OEH - Bilaketa
139 emaitza ezpa bilaketarentzat
Sarrera buruan (9)
Sarrera osoan (130)
- abisatu
- ahalke
- alantzatu
- alderdikeria
- 1 aldizka
- alegia
- amandre
- antoxin
- antz
- aparte
- apendu
- 2 ari
- arnegu
- arrano
- arreba
- artikulu
- 1 askazi
- asko
- 1 asti
- astinaldi
- astindu
- aturatu
- 1 atze
- aurre
- axola
- azal
- bada
- bai
- baketu
- batzar
- baxutasun
- behar izan
- 1 behazun
- beldur
- beltz
- 1 ber
- berori
- bertantxe
- betiere
- biblia
- 1 biga
- bihotz
- bilo
- 1 bizar
- bizpahiru
- 1 bortxa
- bortxatu
- bospasei
- bost
- dainu
- defentsa
- deliberaturo
- edozer
- egiaztatu
- ekarri
- elikatzetasun
- endekatu
- era
- 1 eratsu
- erreskada
- espa
- etsaitu
- ezer
- ezkero
- ezotu
- ezpabere
- figura
- gabatxo
- gaztigu
- gizamalda
- gogara
- hartu-eman
- hartz
- hein
- hertsi
- hitz
- honela
- honelako
- 1 hor
- 1 hula
- hurren
- ikurraztu
- ikusmin
- 1 itzuri
- 1 ja
- kadentasun
- katilu
- kirikio
- kondizio
- 1 kontu
- lauoineko
- lauzpabost
- laztasun
- lekore
- letrizidade
- luze
- mago
- makurrarazi
- mami
- markatu
- 1 mausa
- mizkeria
- 2 nahi
- narrita
- noiz
- oilanda
- oker
- 1 olde
- 3 ondo
- onestasun
- orain
- ordain
- ostilamendu
- petrolio
- poloniar
- seta
- sinetsi
- sobera
- umore
- ustekabe
- uxatu
- zamari
- 1 zapla
- zigor
- 1 zin
- zindo
- zirikatu
- zoriondu
- zu
- zuzen
goiburua
oilanda.
tradizioa
Tr. Documentado en todos los dialectos desde principios del s. XIX. La forma gral. es oilanda; hay un ej. de oillanta en Eskual 13-5-1913 (ap. DRA ), y otro de oillande en P. Perurena.
etimologikoa
Etim. De oilo + suf. -(a)nda.
sense-1
1.
(G-azp, AN-gip-5vill, B, L, BN, Ae; Dv, H; oill- V, G, AN, BN; SP, Urt Gram 20; oll- V-gip, G-azp, AN, B, Sal; Lcc, VP 69v, Lar, Añ, Izt C 199, Arch VocGr, VocBN , H, VocB , Zam Voc , ZMoso 70),
oilanta (Lecl; oill- S, R; Gèze 345, Arch UFH; oll- S, R),
oillande
Ref.:
Bon-Ond 143; VocPir 476; A (oilanda, oillanta); Inza EEs 1915, 210 y 211; Lrq /ol'anta/; Iz Ulz (ollánda), Als, UrrAnz (ollandía), ArOñ (oillánda), R 293; Etxba Eib (ollandia); Izeta BHizt (ollanda); Elexp Berg (oillánda); Gte Erd 236; ZestErret (oillanda/ollanda)
.
Polla. "Poulette" SP. "Poularde" Dv. "Otso emeari nunbait otxanda esaten zien, gaur ollo gazteari ollanda ta Zuberoan erbiñudeari urdanda [bezela]" Etxde AlosT 46. " Ollandia, erretzeko; ollua, saldia eitteko " Etxba Eib. " Txikittan txitak, gero oillandak eta aundi einddakuan oilluak " Elexp Berg. " Oilanda gazte emea da (G-azp, AN-gip-5vill, B)" Gte Erd 236.
Eperrak, ollandak, ollagorrak ta andikijen maijetako janari gozuak. Mg PAb 58. Ollanda ta usakumezko erria. Ib. 112. Eper, ollagor ta ollanda samurrekin. VMg 14. [Txitoak] egiten diranean / ollanda-ollasko. It Fab 40 (v. tbn. Ayerb EEs 1917, 80 ollanda-ollasko). Diote arroltze luzeetarik ethortzen direla oilaskoak, eta biribiletarik oilandak. Dv Lab 289. Oilo, oilasko eta oilanda gizenak. Elzb Po 214. Izanarren gozoa / oiloan saldea / askoz bere obea da / iateko oilandea. Azc PB 191s. Ollo nabarra, ollanda zuria... Ag G 335 (v. tbn. ollanda zuria en TAg Uzt 312). Etxeko xito, oilasko, oilanda eta oilo guziak. Barb Sup 79. Ollanda pare eder bat. Tx B II 136. Arrautzeak habialat bonetean eramaiten direnean, oilanda haboro izaten düzü. (S). A EY I 101. Ollandaren gandor jaioberriak. TAg Uzt 152. Martxoko oillanda pizkorrena. EZBB II 59.
v. tbn. Michel LPB 418 (L). A Ardi 77. Lh Yol 21. Ox 105. Oill-: Or Eus 314. NEtx LBB 221. Oll-: Zuzaeta 143. AA II 84. Izt C 238. Ayerb EEs 1917, 80. JanEd II 73. Bilbao IpuiB 50. BEnb NereA 170. Alzola Atalak 53.
Polla. "Poulette" SP. "Poularde" Dv. "Otso emeari nunbait otxanda esaten zien, gaur ollo gazteari ollanda ta Zuberoan erbiñudeari urdanda [bezela]" Etxde AlosT 46. " Ollandia, erretzeko; ollua, saldia eitteko " Etxba Eib. " Txikittan txitak, gero oillandak eta aundi einddakuan oilluak " Elexp Berg. " Oilanda gazte emea da (G-azp, AN-gip-5vill, B)" Gte Erd 236.
Eperrak, ollandak, ollagorrak ta andikijen maijetako janari gozuak. Mg PAb 58. Ollanda ta usakumezko erria. Ib. 112. Eper, ollagor ta ollanda samurrekin. VMg 14. [Txitoak] egiten diranean / ollanda-ollasko. It Fab 40 (v. tbn. Ayerb EEs 1917, 80 ollanda-ollasko). Diote arroltze luzeetarik ethortzen direla oilaskoak, eta biribiletarik oilandak. Dv Lab 289. Oilo, oilasko eta oilanda gizenak. Elzb Po 214. Izanarren gozoa / oiloan saldea / askoz bere obea da / iateko oilandea. Azc PB 191s. Ollo nabarra, ollanda zuria... Ag G 335 (v. tbn. ollanda zuria en TAg Uzt 312). Etxeko xito, oilasko, oilanda eta oilo guziak. Barb Sup 79. Ollanda pare eder bat. Tx B II 136. Arrautzeak habialat bonetean eramaiten direnean, oilanda haboro izaten düzü. (S). A EY I 101. Ollandaren gandor jaioberriak. TAg Uzt 152. Martxoko oillanda pizkorrena. EZBB II 59.
v. tbn. Michel LPB 418 (L). A Ardi 77. Lh Yol 21. Ox 105. Oill-: Or Eus 314. NEtx LBB 221. Oll-: Zuzaeta 143. AA II 84. Izt C 238. Ayerb EEs 1917, 80. JanEd II 73. Bilbao IpuiB 50. BEnb NereA 170. Alzola Atalak 53.
azpiadiera-1.1
(Fig.).
Oilandak elizan kantuz; / oilasko gazten boz berria / harmairutik kukurukuz. Monho 36. Ollanda gazte pollitño bat gure herrian badugu. ChantP 246. Oilanda gazte moko fier bat. (1870). ( In Etcham 34 ). Neure oilanda nabarra / txikarra baina zabala, / zetan oa i auzora / etxean oilarra donala? Balad 148. (ref. a la esposa) Senargeia dozu / piper zar minduna, / [...] oilanda bat iruntzi / nai daben mirua! Azc PB 137. Gaur bikoiztuko dala / Gure Andutz-mendi. / Ollasko dotoriaz / Ollanda polita... / Zein bikoitz begikoa / Alkarraz jarrita. Enb 199. Ez nuke nai zerratu / zurekin ezkontza, / ni naiz ollanda zarra / eta zu ontza. MendaroTx 290. Iñen al diñau beste ortan? --esan tzeanen. Ni lenbizi arrunt ikaatuta geldittu niñunan, oillande gaxtea oillar zarran azpin bezela . (AN-gip). PPer FLV 1987, 188s.
Oilandak elizan kantuz; / oilasko gazten boz berria / harmairutik kukurukuz. Monho 36. Ollanda gazte pollitño bat gure herrian badugu. ChantP 246. Oilanda gazte moko fier bat. (1870). ( In Etcham 34 ). Neure oilanda nabarra / txikarra baina zabala, / zetan oa i auzora / etxean oilarra donala? Balad 148. (ref. a la esposa) Senargeia dozu / piper zar minduna, / [...] oilanda bat iruntzi / nai daben mirua! Azc PB 137. Gaur bikoiztuko dala / Gure Andutz-mendi. / Ollasko dotoriaz / Ollanda polita... / Zein bikoitz begikoa / Alkarraz jarrita. Enb 199. Ez nuke nai zerratu / zurekin ezkontza, / ni naiz ollanda zarra / eta zu ontza. MendaroTx 290. Iñen al diñau beste ortan? --esan tzeanen. Ni lenbizi arrunt ikaatuta geldittu niñunan, oillande gaxtea oillar zarran azpin bezela . (AN-gip). PPer FLV 1987, 188s.
azpiadiera-1.1.1
(V-gip)
Ref.:
Etxba Eib; Elexp Berg.
(En mayor grado de lexicalización).Cf. Lf ELit 76: "Hegaztinetan oilandak itxuratzen du gaizki ibili den neskatxa". "Fig., moza apuesta. Ollanda politta daukazu alabia " Etxba Eib. " Oillanda majua dago zuen Ainara " Elexp Berg.
Mari kiman ari da. Goiz artan bina gerazi belarritako yarri zituen ollanda ark. Or Mi 17. Ortaz errian jakiñen dela / zer oillanda dan Katalin. Or Eus 335.
(En mayor grado de lexicalización).Cf. Lf ELit 76: "Hegaztinetan oilandak itxuratzen du gaizki ibili den neskatxa". "Fig., moza apuesta. Ollanda politta daukazu alabia " Etxba Eib. " Oillanda majua dago zuen Ainara " Elexp Berg.
Mari kiman ari da. Goiz artan bina gerazi belarritako yarri zituen ollanda ark. Or Mi 17. Ortaz errian jakiñen dela / zer oillanda dan Katalin. Or Eus 335.
sense-2
2.
Gallina, miedoso.
Ak balio iok, ak; ez ik, oillanda orrek! A BeinB 57s. Ollanda demoniño ori! Iñoz agaz burrukan asten ba'az, ezakit ondora etorri buruba austen ezpa'dautsak. Kk Ab I 33.
Ak balio iok, ak; ez ik, oillanda orrek! A BeinB 57s. Ollanda demoniño ori! Iñoz agaz burrukan asten ba'az, ezakit ondora etorri buruba austen ezpa'dautsak. Kk Ab I 33.
azpisarrera-1
OILANDA-ARRAUTZA (oill- V-ple, G, B, Sal, oll- G-azp)
Ref.:
A;
ZestErret
.
"Huevo del cual, a pesar de la incubación, no ha salido polluelo" A.
"Huevo del cual, a pesar de la incubación, no ha salido polluelo" A.
azpisarrerakoSense-1.1
Guk oilanda arroltzeño bat baizik ez izanki.In Xa Odol 90.
azpisarrera-2
OILANDA-OILASKOKA.
" Oillanta oillaskoka, combat de deux jeunes poulets qui étendant leurs ailes s'élancent l'un sur l'autre" Arch UFH.
" Oillanta oillaskoka, combat de deux jeunes poulets qui étendant leurs ailes s'élancent l'un sur l'autre" Arch UFH.
oilanda
-
oilanda. Tr. Documentado en todos los di...
-
Etim. De oilo + suf. -(a)nda....
-
1. (G-azp, AN-gip-5vill, B, L, BN, Ae; D...
-
(Fig.). Oilandak elizan kantuz; / oilask...
-
2. Gallina, miedoso. Ak balio iok, ak; e...
-
OILANDA-ARRAUTZA (oill- V-ple, G, B, Sal...
-
OILANDA-OILASKOKA. " Oillanta oillaskoka...
<< noiz 0 / 0 oker >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
