1.naizate. Voluntad, acto de querer.v. nahi izan (8), nahi-ukaite, nahitze. Tr. Documentado en autores meridionales desde mediados del s. XVIII.
Zergatik [Jaungoikoak] bere nai izatearekin beste gabe egiten duan nai duan guztia. Iraz 16 (CatUlz 16 bere nai izetiaki; v. tbn. en contexto similar LE Doc 33 solamente naiizatearéki).
Jangoikoaren itz edo nai izateak ez du gauza ez gaitzik edo ezin eginik. MgCC 195.
Ta toki guztietan ta nai izate utsarekin gauza guztiak egin zituana. AA III 318 (v. tbn. 310 y ss.).
Amargarren aginduban eragozten deusku Jaungoikuak pekatuzko gura izate edo nai izate guztia. fBIc II 244.
Eta zuk ederto ulertarazo dozu, gure nai-izatearen gaiñean erregearena daukagula. AgAL 161.
Onek agertu dagion gure gurari edo naizatea. ItzAzald 69.
Egia da anima badegula; ez genduke, bestela, ez gogorapenik, ez nai-izaterik [...] ez erantzukirik izango. KIkG 14.
(KIkV 21 gura-izate)Une bateko nai izatea besterik eztuk. Bein aldendu ezkero, etzaiz beratzaz geiago gogoratuko. EtxdeJJ 115.
Bere ona nai du, baiña nai izate ori zer den eztakiala. VillJaink 147.
Gogamen edo nai-izate edo griñen esna-aldieri [...]. MAtxGazt 68.
Aren izakeraren arteza,
adimenez guren eta nai-izatez iraunkor, sentipenez zabal eta guren...OnaindSTeresa 116.
Nahi izate hutsa zernahitarako aski dela uste dugu nonbait. MIH 234n.
sense-2
2.(Conservando su carácter verbal).Amor. [Espiritu Santuak] eman zien Jainkoaren amorioa edo Jainkoari ongi nai izate andi bat. Ub 99.