OEH - Bilaketa
8 emaitza funtzionario bilaketarentzat
Sarrera buruan (1)
Sarrera osoan (7)
goiburua
poderio.
tradizioa
Tr. Propio de la tradición meridional. La forma podorio se encuentra en Lizarraga de Elcano, en Claudio Otaegui y en un texto alto-navarro de comienzos del s. XX.
sense-1
(Añ),
podorio.
Poder; mandato. v. botere, podore.
--Oi ta zegaiti zu eraiteko / ni[k] eztot poderiorik. --Poderioa andia dozu, / Zeruko Jaunak emunik. Lazarraga A7, 1171r. Iaun bat guztiz sabioa, ona, daukana poderio guztia, prinzipio ta fina gauza guztiena. Cap 27. Iaungoikoak bere poderioagaz biortuko dituzala gure gorputzak [...] bizitutera. Zubia 154. Padezitu zeban Ponzio Pilatosen agintearen edo poderioaren azpian. OA 3. Amorioak dakar zeruti Jesusa zuen artera / bekatuaren poderioti guztiok ataratzera. Acto 160. Errege baze ere ez zue nai mundugontan erakutsi bere poderio eta majestadea. SermAN 2v. Aingeru Potestadeen Jauna, zeñai deabruak sujetatzeko poderio txit andia eman ziñien. Cb Just 154. Irur persóna dibinoak direla Jangoiko bát bakárra, dutéla podório, jakinduria ta esénzia bat ber bera. LE ( in BOEanm 1662 ). Semiak ta Espiritu Santubak badauke Aitak beste eskubide, indar edo poderio? CrIc 42. Bekatuak parketako eskubide ta poderioa. Añ LoraS 42. Ponzio Pilatosen menpe edo poderijuen beian. Astar I 64. Nork esan gure Jaungoiko onak / gauzarik txikienetan / poderiorik andienaren / muestrak dizkigula eman? It Fab 161. Beraz orduan toki onetako nere egoerak ebazten dizkie [sic] belar oriei euren podorioa? Otag EE 1882c, 535. Manifestatzeko bere birtute eta podorioa. (Larrainzar, 1906). FLV 1988, 276.
v. tbn. Urqz 16. Zuzaeta 62. Gco I 396.
Poder; mandato. v. botere, podore.
--Oi ta zegaiti zu eraiteko / ni[k] eztot poderiorik. --Poderioa andia dozu, / Zeruko Jaunak emunik. Lazarraga A7, 1171r. Iaun bat guztiz sabioa, ona, daukana poderio guztia, prinzipio ta fina gauza guztiena. Cap 27. Iaungoikoak bere poderioagaz biortuko dituzala gure gorputzak [...] bizitutera. Zubia 154. Padezitu zeban Ponzio Pilatosen agintearen edo poderioaren azpian. OA 3. Amorioak dakar zeruti Jesusa zuen artera / bekatuaren poderioti guztiok ataratzera. Acto 160. Errege baze ere ez zue nai mundugontan erakutsi bere poderio eta majestadea. SermAN 2v. Aingeru Potestadeen Jauna, zeñai deabruak sujetatzeko poderio txit andia eman ziñien. Cb Just 154. Irur persóna dibinoak direla Jangoiko bát bakárra, dutéla podório, jakinduria ta esénzia bat ber bera. LE ( in BOEanm 1662 ). Semiak ta Espiritu Santubak badauke Aitak beste eskubide, indar edo poderio? CrIc 42. Bekatuak parketako eskubide ta poderioa. Añ LoraS 42. Ponzio Pilatosen menpe edo poderijuen beian. Astar I 64. Nork esan gure Jaungoiko onak / gauzarik txikienetan / poderiorik andienaren / muestrak dizkigula eman? It Fab 161. Beraz orduan toki onetako nere egoerak ebazten dizkie [sic] belar oriei euren podorioa? Otag EE 1882c, 535. Manifestatzeko bere birtute eta podorioa. (Larrainzar, 1906). FLV 1988, 276.
v. tbn. Urqz 16. Zuzaeta 62. Gco I 396.
azpisarrera-1
PODERIOAN
(podo- AN-larr-gip). (Precedido de gen.) A fuerza de. "Podoriyuan, a fuerza de... Egiñaren podoriyuan, a fuerza de hacer" BU Arano. "Podorioan, a fuerza de... Yanaren podorioan bizi da, vive a fuerza de comer. Esanaren podorioan lan egiten du" Asp Leiz.
azpisarrera-2
PODERIOZ
(G-azp-goi; podorioz AN). Ref.: Asp ANaf (podorioz); Gte Erd 259. (Precedido de gen.) A fuerza de; a causa de. "A base de..., a fuerza de... Indarraren podorioz egiten du. Esanaren podorioz joaten da eskolara" Asp ANaf. "Denboraren poderioz bukatuko dugu lan ori (G-azp-goi), aritzearen bortxaz bururaturen dugu (BN-arb)" Gte Erd 259. "Denboan poderiyoz behintzat bukau zun karrera" ZestErret (s.v. denboa). v. BOTEREZ, PODOREZ, podesuz.
Penaren poderioz illotzik geratu zan. Zab Gabon 82. Ikusi nubanian / balia barruan, / penaren poderiyoz / negar egin nuan. Arrantz 36. Gaur egun, diruaren poderioz [...] funtzionario edo "lanari" mordo handi bat agertu da. Txill ( in MEIG I 259 ). Arria egosi egin bear izaten baita suaren poderioz. BAyerbe 28. Azken mende mugako arazoak ere ez daude aski zuzen kontatuak, ezjakinaren podorioz, noski. MIH 381. Badirudi oroitezaren podorioz, geure arestiko kondaira aldatu beharrean gabiltzala. MEIG VIII 32. Lanaren podorioz. Ib. 58. Horra non duzuen aitor garbia nola, besteak beste, gizonak lanaren, arriskuaren eta jakitearen podorioz eskura ditzakeen etekinak. MEIG IV 120. Kontsonante aurrean ere i- bilaka zitekeen ondotik zetorren zerbaiten poderioz. MEIG VI 191 (v. tbn. MEIG VII 27).
Penaren poderioz illotzik geratu zan. Zab Gabon 82. Ikusi nubanian / balia barruan, / penaren poderiyoz / negar egin nuan. Arrantz 36. Gaur egun, diruaren poderioz [...] funtzionario edo "lanari" mordo handi bat agertu da. Txill ( in MEIG I 259 ). Arria egosi egin bear izaten baita suaren poderioz. BAyerbe 28. Azken mende mugako arazoak ere ez daude aski zuzen kontatuak, ezjakinaren podorioz, noski. MIH 381. Badirudi oroitezaren podorioz, geure arestiko kondaira aldatu beharrean gabiltzala. MEIG VIII 32. Lanaren podorioz. Ib. 58. Horra non duzuen aitor garbia nola, besteak beste, gizonak lanaren, arriskuaren eta jakitearen podorioz eskura ditzakeen etekinak. MEIG IV 120. Kontsonante aurrean ere i- bilaka zitekeen ondotik zetorren zerbaiten poderioz. MEIG VI 191 (v. tbn. MEIG VII 27).
azpisarrerakoSense-2.1
(Tras bere, etc.).Por sus (mis, etc.) propias fuerzas.
Bera resuzitadu zan bere poderioz eta birtutez. OA 36 (Arz 36 bere poderio da birtutez, CatLlo 26 bere poderiyoz ta birtutez).
Bera resuzitadu zan bere poderioz eta birtutez. OA 36 (Arz 36 bere poderio da birtutez, CatLlo 26 bere poderiyoz ta birtutez).
azpisarrera-3
PODERIOZKO.
Poderoso.
Jaunaren Majestade ta poderiozko tribunala. Cb Eg II 202.
Jaunaren Majestade ta poderiozko tribunala. Cb Eg II 202.
poderio
-
poderio. Tr. Propio de la tradición mer...
-
(Añ), podorio. Poder; mandato. v. boter...
-
PODERIOAN (podo- AN-larr-gip). (Precedid...
-
PODERIOZ (G-azp-goi; podorioz AN). Ref.:...
-
PODERIOZKO. Poderoso. Jaunaren Majestade...
<< militante 0 / 0 txepel >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
