OEH - Bilaketa
229 emaitza ekaitz bilaketarentzat
Sarrera buruan (9)
Sarrera osoan (220)
- 1 a
- alan
- 1 albo
- aldendu
- aleluia
- altxatu
- amilka
- amorratu
- 1 anker
- aplakatu
- areagotu
- arean
- 2 ari
- ari izan
- arminka
- arnasa
- 1 arte
- 1 artizar
- asko
- asteazken
- astinaldi
- astindu
- astinka
- aterpe
- atoi
- atxitu
- 1 atze
- atzerarazi
- aurre
- ausardia
- 1 ba-
- babesgarri
- bai-
- 2 bairatsu
- bakan
- balakatu
- baldartu
- 3 bare
- barealdi
- baretasun
- baretu
- barkamen
- barkatxo
- barne
- barra-barra
- barruti
- batu
- begitandu
- behar
- 1 belar
- beldurgarri
- beldurkor
- berantetsi
- berebiziko
- beroaldi
- berriztatze
- birao
- 2 boga
- 1 bolada
- bortxari
- 1 branka
- buhunba
- dandar
- deabruxka
- 1 deitu
- denborale
- desertu
- durundi
- edozein
- egaitz
- eguzki
- ekaitzaldi
- ekaiztatu
- ekatx
- elementu
- elurtza
- 1 eraso
- erbinude
- ertzeratu
- etsaipe
- eztialdi
- gabe
- 1 gai
- gailen
- gain
- gainkatu
- gaitz
- gaizto
- galarazi
- garrazki
- goiargi
- gorri
- gorritasun
- gurdi
- hainbeste
- haize
- haizete
- 1 hala
- halako
- halaxe
- harkaitz
- harrapatu
- harri
- 1 hartu
- haserre
- hasi
- hatsanka
- hautsi
- hauxe
- 1 hazi
- herenegun
- heriotsu
- hodei
- hodeitsu
- hondarsare
- hura
- igarokor
- ikusi
- ilun
- inarrosi
- indriska
- intziar
- ipar
- irrist
- itsasandi
- 1 itsaso
- itzulipurdi
- izadi
- izukor
- 1 jaiki
- jario
- jasa
- jostailu
- kazkarabito
- kezkatsu
- 1 koldar
- kras-kras
- kusku
- laino
- lazgarri
- lehertze
- lehiatsu
- 1 marraska
- merezibide
- milaka
- mirari
- mizto
- mutiri
- mutur
- nahasi
- nahaspilaka
- nahigabetsu
- 1 nahiz
- negar
- 1 nekaitz
- norainokotasun
- 1 oiheski
- oin
- 2 oinaztu
- 2 ondo
- ontzi
- oraintsu
- ordu
- orratz
- orriarte
- orro
- oskarbitu
- ospatu
- 1 oste
- 2 oste
- ostots
- pagotxa
- pasatu
- puztsu
- puztu
- saminaldi
- samindu
- samur
- sarraskitu
- sorrarazle
- sortitz
- suminkor
- tarte
- tenpesta
- tenpestate
- toki
- tormenta
- tronada
- tximista
- txingor
- 1 txoko
- 1 txori
- ugeraldi
- uharri
- uholde
- urgabetasun
- urrutiratu
- 1 urtatu
- usaindun
- ustekabe
- uzta
- uztartu
- zail
- zakar
- zemuitu
- zingo
- zipotz
- zirimola
- 1 ziza
- zizki-mizki
- zorabiatu
- 1 zori
- zoroki
- zorrotz
- zotukatu
- zubitarte
- zuhaitz
- zurrunbilo
- zutitu
- zuzenzale
goiburua
itsasandi.
sense-1
1.
(Gc ap. A; Aq 201 (G)),
itsaso handi,
itxasandi.
"Mareta en las barras" Aq 201. "(Gc, Aq) 1.º gran marejada; 2.º marea viva; 3.º mareta en las barras" A. Cf. Añ EL2 44: Itxasoak andien andiz ganez eginda, y Ag Kr 91: Itxasoa geroago ta andiagoa etorren, olatuak geroago ta indartsuago. Cf. ITSASOA HANDI. v. 2 itsaski.
Iakiteko duzu nahi baduzu sarthu Seint Lucasen itsaso handiarekin, xanal zaharretik hartuko duzu marka erdi. INav 20. (cf. 37: itsasoa aphur bat haundi) Aterako gaitu tentazinoeko olasta ta itxasandietati. CrIc 79. Bere kontra jarkiten diran persegimentu, itxas andi edo olasta aserratubak. Ib. 142. Itxasandirik, itxasandirik, izaten badot / alturan nago geldirik. DurPl 74. Neguko itxaso andiak [moilla] jo ta zati bat kaiko barruko aldera jausi zan. Etxabu Kontu 140.
"Mareta en las barras" Aq 201. "(Gc, Aq) 1.º gran marejada; 2.º marea viva; 3.º mareta en las barras" A. Cf. Añ EL2 44: Itxasoak andien andiz ganez eginda, y Ag Kr 91: Itxasoa geroago ta andiagoa etorren, olatuak geroago ta indartsuago. Cf. ITSASOA HANDI. v. 2 itsaski.
Iakiteko duzu nahi baduzu sarthu Seint Lucasen itsaso handiarekin, xanal zaharretik hartuko duzu marka erdi. INav 20. (cf. 37: itsasoa aphur bat haundi) Aterako gaitu tentazinoeko olasta ta itxasandietati. CrIc 79. Bere kontra jarkiten diran persegimentu, itxas andi edo olasta aserratubak. Ib. 142. Itxasandirik, itxasandirik, izaten badot / alturan nago geldirik. DurPl 74. Neguko itxaso andiak [moilla] jo ta zati bat kaiko barruko aldera jausi zan. Etxabu Kontu 140.
sense-2
2.
+ itsaso handi,
itxas haundi,
itxaso ha(u)ndi.
Océano (ref. en la mayoría de los ejs. al Océano Atlántico); gran mar.
Othoitztu behar duk humilki / itsas-handiko izarra. Gç 139. Laur aldiz ibilli zen itsaso andian ta beste zorziz [Mediterraneoan]. Mb IArg I 196. [Oiarzun ibaia] eskuitara lagarik San Juangoa eta ezkerrerontz San Pedrokoa menperatzen zaio itsaso andiari. Izt C 119. Izar ederrak eta itxaso andia. It Fab 160 (v. tbn. en contexto similar AB AmaE 328, Arrantz 155, Laux BBa 138, MAtx Gazt 96 itxaso a(u)ndi). Premua zuen hartu berekin untzian / biak suntsitu dire itsaso handian. Hb Esk 103. Itxas-aunditik osoro urruti ez baitago Irun (BPrad, 1903). JFlor. Anaitasuna nondik dezake / galaraz itsas handiak? [...] Frantzian orduz nola baikinen / Ameriketan anaiak! Ox 149. Ageri da itsaso aundiaren betiko ikara. 'On voit de la grande mer'. Or Mi 143 (v. tbn. Eus 396). Eskualerriari oldartzen den itsaso handiak. JE Ber 81. [Tajo-ibaia] Itxas Aundian iltzen da. "En el mar Océano". Berron Kijote 20.
Othoitztu behar duk humilki / itsas-handiko izarra. Gç 139. Laur aldiz ibilli zen itsaso andian ta beste zorziz [Mediterraneoan]. Mb IArg I 196. [Oiarzun ibaia] eskuitara lagarik San Juangoa eta ezkerrerontz San Pedrokoa menperatzen zaio itsaso andiari. Izt C 119. Izar ederrak eta itxaso andia. It Fab 160 (v. tbn. en contexto similar AB AmaE 328, Arrantz 155, Laux BBa 138, MAtx Gazt 96 itxaso a(u)ndi). Premua zuen hartu berekin untzian / biak suntsitu dire itsaso handian. Hb Esk 103. Itxas-aunditik osoro urruti ez baitago Irun (BPrad, 1903). JFlor. Anaitasuna nondik dezake / galaraz itsas handiak? [...] Frantzian orduz nola baikinen / Ameriketan anaiak! Ox 149. Ageri da itsaso aundiaren betiko ikara. 'On voit de la grande mer'. Or Mi 143 (v. tbn. Eus 396). Eskualerriari oldartzen den itsaso handiak. JE Ber 81. [Tajo-ibaia] Itxas Aundian iltzen da. "En el mar Océano". Berron Kijote 20.
azpiadiera-2.1
(Uso fig.).
Herejien itsas andietan [galdu] . Mg CC 197. Ondatuko dituzu Ebaren semiak itxaso andi ta ikaragarrijan. JJMg BasEsc 142. Mundu mugatua utzi eta Dena-ren itsas handi mugarik gabean ondoratzera doala. Mde Pr 373.
Herejien itsas andietan [galdu] . Mg CC 197. Ondatuko dituzu Ebaren semiak itxaso andi ta ikaragarrijan. JJMg BasEsc 142. Mundu mugatua utzi eta Dena-ren itsas handi mugarik gabean ondoratzera doala. Mde Pr 373.
sense-3
3.
+
itxasandi,
itsaso haundi.
Alta mar.
Portuko atea gaindituta, itxasandiko saillera sartu ziranean [...]. TAg Uzt 135. Itsas andian ibilteko bear diran jakingaiak. Erkiag Arran 133. Ekaitz bildurgarriak itsas andian artzen dituanetan. Ib. 78. Itsaso aundiko bidean asi zan. [...] Ura illuntzen asia zan. Anab Poli 57.
Portuko atea gaindituta, itxasandiko saillera sartu ziranean [...]. TAg Uzt 135. Itsas andian ibilteko bear diran jakingaiak. Erkiag Arran 133. Ekaitz bildurgarriak itsas andian artzen dituanetan. Ib. 78. Itsaso aundiko bidean asi zan. [...] Ura illuntzen asia zan. Anab Poli 57.
sense-4
4.
Pleamar.
v. itsasbete.
Zazpietan zan itsas-aundia. Anab Poli 32.
Zazpietan zan itsas-aundia. Anab Poli 32.
itsasandi
-
itsasandi....
-
1. (Gc ap. A; Aq 201 (G)), itsaso handi,...
-
2. + itsaso handi, itxas haundi, itxaso ...
-
(Uso fig.). Herejien itsas andietan [gal...
-
3. + itxasandi, itsaso haundi. Alta mar....
-
4. Pleamar. v. itsasbete. Zazpietan zan ...
<< irrist 0 / 0 1 itsaso >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
