Jatorrizko forma

sehi, sein.

Euskaltzaindiaren Arauak

Bizk.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: seina egin .

Erabileremu dialektala

Bizk.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

kategoria eta adibidea gehituz: "banatz.: seina mila".

Atzizkien araberako erabakiak

-na.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

sei sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

seina egin (eta sein-egin, seinegin, seiña egin bana) 11: fB 6 (adib.: "Seinik egin ezinda, luzaro egonda, egin bagarik errebentau dabeena", "Seina egin eban"), Añ GGero ("Etorri zirian seiña edo umea egiteko ordura, baña ez eben egin"), Astar II 3 (adib.: "Dago emakumeren bat seina egiten"), KkAb I ("Nire emaztia laster sein-egiteko dago"), eta OEH argitaratuan, gainera, seiña egin : Cap ("O Birjina gelditu zineana, seiña egin ezkero"), Zuzaeta ("Juan zan bere billa emaztia seiñ egiteko egoana"), CrIc ("Iñok eztakiela seiña egin dabela"), Ur Ap 12,4 ("[Andriak] seña egiten ebanian, iruntziteko [dragoiak] bere semiak"), Alt LB ("Seiña egiteko zegola ta"), Ker Ap 12,4 ("Seiña egiteko zorian egoan").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

seina egin (eta seiña egin) 3: Jzale 1914 (Jn 16,21: "Emakumea seingintzan alege aurkitzen da, ordu larrija datorkolako, baña seiña eginda gero [...] pozak, aiztu erazoten deutsoz iragoriko estutasunak"), Anait 1954 ("Seiña eginda gero, ilteko zorian egoan emakume errukarria"), A EY I ("Seina eginbarritan ona izaten da amak porru bati aginka egitea").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

sein egin : HiztEn (sein[a] egin: AS, haurra izan, erditu), LurE (adib. gisa); seingintza : HiztEn (B haurgintza, erditzea), LurE (haurgintza) // Ez ditugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

sein egin : EuskHizt (adib. gisa: "... sein egiten lagun diezaion"), ElhHizt (sein[a] egin: dar a luz, parir la mujer), DRA (sein egin: parir; sólo se dice de las personas), PMuj DVC (seiña egin: adib. gisa: dar a luz, parir la mujer; eta sen-egin: engendrar, procrear [los animales]); seinegitondo : HiruMila - DRA (sobreparto), PMuj DVC (sein-egitondo: puerperio, sobreparto); seingintza : EuskHizt (B haurgintza), ElhHizt (B parto, alumbramiento), HiruMila (parto), EskolaHE (haurgintza), DRA (el parto), PMuj DVC (parto, alumbramiento) // eta PMuj DVC gainera: seiña egiteko andi (adib. gisa: adelantada en la preñez), sein-egikera (parto), sein-egin-barri (puérpera, recién parida), sein-egintza (parto), senegile (engendrador, procreador, reproductor) // Ez ditugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Esapideei dagokien sistematika

egin: -a.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

sein sarrerari dagokion azpisarrera.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Atzizkien araberako erabakiak

-ka: -na-ka.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

sei sarrerari dagokion azpisarrera.

Euskaltzaindiaren Arauak

seinalarazi, seinalaraz, seinalarazten. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

seinalarazi, seinalaraz, seinalarazten.

Euskaltzaindiaren Arauak

seinalatu, seinala, seinalatzen. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

seinalatu, seinala, seinalatzen.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-e/-a-.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze.

Jatorrizko forma

bide seinaleak.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS:seinale izan du ad.: gizon horrek seinale du behakotik norbait hil duela.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-l(e): -al(e).

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: du ad.: gizon horrek seinale du behakotik norbait hil duela.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

seinaleztapen (eta hiri s., s.-zutoin) 5: OinLegBizk 1990 ("Subjektu pasiboak, oinarria eta behinbetiko kuota banakatuak seinalatzera joko da [...] Behinbetiko seinaleztapen hori Entitate ezartzailearen Organo eskudunek egingo dute"), F.M. Ugarte ("Erret bideen seinaleztapena"), Egin 1993 ("Faro, baliza eta bestelako itsasertzeko seinaleztapenak"), Ibilien Dima ("Seinaleztapen-zutoin batek adieraziko digu Lamindao 2,1 kilometrora dagoela"), Getxoberri 1998 ("Trafiko seinaleetan edo hiri seinaleztapeneko beste elementutan"); cf. seinaleztatu 2: EuskararenProgr ("Jolas lekuak lurrean seinaleztatu: txingoak, txapa lasterketa, etab."), A. Ormaetxea ("Zer gertatzen zen galdetu nion, orduan, berak leihoa seinaleztatu zuen barrura begiratzeko esanez").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

seinaleztapen : AB50 3, HiztEn, Euskalterm 12 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

seinaleztapen : ElhHizt - HiruMila (señalización), Casve EF (signalisation) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF,. Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

seinaleztapen 167: Argia 4, Berria 8, DiarioVasco, Euskal Herriko Agintaritza, EiTB 7, Elhuyar 2, Consumer 74, Espainiako Gobernua 12, Goiena 2, Jakin 3, Karmel, Laneki 52.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

seinaleztapen 3: Berria 2, Xabier Arregi.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

Bebil (bere horretan, oinarririk gabeko eratorria litzateke —bi aldiz jaso da seinaleztatu aditza EEBS corpusean—, eta seinaleak bezalakoak ere erabil daitezke).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Maiztasun handia du, eta jasotzekoa izan liteke.

LBeh (2014-04-03): seinaleztatu 89: Elhuyar 2 (adib.: “Megalito guztiak zutarritxo baten bidez seinaleztatu dituzte. L. del Barrio”), Consumer 50 (adib.: “Seinaleztaturiko oinezkoentzako igarobideetan”), Berria 8 (adib.: “Asteburuan joan arren, apenas ibiliko den jenderik inguru lasai horietan; baina ez dago galtzeko arriskurik, Laminen Xenda seinaleztatuta baitago”), EiTB 16 (adib.: “nik ez nuen ikusi lurpeko bidea seinaleztatuta zegoenik, zehaztu du”), Jakin (“ez dago seinaleztatua ikastetxeko errotuluetan”), Argia 8 (adib.: “Irlari kostaldetik bira ematen dion Camí de Cavalls bide ezaguna ondo seinaleztatuta dago eta ibilbide horri ekin diogu”), DiarioVasco 4 (adib.: “Debekatuta egongo da seinaleztatuta dauden errun aldeetan uretan sartzea, apirilaren 30era arte”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: seinaleztatu 9: Berria 7 (adib.: “Udalen eskuduntzakoa da Zuberoa osoa seinaleztatzea”), Joxan Elosegi (“Eginiko bideak ikertzera bultzatzen gaituzte, gaizki seinaleztaturiko pistak berriz irekitzera, menderaezin ziruditen oztopoak gainditzen ausartzera”), Patxi Zubizarreta (“Neuk ere orain arte halako norabide finko bat izan dudala iruditzen zait, bidegorriarena bezalakoxea, metroarena bezalakoxea, eta nire bizitza bide seinaleztatu - eta zapaldu - bati segitzera mugatu dela”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es señalizar / fr signaliser: Elhuyar: seinaleztatu; seinaleak jarri/ezarri / Nolaerran: seinaleak ezarri/jarri/eman; seinaleztatu / Zehazki: seinaleak jarri / Labayru: seinaleak ipini/jarri, seinaleztatu / Adorez5000: seinaleak jarri, seinaleztatu.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta hedatua.

Aditzoinaren erabilerak

seinaleztatu, seinalezta, seinaleztatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Euskaltzaindiaren Arauak

Bizk. 'haurduna'.

Atzizkien araberako erabakiak

-dun.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Euskaltzaindiaren Arauak

Bizk. 'haurgintza'.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-gintza.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

umekeria.

Euskaltzaindiaren Arauak

Bizk.

Atzizkien araberako erabakiak

-txo.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Euskaltzaindiaren Arauak

Bizk.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-n+z-.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-zain.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Euskaltzaindiaren Arauak

Bizk.