gabon 85. Bv AsL 129. Arr May 20. Elsb Fram 117. Zby RIEV 1908, 294. HU Zez 13. Etxeg in Ag AL 5. AzpPr 116. A Ardi 127. StPierre 26. Zink Crit 5n. Garit Usand 57. Lh Yol 41. Anab Usauri 33. Aitzol in Ldi UO 7. Goen Y 1934, 182. JMB ELG 76. Ir YKBIz 192n. TAg Uzt 65. Mde Pr 257. Zerb Azk 79. Othoizlari 1955, 48. Or Aitork 362 (Tormes 7 izentatu). Osk Kurl 139. Zait Plat 47. Vill Jaink 139. Ardoy SFran 14. Olea 132. Xa Odol 317. Ayesta 49. Albeniz 204. Izentatu: FPrS 25. Egiat 158. Mercy 36. CrIc 15. Etch 460. CatBus 38. Ur MarIl 66. Itz Azald 167. EusJok II 172. Kk Ab II 66. Erkiag Arran 27. Ixentatu: Ort Oroig 57. Akes Ipiñ 24. Uzentatu: CatLlo 12.
sense-3
3.izentatu (-au V-gip, G-azp; Añ, H), ixentau. Ref.: Etxba Eib (izentau); Gte Erd 76; ZestErret. Indicar, señalar, fijar, asignar. "Citar plazo [...] izentatu eguna" Añ (tbn. "asignar"). "Ordua eta eguna izentau genittun" ZestErret. Tr. Exclusivamente meridional y más frecuente entre los vizcaínos.
Barijekuak eta beste egun izentadu batzuk. ZBulda 41.
Izentauko jatsu dote edo bizi modurako biar dozuna. JJMgBasEsc 221.
Eztau inos izentadu [...] ze modutan pagadu biar dan. Astar II 246.
Oroikarria izendatua / iru Errege eguna. Echag 151.
Napoleonek izendatu zion egunerako. IztC 404.
Irakaslai izentau jakez legez jaokezan eta euki biar ditubezan errentak. (1860). BBatzarN 189.
Ordu izentau bat oera joateko. ItzAzald 204.
Asmuok eginbidietan jarteko presupuestuetan diruba ixentau dabela diñoe.ForuAB 103.
Zeutzat ixentauriko lurrian. Enb 51.
Agorrillaren seigarrenian / orra izendatu eguna.MendaroTx 356.
Izendatuko dizutegun lanari. LdiIL 149.
Gizarteari izentaten dautsezan zeregin eta elburuak. EguzkGizAuz 83.
Leku bereizi bat zeukan izendaturik. EtxdeJJ 271.
Sari bat izentau zan. BilbaoIpuiB 5.
Orretarako eguna izentau zanean. EtxabuKontu 62.
Bagenituan lan izentatu batzuk.AZink 32.
Bere zabalerari izendatu zaion tini agindua. MEIG IX 122.
(en colab. con NEtx) v. tbn. Lard 203. Ag G 101. A Y 1934, 6. Ir YKBIz 57n. SMitx Aranz 47. Vill Jaink 109. Etxba Ibilt 483. Uzt Sas 295. Zendoia 31. Izentatu: Ur MarIl 24. Lard 24. Azc PB 159. A BeinB 63. Ag AL 111. Echta Jos 325. EusJok II 163. Enb 204. Erkiag Arran 128. BEnb NereA 147. BAyerbe 44. Ixentatu: Akes Ipiñ 17.
(Part. en función de adj.)."Claro, ilustre"Lar.
"Afamado"Añ.
Oen artean izendatuena da Urdaide iturria. IztC 493.
Salamancako ikasitoki edo ikasola aiñ izendatuan. AranSIgn 58.
5.Pronunciarse.
C, a, o edo u letren aitzinean, izendatzen da K bezala. "[...] se prononce". Arch Gram 3.