Euskaltzaindiaren Arauak

hogeita bost; hogeita batgarren.

Eratorri-sare sistematikoki osatzekoak

Ik. erabaki-proposamena s.u. hamabigarren.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEHkoa s.u. ezkutu; eta s.u. hogei: “Doblón de a ocho” Añ. // Mg CO, Mg CC.

Tradizioak baztertu duen forma

hedatu gabea.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Txanpon zaharrak.

Eratorri-sare sistematikoki osatzekoak

zenb. + iz. +-ko.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH, azpisarrera s.u. hogei: hogei otxineko (ogei B ap. A; hogoi- Dv; hogotxineko Dv, A; ootxineko L, BN ap. A). "Quadruple ou pièce de 80" Dv. "Onza, moneda" A. "Hogotxineko, moneda de ochenta francos" Ib. v. hogeiko. Laurgarren bearduéna monedak bere bulto, fórma edo figura askidéna, ogei otxinékoak yago, amarrekoak ez ainberze. LE Urt ms. 139r. Hogoi otxineko bat irabazten dut ilabetian (1841). Satr FLV 1971, 293. Anhitz hogoxineko urhe pagatuz haren zaintzaleeri. Elsb Fram 113 (112 hogoitxineko urhezkoen gostuz). Bidaltzen zion hogoitxineko bat bere errumesen eta lepradunen sokhorritzeko. Prop 1895, 117. Jausitzen da zalditik, jauts-arazi ere zuen bere laguna, hogoitxineko urre bat eskuan emaiten ziolarik. EGAlm 1899, 31 (ap. DRA). Eztaki, gizun harek, nun koka bere hogei-otxinekuak. Eskual 17-1-1908, 3. Bere hamar sehi deiturik, hamar hogotxineko eman ziozkaten. Leon Lc 19, 13 (Lç marko, IBk, BiblE ontzako urre); hogoitxineko. v. hogei otxineko (s.v. hogei); hogotxineko. v. hogei otxineko (s.v. hogei).

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Txanpon zaharrak.

Eratorri-sare sistematikoki osatzekoak

zenb. + iz. +-ko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

otxin sarrerari dagokion azpisarrrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH s.u. sos; eta azpisarrera s.u. hogei: “Moneda de una libra”. // Prop 1876, HU Zez, Barb Sup.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Txanpon zaharrak.

Eratorri-sare sistematikoki osatzekoak

zenb. + iz. +-ko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

sos sarrerari dagokion azpisarrera.

Forma baten adiera(k)

(libera bat).

Atzizkien araberako erabakiak

-garren.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH argitaratuan: «“Doblón de a ocho, (V) amaseikoa, ogeikoa” Añ. “Onza, moneda. Un tiempo hubo onzas de oro que valían veinte duros. A las diez y seis se les llama indistintamente ogeiko y amaseiko” A. “Ogeiko, billete de cien pesetas” Ort Voc» // Bilbao IpuiB (“Ogeiko bat eukan Don Enrikek”), Erkiag BatB (“Badamotsaz aitaturiko diruak: ogeiko bi ta erdi”).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

hogeiko: LurE (“hogei ogerleko balio zituen ontzako urrearen izena; orobat hamasei ogerleko balio zuen ontzako urrearena; ik. hamaseiko”), Harluxet (“hogei ogerleko balio zuen ontzako urrearen izena; orobat hamasei ogerleko balio zuen ontzako urrearena; ik. hamaseiko”).

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

Ez dugu aurkitu ap. ZTC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Euskaltzaindiaren Arauak

iz.

Atzizkien araberako erabakiak

-ko.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Txanpon zaharrak.

Kategoria

iz.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: + / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: AS

Eratorri-sare sistematikoki osatzekoak

zenb.en eratorriak.

Atzizkien araberako erabakiak

-na.

Kategoria

banatz.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

hogeina mila.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: + / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: AS

Eratorri-sare sistematikoki osatzekoak

zenb.en eratorriak.

Atzizkien araberako erabakiak

-na-ka.

Kategoria

adlag.

Atzizkien araberako erabakiak

-en zenb.ekin.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

HOGEITA HAMAIKA (Usos prop. y fig.). Treinta y una (en el juego de mus). * Aunetxek emon jeustak ontxe ogeta amaika esku eskutik! A BGuzur 148. Ogeita amaika eskutik dauzu... Etsaiak jo dau or dago . Enb 68. Ogeita amaika eskutik egin dio. (AN-larr) 'Lan egin baño len, lan-saria jaso' . Inza NaEsZarr 490.

LB: 0; EPG: “Ez du galbahea pasatzeko edo alderatzeko denborarik, horretan denbora asko alperrik galduz gero hogeita hamaika eskutik egingo bailiokete bere lankideek.” (Berria), “Gerta zekizkiokeen joko guziak pasatu zitzaizkion eskuetatik hiru errege eta parekoek hordago botatzen handian, dobleak bi errege eta bi astorekin, hogeita hamaika eskutik medeekin...” (Eneko Bidegain), “Min eman behar du hogeita hamaika eskutik eduki eta, hala ere, galdu beharrak.” (Hasier Etxebarria); ETC: “Gaurko egunean «hogeita hamaika eskutik» izaki eta, politika mailan ez konponduz, gure kargudunak huts izugarri bat egiten ari dira”, “Baina hau izango da kasu bakarra azken esku hogeita hamahiru, hogeita hamaika eskutik baino hobea dena” (Egunkaria), “Nork du hogeita hamaika eskutik? Esku bateko hatzekin konta al daitezke? Esku-sartzerik egin al daiteke hainbeste bertsolari kezkatzen dituen egoera honetan?” (Berria).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: hogeita hamaika eskutik eduki tener todas las de ganar; tener la sartén por el mango; Adorez: 0; Labayru: hogeita hamaika eskutik eduki 1 ad. lok., ad. dau (kolok.) tener la sartén por el mango. Nahi duen guztia lortuko du, hogeita hamaika eskutik dauka eta: Va a conseguir todo lo que se proponga, ya que tiene la sartén por el mango.

[hogei] hogeita hamaika 1 zenbtz. (hogeita hamaika eskutik, hogeita hamaika eta esku eta kideko esapideetan, musean, puntu kopuru altuena duenaren egoera adierazteko). Min eman behar du hogeita hamaika eskutik eduki eta, hala ere, galdu beharrak. Hogeita hamaika eskutik dauzkat.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Gardena ez denez, azpisarrera gisa jasotzekoa da.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa da esku sarreran ere.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

HOGEITA HAMAIKA (Usos prop. y fig.). Treinta y una (en el juego de mus). * Artalde baten hoin ongi erabiltzen dakienak ez othe du hogoi-ta hameka eta esku herri baten buruzagi jartzeko? Leon GH 1924, 6 (v. tbn. Zait Plat 151 ogei ta amaika ta esku izanik).

LB: “To eta no! Hogeita hamaika, eta esku!” (Elkar); EPG: “Artetik erraiteko, bi aldiz, 1981-ean eta 1988-an, sozialixtek hogoita-hameka eta esku zuten aministiari uko egiteko eta ez dute holakorik egin...”, “Botere guziak eskuetan ditu - 31 eta esku - senatuan ete Lege Biltzarrean gehiengo osoa daukatelarik errepublikanoek” (Herria); ETC: “Jakes Cazaubon ez ote da bada ontasun horien lekuko bat eta paregabea? Joan den egunean Eusko Ikaskuntzak eta Baionako hiriak eman dioten esker onezko makila horrek hogeita hamaika eta esku emaiten digu Jakes gure lankideaz mintzatzeko HERRIAn” (Herria), “Moda berria hedatzen dabil, klima ezeptikoek jada hogeita hamaika eta esku bailuten” (Itxaro Borda), “Hogeita hamaika eta esku zein zen gogorarazteko keinua.” (Gotzon Barandiaran)

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: 0; Adorez: 0; Labayru: 0

[hogei] hogeita hamaika 1 zenbtz. (hogeita hamaika eskutik, hogeita hamaika eta esku eta kideko esapideetan, musean, puntu kopuru altuena duenaren egoera adierazteko). Min eman behar du hogeita hamaika eskutik eduki eta, hala ere, galdu beharrak. Hogeita hamaika eskutik dauzkat.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Esapidea da eta azpisarrera gisa jasotzekoa da.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa hogei eta esku sarreretan.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Tradizioko erabilerek bermatzen dute

forma horretan bakarrik ageri da testuetan (ez dago hogeika osaerakorik), eta horrela proposatu da, nahiz "ehundaka* e. ehunka " arautu den.

Atzizkien araberako erabakiak

-ta-ka zenb.ekin.