98 emaitza hil bilaketarentzat - [1 - 98] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:21 | 1999-12-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ik. OEH: AS
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
hil edo bizi erabiliagoa da tradizioan (edo hala zen behintzat), eta hobestekoa da.
Ik. hil edo bizi.
ala / edo.
hil 1 sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10:LBeh273 | 2021-03-23 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
hil ala biziko 184.
hil ala biziko 41.
adib: ezin gehiagoraino 1 adb. (Aditz bati dagokiola). Asko, oso, mailarik gorenean. Ik. ezin gehiago. Hil ala biziko jokoan ezin gehiagoraino sarturik.
Azpisarrera gisa jasotzekoa da. hil edo biziko arautua bezala.
Azpisarrera gisa jasotzekoa hil eta bizi sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z8:LBeh | 2017-02-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
EH2016: hil hurren adibide gisa jasoa: Ene alabatxoa hil hurren da: (s.u. eskua ezarri3); Hil hurren zen. (s.u. hurren5); Zafratu zuten eta hil hurren utzi. (s.u. zafratu1).
LBeh (2016-10-26): hilurren 37: Consumer 3, Berria 33, EiTB; hil hurren 15: Elkar 2, Berria 9, Argia 4; hil-hurren 18: Elkar 8, Consumer 2, Berria 3, Argia 3, DiarioVasco 2; hil urren 2: EiTB, Berria.
EPG: hilurren 16: Berria 2, Xabier Olarra 3, Harkaitz Cano 3, Xabier Amuriza 2, Karlos Zabala, Koldo Biguri, Imanol Unzurrunzaga, Josu Zabaleta, Karlos Linazasoro, Unai Iturriaga; hil hurren 23: Imanol Zurutuza 4, Monika Etxebarria 4, Edorta Jimenez 2, Bego Montorio 2, Iñigo Aranbarri, Karlos Zabala, Elena Touyarou, Urtzi Urrutikoetxea, Unai Elorriaga, Fernando Rey, Patxi Zubizarreta, Josu Zabaleta, Paddy Rekalde, Koldo Izagirre, Jon Muñoz; hil-hurren 14: J.K. Igerabide 2, Joseba Zulaika, Iñaki Segurola, Lopez de Arana, Karlos Zabala, Iñigo Aranbarri, Aingeru Epaltza, Xabier Amuriza, Joxean Elosegi, Jose Morales, Joxe Azurmendi, Ramon Saizarbitoria, Lutxo Egia; hil-urren 1, Josetxo Azkona.
BerriaEL2016: terminal 2. Hilurrena. Hilurreneko gaixoa, gaixo hilurrena edo gaixo terminala.
Adierazle egokia eta erabilia. EHk adibide gisa jasoa du, baina azpisarrera gisa jasotzea proposatzen du lantaldeak.
azpisarrera gisa jasotzekoa hil sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-10-08 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-09-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
LBeh (2013-06-10): hil-kapera 89: Berria (Victor Jararen oroimen edo hilkapera), EiTB 86 (adib.: EAJren militante historikoaren hil-kapera bihar jarriko dute Alderdi Jeltzaleak Bilbon duen egoitzan, Sabin Etxean), Argia 2 (Hil-kapera hamasei ordu lehenagotik ipinita zegoela jakinda, erraza da kalkulu batzuk egitea); hil kapera 41: Deia 2 (adib.: atzo bisita ugari jaso zituen idazlearen hil kaperak) Berria 12 (adib.: gaur irekiko dute hil kapera), EiTB 23 (adib.: Gorka Agirreren hil kaperan), Argia (pinuzko kaxa, kandela zuri, / txaketa beltz, hil kapera), DiarioVasco 3 (adib.: Horrekin batera herritarrek azken agur sentitua emateko hil kapera Udaletxeko pleno aretoan jarri zen arratsaldean).
EPG: hil(-)kapera 50: Berria 46 (adib.: Aita santu izandakoaren hil-kapera ikustera joango direnak bi milioi inguru izango direla uste dute arduradunek), Txiliku 3 (adib.: San Martin egunean bertan hobiratu zuten William Graeme etxeko lorategian, jauregiko hil-kapera ilun, dotore eta aitzurdin garestiko batean, juxtu, jauregiko pareta handi bat bitarteko, herriko hilerriaren beste aldean), Karlos Zabala (gurdien atzealde irekiek hil kaperak ziruditen).
BerriaEL2013: hil kapera.
es capilla ardiente / fr chapelle ardente: Elhuyar: hil-kapera / Nolaerran: hil kapera / Zehazki: hil kapera / Labayru: hil-kapila, hil-kapera / Adorez5000: hil-kapera.
lantaldeak proposatua (2013-10-08): [hil(-)kapera] azpisarrera gisa sartzekoa hil sarreraren barruan.
adierazle egokia da, eta horren premia dago.
azpisarrera gisa sartzekoa hil sarreraren barruan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ik. OEH
HLEH: + / EuskHizt: hilbehar / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: AS / EskolaHE: +
-behar.
hil 1 sarrerari dagokion azpisarrera.
1 iz. 'hiltzearen halabeharra': zahartu eta hil-behar hori. 2 izond. eta iz. 'hilkorra, hil behar duena': badakigu hil-beharrak garela.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ik. OEH: AS
HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS
-a adlag.
hil 2 sarrerari dagokion azpisarrera.
adlag.
hil-hotza, hil-hotzik.
hil-gogorra erori zen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | 1992-05-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:02 |
hilabete egon zen gaixorik; hiru hilabete egon zen gaixorik.
- [E210]: 1- Adibideak moldatu: - "Hilabete egin zuen gaixorik".- "Hiru hilabetean egon zen gaixorik". || 1- Adibideetan moldaketok eginda, erabilera ugariagoa (eta zuzenagoa, geure ustez) erakusten da.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-02-22): Bere horretan utziko da oraingoz lehen itzulikoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-01-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:23 | 1999-12-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
hilero erabiliagoa da, eta hori adierazteko moduetako bat, definitzaile gisa eskaintzea da.
-ero.
adlag.
hilero.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-01-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Liter.
Liter. markaren lekuan, maila adierazteko egokiagoa dena ipiniz: "iz. Goi."
Liter.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
hilarazi, hilaraz, hilarazten. du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. OEH
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
izond. eta iz.
Ipar.
hiltzailea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Ik. OEH
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-tze.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | 1992-08-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz.
g.er.
epitafioa.
- [E301]: [nire ustez sartzekoa da] (1995-07-10)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
- [E210]: 1- Definizioa eman: 'abortua'. || 1- Erabiltzaileentzat mesedegarria da.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-02-22): Bere horretan utziko da oraingoz lehen itzulikoa (H1.1 lantaldeak eskainiko ditu argibide egokiak).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-06-15 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ILOR EGIN (-lh- BN-lab ap. A; SP; ilhaur e. BN-baig ap. A), ILHORA E. (H). "Ilhortzea, avorter, ilhor egitea. Behorrak ilhor egin du, la jument a avorté" SP. "Gure gatüak ilhor egin du, nuestro gato ha abortado" A. v. ilortu.
LB: 0/ EPG: 0/ ETC: Gaur egun, 16 urterekin Ezkontza ezkondu, Gidabaimen gidatu, Ehiza ehizatu, Langile lan egin, Abortatzeko eskubide hilaur egin, erantzukizun penalak izan (nahiz eta kartzelara ez joan) eta baimena eman dezakezu.. (Wikipedia)
Elhuyar: hilaur egin. abortar, malparir; Adorez: 0; Labayru: hilaur egin 1 ad. lok., ad. dau abortar
hilaur iz. Denbora baino lehen eta hilik jaiotzen den haurra edo umea. Ik. abortu. Hilaur egin: umea galdu.
Esapide idiomatikoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa hilaur eta egin sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
hilaurtu, hilaur(tu), hilaurtzen. da ad.
"gehitzeko eskatuz: Sin. abortatu" zioen lantaldearen 1999ko oharrak; baina ik. "euskaltzainen oharrak" s.u. abortatu: BAgiria (2001-07-20): "du aditza dela esaten da zerrendan eta sinonimo gisa hilaurtu emateko eskaria dago. Baina erregimenean baliokideak ez direla ez bide dira ohartu Hiztegi Batukoak. Horrenbestez, ez dira sinonimotzat emango. Abortu-rekin ere modu berean jokatuko da".
- [E115]: etimologiazko aur horrek jendenetara mugatzen ote du. Zuberoan behintzat abereek ere ilhortzen (hilsortzen) dute kumea eta ez haurra. Emazte batek aldiz, haurra galtzen du.
- Erabakia: Batzordea (JAA, MA, IS): bere garaian eztabaidatu, eta hala erabaki zen.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-02-22): Bere horretan utziko da oraingoz lehen itzulikoa, sinonimorik-eta aipatu gabe.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2000-01-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
-tze.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
iz.: haren hilberria heldu zitzaigun (baina Txomin hil berri da).
- [E109]: 'Falta'.
- Erabakia: BAgiria (1997-07-18): 'Zerrendan ageri ez den hilberri hitzak ekarri du ondoren eztabaida. Izen gisa jasotzea onartu da. Hala ere hilberri eta hil berri bereizi beharra aipatu da ('Norbaiten hilberria' vs. 'norbait hil berri da')'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-01-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:05 | 1995-01-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Heg. iz.: hildakoen artean ('hilen artean').
gehiegitan erabiltzen da hil soilaren lekuan: "hilen artean X eta Y zeuden" egokiagoa da, "hildakoen artean..." baino.
- [E208]: hobe hil agertzearen kontra, maiz hilabete ez dela argitzeko oso praktikoa omen delako.
- Erabakia: Batzordea (JAA, MA, IS): bere garaian eztabaidatu zen, -dako Hegoaldekoa da. // BAgiria (2000-03-31): hildako iz. Heg.: hildakoen artean 'hilen artean'
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-01-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
izond.: eguzki hildua.
eguzki hildua.
- [E301]: [nire ustez kentzekoa da] (1995-07-10)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Ik. OEH
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Ik. hilduratu (arautua aski delakoan).
- Erabakia: (H2.2 / 2011-01-18) Aipatu egingo da, azalpentxoarekin: "hildumatu, hilduma/hildumatu, hildumatzen. du ad. Zah. 'hilduratu'".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-01-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
-l+d-.
- [E301]: [nire ustez kentzekoa da] (1995-07-10)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-01-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
hilduratu, hildura(tu), hilduratzen. du ad.
hilduratu, hildura(tu), hilduratzen.
- [E301]: [nire ustez kentzekoa da] (1995-07-10)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | 1992-06-25 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
hile* e. hil, hilabete.
Ik. hil, hilabete.
- [E208]: "Ez dut uste okerra denik. Mendebaldeko leku askotan 'hilabete' ere ba da" (1993-01-18)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EHL | 2019-12-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
urtean-urtean forma aztertzean hilean-hilean adibide azaldua ere jasotzekoa dela aipatu da.
Azpisarrera gisa jasotzekoa urte sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-01-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
iz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:08 | 1995-01-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
hilabetero (+ ald.): 4 ager: G 2 (JMB, Inza); EB 2 (MEIG); ilabeteoro : ager. 1, IE (Mdg); hilero (+ ald.): 21 ager.: B 3 (Añ, Echta, Bilbao); G 17 (TAg, ArgiDL, Or, Ir, ABar, Uzt, Etxde, Ugalde, Salav, Lab, Zait, And, Ibiñ); EB 1 (Arti); hileroko ('aldizkaria'): 2 ager. (And, MEIG); illeroko ('diru-kopurua'): 1 (Berron); (h)iloro(ko) : 6 ager.: G 1 (Cb); IE 3 (LE), EB 2 (MEIG)
hilabetero : 14 ager. (G 1; EB-EgAs 13); hilero : 53 ager. (B 3, G 6, EB-EgAs 44); illeroko ('aldizkaria'): 6 ager. (B 1, G 2, EgAs 3); illeroko ('diru-kopurua'): ager. 1 (EgAs)
hilabeteroko [iz.] ('hileko'): AB38 (1); hilero: LurE; HiztEn; AB38 (1); DFrec (11); Euskalterm (1); hileroko [izlag.]: LurE (s. u. hilero); AB38 (2); DFrec (9); Euskalterm (11); AB50 (13); hileroko [iz] ('hileko'): AB38 (2); DFrec (1); AB50(1); hileroko [iz.] ('aldizkari'): LurE; HiztEn; Euskalterm (2); AB50 (1); hileroko [iz.] ?'): DFrec (2); hiloro: LurE; HiztEn; illero: DFrec (2); illeroko [izlag.]: DFrec (2); AB50 (1).
-ero/-oro: cf. astero, egunero.
- Bidalketa: ik. oh. s.u. aldioro.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-01-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-ko.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | 1995-01-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:07 |
AS gisa gehituz: hilerri-lili .
- [E204]: "ilerriak sartu behar kanposantu ahalaz linboetara igorriz. /ez sing./ marka eman behar" (1993-02-20)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:IrEm | 1995-01-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:05 |
Guztira 75 aldiz azaldu da, G (46) eta B (19), 1800tik aurrera; EB 10 ager.; hileta [sing.]: 14 aldiz aurkitu da, gehienbat G (AA I, Ldi BB, Berron Kijote, Ibiñ Virgil, Or Aitork, Or QA, Txill Let, Lek SClar); eta Or Tormes, MIH; hileta [pl.]: NEtx LBB, Lek SClar;MEIG; illeta jo: NEtx LBB; Dudazkoak [sing./pl.] eta mugagabean azaldu direnak 11 dira: Izt C, Zait Sof, MEIG, MIH, Akes Ipiña; konposizioan 22 ager.; illeta-elizkizun [pl.]: NEtx Nola; il(l)eta 'kexa' 14 aldiz azaldu da; il(l)eta yo, jo bitan.
guztira 84 ager. daude: G 31, B 10, IE 1; EB-EgAs: 42; hileta [sing.]: 19 ager., B (Or Tormes, Zubikarai, A.: Treiñeru estropadak...; Erkiaga, E.: Jaioko dira; Aurre-Apraiz, B.: Olerti, 1980; Etxebarria, J.A.: Españiko olerkariak euskeraz); G (Aiztondo, A.: Arragoa, 1964; Amezaga Aresti, V. in: Euzko Gogoa, 1952; Akesolo, L. in: Saski-naski, 1984; Arrinda, A.: Euskalerria eta eriotza); EB-EgAs: Piper, in: Euzkadi, 19.01.17; Garmendia, T. in: DV, 1988; E.J. Hezkuntza Saila: Helduen alfabetatzerako programazioa; Garate, G.: Esku leuna; Mujika, J.A.: Itzalak; Belmonte, J.: Ez dira ilunak; Etxezarreta, R.: Egunen aparra); hileta [pl.]: 20 ager.: B (Zubikarai, A.: Boga ta Zixe. Ondarrutarkeriak); G (Unzurrunzaga, I. in: Jakin, 1956; Zapirain, S. Ataño: Odol-kutsua; Talde batek in: Jaunaren Deia, 1973); EB-EgAs: San Martin, J. in: Euskera, 1984; Arana Martija, J.A. in: Euskera, 1987; Mendiguren B., X.: Euskal lexiko etnografikoa; Sudupe, J.: Karl Marx. Teoria eta Politika; Zelaieta, A.: Gabriel Aresti. II; Eguzkitza, A.: Urkidian zehar; Amuriza, X.: Oromenderrieta; M.A. in: Deia (3); Ezezaguna in: DV, 1981; Altuna, J. in: Agur, 1973; Dudazkoak eta mugagabeak 15 dira eta B-G-EB azaldu dira; Konposizioan 19 ager. ditu; illeta 'kexa' 4 aldiz agertu da: B-G-EB.
DFrec: hileta: sg. 17; pl. 11; konp. 12; hileta [sing./pl.] (6); (h)il(l)eta elizkizun [sing.] (3); hileta elizkizun (1); illeta 'kexa' (1).
AS: hileta jo, hiletak egin.
oraingoz esan daitekeena da, singularrean nahiz pluralean erabil daitekeela; hots, ez da eztei edo, otoitz-izenetan, bezpera(k), gorespen(ak) bezalakoa, hauek ez-sg. baitira (bide bertsutik argitu beharko da ehorzketa hitzaren erabilera ere).
- [E402]: Çhileta/hiletakÈ hitzaren erabilera [eskertuko nuke argitzea] singularrean ala pluralean erabili behar den, alegia; edota noiz singularrean eta noiz pluralean. (1993-03-08)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:28 | 1999-12-14 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10:LBeh248 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
hileta(-)elizkizun 406.
hileta(-)elizkizun 114.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -
elkarketa librea.
-elizkizun.
- [E210]: 1- Hiztegiak ekarri beharrekoa. 2- Idazkera aldatu: hileta-elizkizun edo hileta elizkizun. || 1- Lexikalizazio maila handiko hitz konposatua da.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-02-22): hileta sarrerako adibideen artean, hileta-elizkizuna aipatzeko eskatuko zaio H1.1 lantaldeari.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-01-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-01-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
hiletsi, hilets, hilesten. du ad.
AS gisa gehituz: hiletsian .
hiletsi, hilets, hilesten.
- [K201]: "eta izenondo: "hiletsia (hiletsitakoa)": desahuciado" (2006-07-06)
- [E109]: 'Izenondoa ere da. Illetsiac pizcortuz. Lizarraga, Urt., 44. Icusi dezagun Jesus sendatcen ill etsiac. Ib., 55'.
- Erabakia: BAgiria (1997-07-18): 'Hiletsi [...] sartzeari buruzko eskaria ez da onartu'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: AS
-n: -an.
hiletsi sarrerari dagokion azpisarrera.
adlag.
hilzorian.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-01-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
izond.
-l+e-.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-01-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-01-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Liter. 'hilezina'.
Liter. Ik. hilezin.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-01-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:42 | 1999-12-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
hilezkor(tu), hilezkortzen.
du ad.
g.er.
- [E123]: da/du ad. "Beste emakume batek ez zuen historian arrasto sakonagorik utzi Alexandroren ama Olinpiak eta Muauija-ren ama Hind-ek baino --, biak hilezkortu zirelarik beren seme beldurgarrien gain bizitza osoan zertu zuten aginte moralagatik". (I. Mendiguren, Historiaren azterketa II). "Iparragirrek hilezkortu zuen Gernikako Arbolaren gomuta eta berpizte-gogoa..." (Berria, Kultura saila). OEHko bi adibideak ere "da" motakoak dirudite. Egungo Euskararen Hiztegia: hilezkortu, da/du ad.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-02-22): Aditz-mota biak aipatuko dira: «... da/du ad. g.er.»
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. OEH
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-gai.
iz.
hiltzen den eskaingaia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-01-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
'hiltzen duena'.
-garri/-kor
-l+g-
hiltzen duena.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-01-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
'hilda'.
-ik
hilda.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
hiliki 'abere baten hilotza' adierako 4: Dv Dial: "Hartara botatu behar dira zapata zahar, hiliki eta puskatzar guziak"; Elzb PAd: "Argia hil orduko, arranoak eta beleak hiliki bati lotzen diren bezala"; Zub: "[Arranoak] egaldaka, ingurika, zerbait hiliki barrandatzen"; Larz Senper: "Hiliki usteldu bat baninukek bezala, leku egiten duzue ni ganik"; eta OEH argitaratuan, gainera: Jaur AndreB ap. DRA: "Larrean ehortzea, arimale baten hilikia izan balitz bezala"; Dv Mt 24,28: "Non baititake hilikia, harako dire arranoak ere"; Dv Num 19,13: "Gizon baten hilikia"; eta aip. Prop // Ik. gainera OEH argitaratuan izond. hauek: Herr 1967: "Gu, hemen hiliki batzu gira heien aldean. Baginuke hetan etsenplu hartzeko"; Prop 1897: "Lur kolore zuen begithartea, begi ilhuna, sudur xula, ezpain errebiratuak [...] Bere itxura hilikiaz bertzalde [...]"; SoEg EG 1958: "Hemengo arnoak badu halako samin hiliki hil bat"; SoEg Herr 1960: "Badela egun hautan haize-euria lanho hilikietarik ihaurri", eta 1958: "Ukan du denbora, senditzeko Judasen bare-musu hilikia" // Hor berean hilikitegi : GAlm 1949 ap. DRA: "Minuta erdi-batez, hiri eder famatua (Mezina) hor datza, ez xoilki hil-herri, bainan hilikitegi bilhakatua!"; eta hilikitu : Egunaria ap. DRA: "Heskualdunak, laneko ala gerlako, lehen hain suharrak, orai nagitzen eta hilikitzen ari direla" // eta testu-lekukotasunik gabeko hilikidura .
hiliki '(abere) baten hilotza' adierako 3: A. Arkotxa 2: "Oroit gaitezen (...) ba margolari, ba zizelkariek nola gure eguneroko errealitatean kokatzen diren kontserba boata, garbitzeko errauts paket, ala auto hilikiei (ikus adibidez Arman zizelkari frantsesaren akumulazioak) erregetza ematen dien", "zaldi berdastak burua apaldu zuen legarrean usteltzen ari zen zakur baten hilikiaren usaintzeko"; K. Mendibehere: "Euskal Herriaren min haundiena, zinez haundiena da, bizi ekonomiaren hilikiarena".
hiliki : HiztEn (1 abere baten hilotza; 2 hil-itxura), LurE (1 abere baten hilotza; 2 hil-itxura) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, Euskalterm.
Ik. IrakBa Has 15,11 (Ast 201): "Hegaztin harrapalariak jautsi ziren hilikien gainerat, / eta Abrahamek haizatu zituen".
hiliki : EuskHizt, HiruMila (ik. hilotz), ElhHizt (1 Cadáver, carroña; 2 Cadavérico, -a), EskolaHE (1 abere baten hilotza; 2 hil-itxura), XarHizt (charogne), Lur EF/FE (charogne), HaizeG BF (charogne), Lh DBF (1 cadavre d'animal; 2 se dit au moral et familièrement d'une personne lente en ses mouvements, sans énergie ni activité), DRA (1 cadáver, carroña; 2 cadavérico; 3 apático, haragán; 4 pegajoso), iliki: 1 cadáver; 2 apático, haragán); hilikidura : DRA (enervamiento), Lh DBF (énervement); hilikitegi : DRA (cementerio de animales); hilikitu : DRA (enervarse, volverse lento, apático); ilikitu : DRA (1 volverse cadáver; 2 hacer apático, haragán; 3 acoquinarse) // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, Casve EF, PMuj DVC.
iz.
Ipar.
sarraskia, hilotza.
- [E109]: 'Falta'.
- [E204]: ene ustez ez da erabiltzen persona batez. Istripuz hil den, hala nola mendian larrutu edo meskabitu den abere batez bai.
- Erabakia: BAgiria (1997-07-18): "Hiliki bigarren itzulirako uztea onartu da'.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-02-22): Kendu egingo da azalpeneko "hilotza", eta "sarraskia" bakarrik aipatuko: «hiliki iz. Ipar. 'sarraskia'».
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. OEH
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-ka ad.ekin.
adlag.
hasi ziren elkar hilka.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:09 | 1995-01-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +
iz.
g.er.
1 beztitzailea. 2 andaria.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. OEH
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz.
hilketa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. OEH
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-kizun.
1 izond. 'hilkorra'. 2 iz. 'hileta'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:07 | 1995-01-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
'hiltzen dena'.
hiltzen dena.
- [E210]: 1- Definizioa kendu egitea. || 1- Hitz garbi-garbia da, ez du "hiltzen dena" bezalako definizioaren beharrizanik.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-02-22): Bere horretan utziko da lehen itzulikoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-01-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:30 | 1999-12-14 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh51 | 2021-01-19 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ez dugu aurkitu hilkortasun-tasa formarik.
hilkortasun(-)tasa 53: Aizu, Argia 11, Berria 6, EiTB 10, Elhuyar 12, Consumer 7, Jakin, Laneki 3, UEU 2.
hilkortasun(-)tasa 11: Berria 9, Iñaki Mendiguren 2.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: adib.
[s.u. prebentzio] prebentziozko adj. Badaezpada, zerbaiti aurrea hartzeko, egiten dena. Ik. badaezpadako; behin-behineko. Prebentziozko espetxeratzea. Prebentziozko medikuntzaren bidez hilkortasun tasa jaisten ari da.
elkarketa librea.
Lehendik adibidea zen, baina erabilia da, eta jasotzekoa izan liteke azpisarrera gisa. Gaur egun bereizten dira hilkortasun-tasa edo heriotza-tasa (mortalidad) eta hilgarritasun-tasa (letalidad). Definitzean kontuan izatekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa hilkortasun sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
hilkor(tu), hilkortzen.
da/du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | 1992-08-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-01-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
hilobiratu, hilobira(tu), hilobiratzen. du ad.
hilobiratu, hilobira(tu), hilobiratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-tze.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. OEH
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
iz.
batez ere hilondoan (eta hilondoko) forman erabilia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-01-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-ko.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:09 | 1995-01-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
1 Hilotz 'gorpu': guztira 72 ager., HMkoa, batez ere G (59 ager.), Bz 4 ager. Maizenik agertu den aldaera illotz izan da: 60 ager., G 56 (Cb Eg III, Izt C, Lard, Jaukol Biozk, SMitx Aranz, Inza Azalp, Zait Sof, Uzt Noiz, Berron Kijote, Etxde AlosT, Etxde JJ, Ibiñ Virgil, NEtx LBB, Or QA, Lab SuEm) eta B 4 (Enb, Eguzk GizAuz); ilotz forma bitan azaldu da G: A Ardi, Zait Plat); IEan ager. gutxi, 5 guztira: hilhotz (Ardoy SFran, Mde Pr), hilotz (Mde Pr), ilotz (Mde Po); EBan hilotz formak 5 agerraldi ditu (Arti MaldanB, Arti Tobera). 2 Hil-hotz 'bat-batean hila': guztira 9 agerraldi: illotz G 5 azaldu da: (Lard, Tx B III, Uzt Sas); IEan, hilotz 2 (Mde Pr), hilhotz 1 (E) eta ZuAm hil hotz 1 (Arch Fab); 3 hil-hotzik 'hil-hotz': guztira 29 ager.; HMan bakarrik, batez ere G: 25 (Lard, Zab Gabon, EA OlBe, Jaukol Biozk, SMitx Aranz, Lek EunD, Zait Sof, Gazt MusIx, Berron Kijote, Etxde AlosT, Etxde JJ, Lab SuEm, Zait Plat), B 3 (Ag AL, Enb, Altuna) eta EB 1 (MEIG IX); maizenik agertu den aldaera illotzik da (27 ager.); hilotzitu forma bat Bz (Balad).
'gorpua'.
gorpua; cf. hil-hotza, hil-hotzik.
- Erabakia: (Osoko Batzarra, 2010-03-26): forma lotuan emango dira bai izena eta bai adizlagunak, sarrera banatan eta hil sarrerako hil-hotza eta hil-hotzik azpisarrerak ezabatuz: "hilotz iz. 'gorpua'"; "hilotza adlag.: hilotza erori zen. Sin. hilotzik"; "hilotzik adlag. Sin. hilotza".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
AS: adlag.: hil-hotza erori zen. Sin. hil(-)hotzik.
- Erabakia: (Osoko Batzarra, 2010-03-26): forma lotuan emango dira bai izena eta bai adizlagunak, sarrera banatan eta hil sarrerako hil-hotza eta hil-hotzik azpisarrerak ezabatuz: "hilotz iz. 'gorpua'"; "hilotza adlag.: hilotza erori zen. Sin. hilotzik"; "hilotzik adlag. Sin. hilotza".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
AS: Sin. hil(-)hotza.
- Erabakia: (Osoko Batzarra, 2010-03-26): forma lotuan emango dira bai izena eta bai adizlagunak, sarrera banatan eta hil sarrerako hil-hotza eta hil-hotzik azpisarrerak ezabatuz: "hilotz iz. 'gorpua'"; "hilotza adlag.: hilotza erori zen. Sin. hilotzik"; "hilotzik adlag. Sin. hilotza".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. OEH
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
hilotz/hiloztu, hilozten.
da/du ad.
hilotz bihurtu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-01-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
OEHko corpusean 3 ager. ditu: Erkiag Arran (" hiltamuko kanpai-ots bereixia"; "eriotz-orduan, iltamu-aurrean berriro leen baizen garbi ta zindo geldi daiteala") eta Arti MaldanB ("egun berri hartan, hiltamu latz batean , animali guztiak akabatu ziren"); EEBSkoan 2, Aita Martin karmeldarrarenak: " iltamuko naigabeak", " iltamuko larritasunetan".
Bizk. 'agonia'.
Bizk.
leku-denborazko kasuetan bakarrik erabiltzen den argituko da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Merkat | 1995-01-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
1 'hilerri' adieran 7 aldiz jaso da iltegi : B 1 (Laux BBa) eta G 6 (Mb IArg I, JMB ELG); 2 'matadero' adieran iltegi, hiltoki, mataderi(a) eta mataderu formak azaldu dira: iltegi B (Erkiag BatB) eta abere-hiltegi IE (Zerb IxtS) formak behin bakarrik azaldu dira; iltoki eta abere-iltoki 6 aldiz jaso dira, B (Erkiag BatB, Bilbao IpuiB); mataderi(a) G 3 (Tx B II, Uzt Sas) azaldu da, eta mataderu forma B 1 (Erkiag BatB).
1 'hilerri' adieran iltegi (ildegi) 5 aldiz agertu da: B 2, G 3. EBn eta IEn ez da agerraldirik jaso; 2 'matadero' adieran: illtoki 1 (EgAs); hiltegi 3 (B 2, EB 1); mataderia 2 eta matadero 1 (B-G).
DFrec: hiltegi 'matadero' (5), mataderia (1), matadero (1); AB38: hildegi 'matadero' (1), hiltegi 'matadero' (7), matadera (1); AB50: hiltegi 'matadero' (3), hiltoki 'matadero' (1), matadero (2); HiztEn: hiltegi 'matadero', hiltegi 'hilerri'; LurE: hiltegi 'matadero', hiltegi 'hilerri', hiltoki 'matadero'.
hiltegi, mataderia.
industri hiltegi; udal-hiltegi.
nahiz abere-hiltegi modukoren bat egokiago izan litekeen, hiltegi soila onartu da, ahate-hiltegi bezalakoak eratzeko abantailengatik.
-tegi aditzoinekin.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +
-toki.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:06 | 1995-01-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:08 | 1995-01-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
zerri-hiltzea; hiltze on bat eman diezagula.
zerri-hiltzea; hiltze on bat eman diezagula.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz.
g.g.er.
giza hiltzea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ik. OEH: AS
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
hil 1 sarrerari dagokion azpisarrera.
hiltzeko gaitza; hiltzeko zezenak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:07 | 1995-01-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
AS gisa gehituz: hilzorian, hilzoriko .
-l+z-.
- [E208]: egokiago hil-zori grafia.
- Erabakia: Batzordea (JAA, MA, IS): bere garaian eztabaidatu zen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-12-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ik. OEH: AS
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
EEgunk: "hil, hilkutxa, hil-ohe, hil edo biziko, hil-jantzi, hilarri, hilezin, hilzorian".
-n: -an.
hilzori sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:006 | 2003-04-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
a) hilzoriko (eta il zoriko) izlag. 2: MEIG ("Hilzoriko premian geundelako"), Ugalde Iltz ("Eta alako il zoriko antsi apal bat nonbaitetik urte zitzaion"); b) (h)ilzoriko (eta il[-]zoriko) 'hiltzen ari den pertsona' adierakoak 4: Ag G 3 (adib.: "Lepotik eltzen dio, il zorikoak bizitzari bezela eutsitzen dio", "Joanesen gelatxoan argia jarri dute, il-zorikoen argia"), MEIG ("Ahaleginean eta epetan ibili gabe sendotu behar den hilzorikoa").
hilzori(z)ko (eta h. zoriko, h.-zorizko, il-zoriko) 6: Loidi ("Nere osabaren il-zoriko amets aiek entzun-ezkero, bere biziera obeto zaitzen asi nitzan"), EKUrtek 1984 ("Hilzorizko egoerari buelta emanda, indar berriz hedatzen eta indartzean hasia da"), Hemen 1987 ("Hil zoriko mito zaharrak"), X. Olarra ("Halako gehiegizko gozotasun hil-zorizkoa"), M. Orbe ("Badirudi hauei ez doakiela ezer kokatuta dauden herriko hizkuntza hilzoriko burruka latzean arituarren"), L. Anselmi ("Ume eldarniagarri eta apika hilzorikoak").
hilzoriko : Euskalterm 2 (hauetan h. ezkontza 'matrimonio in articulo mortis'); il zoriko : DFrec 1 (Deia: "Il zoriko epe luze bat jasan dogu danok") // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE.
hilzoriko : HiruMila (izlag. moribundo), PMuj DVC (il-zoriko: 'agónico, propio de la agonía'; ilzoriko ezkontza 'matrimonio in extremis'; eta iltzoriko: 'agónico') // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.
EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-ko.
hilzori sarrerari dagokion azpisarrera.