1. (L, BN, S ap. Lh ; -nh- Urt I 114, Ht VocGr 371, Dv, H (+ h-)), onesto (Lcc (h-), Lar, Añ, H), (h)onestu (o- Dgs-Lar 9), (h)unest (u- S ap. Lrq ).
Honesto. "Onesta cosa, gauza honestoa " Lcc. "Honesta actio, enplegu onhesta " Urt I 114. Tr. Documentado al Norte desde Dechepare; son escasos los ejs. del s. XX. Al Sur lo emplean Lazarraga, Cardaberaz, Guerrico, fray Bartolomé y J.J. Mogel. (H)on(h)est es la forma usual en los autores septentrionales no suletinos (éstos emplean (h)unest, a excepción de Archu), y (h)onesto la de los meridionales; Lazarraga emplea onestu . Al Norte, las formas con o sin h- inicial se documentan en proporción similar hasta el s. XIX (escriben sin h- Dechepare, Etcheberri de Ziburu y Axular, y hay alternancia en CatLan y Baratciart); a partir de esta época, y salvo en el caso de Etchahun (que emplea ambas formas) y Arbelbide, hay sólo formas sin h-. Al Sur lo emplean con h- Guerrico y J.J. Mogel. En DFrec hay 2 ejs. de onesto y 1, septentrional, de onest.
[Andrez] hongi erraitea onestago lizate. E 117. Haién emazteak diraden honest, ez gaitzerraile. Lç 1 Tim 3, 11 (He honestak, TB onestak; Dv garbiak, Bibl gisakoak ). Honest da emazteak estali gaberik Iainkoari othoitz dagion? Lç 1 Cor 11, 13. Errespuesta emaiten zidan / lizala neska onestua. Lazarraga A21, 1193v. Sentituren tu atsegin onhest eta xahuak. EZ Man I 134 (Eliç 166 onest). Konzientzian barrena kasto, garbi eta onhest izaitea. Ax 402 (V 262). Kostuma honest eta laudable hori. Tt Onsa 48 (156 onest). Noizean beñ joko onestoren batean dibertitzen zan. Cb Just 28. Errekreazione onhestak eta perilos ez direnak hautatzeko. Brtc 13 (222 honestak). Amorio erreglatü eta onest batez. CatLan 159. (148 honestetan) Jende onest guzien galaraztera. Iraultza 112. Kastoa danagatik esaten degu honestoa dala, garbia dala. Gco II 45. Kanta onestubagaz, soinu onestubagaz ta egitade indezente bagarik. fB Olg 156. [Soñekua] izan dedilla honestua. JJMg BasEsc 195. Parisen bada andere, zunbait unest beharrere. Etch 524 (592 hunest). Zilegi eta honestak diren atseginak. Arb Igand 188. Beztimenda ez aski onhestak. CatJauf 83. Fuera aphezak, familia eta etxe oneztak! Barb Sup 60 (en boca de una persona foránea). Batzuek dira onest / Eta bertziak tranpak. LuzKant 113.
v. tbn. Ch IV 11, 6. Dh 149. JesBih 411 (-nh-). Arch Gram 13. Zby RIEV 1908, 762 (-nh-). Elsb Fram 117 (-nh-). Lf in Casve SGrazi 9. Honest: SP Phil 340. Mih 24. Unest: UskLiB 87.

2. Abundante. v. ondroso (2).
Egunian behin apaira ones bat eginik, barura hon date, baina exzesibo eta disolutu bada [...]. Tt Arima 58. Konfrariak erran eraziren dü [...] meza khantatü bat, erran den konfrariari zerbait emaitze unest egin lükian persona hilaren arimaren phausiagatik, eta meza aphal bat besten, zoiñek ere ezpeitükeie phakütü urtheko bi sos üsatiak baizik. Mercy 34s.

3. (Uso sust.?).
Hori diozu honesta eta kurtezia, harzaz remerziatzen darotzut. "Ello decís por vuestra nobleza y cortesía" . Volt 176.