OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: SASOIAN. a) A su debido tiempo. "Con sazón y tiempo, sazoian ta tenporan" Lcc. Neskak pozak artu ditu / lo ta lo egitekoan. / Alperrik neskak: sasoan / andrea oi don igitu. Zav Fab RIEV 1907, 97. Sasoiñean paona bati / lumak zitzaizkon erori. Gy 206. Gazte askori dotore samar / gustatzen zaio sasoian. JanEd II 87. Gauzarik hoberenak ere, sasoinean eta neurrian baizik ez direla on guretzat. Barb Sup 28. Baiña mutilzar geratu baiño / oba sasoian ezkondu. BEnb NereA 174. Jainkoari parrik iñork ez diola egiten. Sasoiean bere zigor gogorra astinduko duela. MAtx Gazt 23. En temporada. Sasoinean aski arraintsu da [Uhaitza], guziz amorrointsu. Zerb Azk 47 b) En buena disposición, en el estado adecuado. Eta sasoian bazaude, gogozko komuniorako prestaera [egin]. AA I 518. Presta zaitezke gogozko komuniorako, artarako sasoian bazaude. Ib. 498. c) (sasoñean B ap. Izeta BHizt2). En plenitud de fuerzas; en la edad más vigorosa. "Con fuerza; pletóricamente. Gure gizona sasoñean dago" Izeta BHizt2. Gure euskara ezta / burutik jauzia, / sasoian arkitzen da / oraño guzia. Izt Po 73. Baño itzegin nai det / sasoian nago ta. AzpPr 94. Odolak berotutzen / dirade sasoian. EusJok II 171. Orañ ogei bat urte / sasoyian nitzan, / trinketista oberik / etzan iñor izan. Tx B I 200. Suntzi nazala suak, il nadilla sasoiean, ori jasan baño leenago. Txill Let 66. Lan-pidea orretan / konponduko gera, / oraindikan sasoian / dago zure osaba. Yanzi 142. Orain modan jarri dek, sasoian ezer izan ez diranak [...], korrika baztar guziak betean, lumeroa egitera. Albeniz 267. v. tbn. MendaroTx 397. MMant 90. d) En su punto, en estado óptimo de madurez. Zaute, zaute, mordoak, / zaute osto-pean; / ez zerate oraindik / jarri sasoiean. It Fab 135. Belarrak ere sasoiean jarri ziran. TxGarm BordaB 59. e) De buen humor. "Atzo gabian sasoian genden, kopa mordua jota" Elexp Berg (s.v. sasoe).

adib.: sasoi 1 iz. Nekazaritzari dagokion lanen batean aritzeko garai egokia. Ereiteko sasoia. Artoak bere sasoian jorratzen ez dituenak. Uzta biltzeko sasoian. Abuztuak sasoirik hoberenean zeuden egunetan. Loratzeko sasoian zeudela. Sasoiz kanpoko loreak. Etorri nintzen Pithiviersera beterraba sasoia egitera. || Sasoira ekar itzazu belar eta fruituak. Ez zuen nahi zoritu arte, bere sasoira heldu arte nehork uki zitzan. / 2 iz. Garaia. Non zegoen sasoi hartan gipuzkeraren nagusitasun hori? Sasoi hartako giroari amore emanaz. Ezkontzeko sasoia heldu zaio. Sasoian sasoikoa beti da ondoen. Gauzarik hoberenak ere sasoian eta neurrian baizik ez direla on guretzat. Urte sasoiak: urtaroak. Sasoi honetan euri anitz. Gure sasoiko jendea.

sasoian : Aizu (“Bertan ibiltzeko, txirringa (sasoian egonez gero), motorra edo autoa beharrezkoak dira”), Elkar (“Oraindik sasoian dago”), Deia (“Sasoian sasoiko sukaldaritza”), Elhuyar (“Kategoriaka, apaintzeko eta sasoian egoteko gaiak dira ugarienak”), Consumer (“Argaltzeko ere ez digu balioko, eta astebetean sasoian jarriko garela uste izatea ere zentzugabea da”), HABE (“Ezinezkoa da sasoian egotea”)…

Beste (edozein) iturritako erabilerak

sasoian : Berria 39 (“Bai, nahiz eta lesioen erruz asko ez entrenatu, ikusi dugu sasoian gaudela eta zenbait gauzatan oraindik hobetzeko moduan gaudela”), Imanol Zurutuza (“Bi herrialde besterik ez dago: sasoian / daudenena eta gaixoena”), Pello Zabala (“Eta harrigarriagoa: Sevilla aldean, apirileko feria ospatzen behar zuten sasoian, 1641ean, apirilaren 20an juxtu, ikusgarrizko izotzak jo omen zuen hango paraje gehienetan”), Elizen arteko Biblia (“berak emango dio lurrari sasoian sasoiko euria, eta garia, ardoa eta olioa izango dituzue”), Joxemari Urteaga (“Zeuden sasoian egonda, gainera, inongo otsorik ez zen ausartuko herriko kaleetan muturra azaltzen”), Xabier Montoia (“Lagunentzako oparia aukeratzeko sasoian ez nintzen duda-mudatan ibili: grappa, Italiatik eroan ahal nizkien guztietatik ia seguru gehien estimatuko zutena”)…

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Inesiboan lexikalizatutako adberbioa da, eta azpisarrera gisa jasotzea komeni da.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa sasoi sarreran.