(V-gip; Lar, H),
ondotxuRef.:
EtxbaEib;
ElexpBerg
. (Dim. de 1 ondo
).Bien; en buena cantidad."Bonicamente"Lar.
"Bastante bien, regularmente. Zerla urten dau gauziak? --Ondotxo; konforme gara
"EtxbaEib.
Tr. Documentado en autores vizcaínos y guipuzcoanos desde mediados del s. XVIII. En DFrec hay 10 ejs.
Ondotxo bada, ta suabero artu, ta gauzarik errazen ta jakiñenetatik galdetzen asi bear da. CbEBO 62.
Edan ondotxu, eta alegretxu bai, baña orditu ez. Astar II 123.
Ematen zion ondotxo jaten. VMg 47.
Aborrezitzeko arrazoi andiak ondotxo konsideratu itzazue. Gco II 11.
Alan kanta dezagun / ondotxu eda-azkero, / ondotxu eda-azkero, / aurkietan gariela / pozik ta txit ondo. Ulib( inFrantzesB II 35
). Baberruma biltzen da ondotxo, bañan ez gari artoak bezin ugari. IztC 29.
Nekazaritza zerbait ondotxo darabillenetakorik txit gitxi izango da Gipuzkoan. Ib. 130.
Bijua ondotxo. Bigar arte. SorBar 91 (v. tbn. bijua ondotxo en Moc Damu 13, Iraola 119 y Alz Ram 33; ondotxo bizi zaitia en PE 61).
Olioa ondotxo duela tartera batean [...] su bizitxoa duela ipintzen da [bisigua]. Cocinan 35.
Bialdu zidan txerri laurden bat [...] eta sekulan ordu ezkero, etzidan utzi zerbait ondotxo eman bage. ZabGabon 70.
Biyotzian zarauzkat / ondotxo gorderik. Xe 186.
Ardoa / ondotxo edanaz. UrruzUrz 57.
( s. XX)Eta gañera neuk ere banekian, bai ondotxo. AgG 275.
Ondotxo bazkalduta bazijoazen [...] trenera. UrruzZer 114.
Bere gurasoak ogasunetan ondotxo dagozanak dira. KkAb I 108.
Bera aberaztuta edo ondotxu beintzat, geratu zala. Ib. 79.
Gure illoba Xixilirentzat diru ondotxo utziya izan biar zubela [adierazi ziguten]. AlzTxib 84.
Zerurako bidexka / ondotxo dakit nik. SMitxAranz 50.
--Ondo al dira Alostarrak? [...] --Ondo eze-eze, ondotxoegi ere bai. EtxdeAlosT 44.
Eta izan ere, ortxe dago ondotxo bildurik eta sintetizaturik. LekSClar 108.
Eztuzute ondotxo ezagutzen urdanta alako ori. EtxdeJJ 188.
Itxasoa ondotxo beeratu arte ez baizuan osoroko lana. AnabPoli 33.
Bein, arakoan, ondotxo ibilliak geundela [...].AnabAprika 103.
Gauez [...] erropaz ondotxo ateratzen nintzan. Ib. 98.
Nik badakit, ondotxo jakin ere, nik illargia desiatuarren [...].VillJaink 149.
Bazkaria aurreratzen ari zala [...] jan-edanetik ondotxo, ekin zioten alkarri zirika. NEtxLBB 119.
Erori zan bada Rozinante, eta lurrean zilipurdika bere nagusia ondotxo ere. "Y fue rodando su amo una buena pieza por el campo"
.BerronKijote 64.
An bazuten aien artean bat ondotxo edaten zuana.BAyerbe 139.
Ondotxo badakigu / ez dala zuzena. Insausti 95.
Badatorkigu laugarren aldiz [...] Peru Abarka jatorra. Betor ondotxo, ez baitugu behar adina ezagutzen. MEIG II 71. Etor editorialak ondotxo ohiturik gauzka. MEIG IX 57.
v. tbn. Aran SIgn 91. AB AmaE 99. Bv AsL 153. J.I. Etxeberria Mendi-gainetik 115 (ap. DRA). JanEd I 31. AzpPr 25. EusJok II 143. Or Tormes 119 (89 ondotxu). Enb 169. ABar Goi 52. Txill Let 98. SM Zirik 121. Lab SuEm 179. Ataño TxanKan 180. Ondotxu: Erkiag Arran 99.
azpisarrera-1
ONDOTXO ESAN.
Hablando bien, elogiando. Ondotxo esanaz edo hitz ederraz, baña maliziaz, proximoari tratu kaltegarriak eragitea. Gco II 33.
azpisarrera-2
ONDOTXOZ.
En buena medida. Eta koplak berak, guk, Ondarroan entzunaz gañera, eta ondotxoz geroztik, Oiartzunen ere arkitu izan ditugu.LekSClar 107.
Arrayia! Nere semerik zarrenak ere [berrogei ta amar urteak] ondotxoz beteak zeuzkak. AtañoTxanKan 12.
Irurogei urtetatik ondotxoz pasia uan ordurako.Ib. 122.
Ni aña luze ez da; baña kiloz ondotxoz jantziagoa noski. AtañoAuspoa 189, 24.
Baiña bera baiño ondotxoz [bertsolari] obeagoa zan bere anai Lino zana.SalavAuspoa 247, 62.