37 emaitza garai bilaketarentzat - [1 - 37] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-07-23 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 |
1 iz.: Rubensen garaiko poeta. 2 izond.: Normandia Garaia; Alpe Garaiak. / AS: garaiz // cf. EArauak 29: "Diptongoz bukatzen diren gainerako hitzetan (garai, jai, gai, zelai) ez da salbuespenik eta bokalez amaituak bailiran deklinatzen dira (...), salbu monosilaboak instrumentalean: deiez egon, edozein gaiez mintzatu". // EArauak 36: Normandia Garaia; Alpe Garaiak; Garona Garaia; Korsika Garaia; Pirinio Garaiak; Savoia Garaia; EArauak 57 (ik. Nafarroa Garaia); EArauak 59: Tunguska Garaia.
AS gisa gehituz: garai atera , garai izan .
garaiz
1 iz.; 2 izond.
- [I108]: "Iz. / Izond." (1993-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-07-23 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 |
1 iz.: Rubensen garaiko poeta. 2 izond.: Normandia Garaia; Alpe Garaiak. / AS: garaiz // cf. EArauak 29: "Diptongoz bukatzen diren gainerako hitzetan (garai, jai, gai, zelai) ez da salbuespenik eta bokalez amaituak bailiran deklinatzen dira (...), salbu monosilaboak instrumentalean: deiez egon, edozein gaiez mintzatu". // EArauak 36: Normandia Garaia; Alpe Garaiak; Garona Garaia; Korsika Garaia; Pirinio Garaiak; Savoia Garaia; EArauak 57 (ik. Nafarroa Garaia); EArauak 59: Tunguska Garaia.
AS gisa gehituz: garai atera , garai izan .
garaiz
1 iz.; 2 izond.
- [I108]: "Iz. / Izond." (1993-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2018-04-17 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: GARAI BATEAN. En una época, en otra época. v. GARAI BATEZ. Ez nuan asko uste garai batean! Igarle txarra ni. Ag G 370. Garai batian lizar-makillak, orain [...]. EusJok II 138. Saletxeko atean, garai batean bezela, exeritzen zan Amerika aldera begiratuaz. JAIraz Bizia 127. Jakintzak [...] erakutsi du garai batean etzela gizonik lurrean. Vill Jaink 61. Garai batean, bertsoak kantatu baizik etziran egiten. Albeniz 12. v. tbn. EA OlBe 5. Etxde JJ 86. BEnb NereA 212. Uzt Sas 21. BBarand 31. Ostolaiz 114. Insausti 37
adib: garai1 iz. Nolabait mugatutako denbora-bitartea; zerbait egiteko une egokia. Ik. sasoi; aldi; aro. Rubensen garaiko poeta. Hitzaldi hura eman nuen garaian ez nuen hori uste. Errepublika-garaian. Gerra-garaietan. Arbi garaia zen. Bezperen ondoan, dantzatzeko garaian. Atunetarako garaia. Baina orduko garaiak ez ziren oraingoak baino hobeak. Foru garaiko agintariez ari naiz. Nor bere garaiko ume da. Garai hartako Grezian. Garai bertsuan gertatua. Garai batean gaztetasuna bagenuen.
garai batean 2436: Aizu 37, ElCorreo 4, Deia 88, Elhuyar 80, Elkar 9, Consumer 72, HABE 16, Berria 1198, EiTB 268, Jakin 68, Karmel 14, Argia 392, Laneki 11, Erlea 33, DiarioVasco 134.
garai batean 1146: Berria, Herria, Xabier Olarra, Iñaki Mendiguren, Elizen arteko Biblia, Jose Morales, Ramon Saizarbitoria, Isabel Arrigain, Pello Zabala, Harkaitz Cano, Xabier Mendiguren Elizegi, Iñaki Heras, Luis Elberdin
Adierazle egokia da, erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa garai sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2018-04-17 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: GARAI BATEKO Antiguo, de otra época. Garai bateko egunetan munduan lamiñak ei ziran. Ag AL 63. Non ote dago garai bateko / gure aiskiretasuna? Tx B II 131. Garai bateko nere / musu biribilla / nork egitetsi orain. EA OlBe 95. Aitak ezin ezagutu zezakean kandelaren argipean garai bateko bere Usoa begi urdin ederduna. Etxde AlosT 54. Egiñak egin eta or konpon / garai bateko bizitza. BEnb NereA 258. Garai bateko oitura on asko galdu egin dira an ere. MMant 137. Garai bateko kontuak aztuta. BBarand 153. v. tbn. Inza Azalp 102. Mok 16. Basarri 154. Uzt Sas 79. TxGarm BordaB 83. Ostolaiz 141. Insausti 62. Albeniz 164. MEIG III 82
adib: garai1 iz. Nolabait mugatutako denbora-bitartea; zerbait egiteko une egokia. Ik. sasoi; aldi; aro. Rubensen garaiko poeta. Hitzaldi hura eman nuen garaian ez nuen hori uste. Errepublika-garaian. Gerra-garaietan. Arbi garaia zen. Bezperen ondoan, dantzatzeko garaian. Atunetarako garaia. Baina orduko garaiak ez ziren oraingoak baino hobeak. Foru garaiko agintariez ari naiz. Nor bere garaiko ume da. Garai hartako Grezian. Garai bertsuan gertatua. Garai batean gaztetasuna bagenuen. Non ote dago garai bateko gure adiskidetasuna
garai bateko 1340: Aizu 22, ElCorreo 2, Deia 43, Elhuyar 28, Elkar, Consumer 24, HABE 11, Berria 661, EiTB 176, Euskaltzaindia, Jakin 37, Karmel 13, Argia 175, Laneki 4, Erlea 17, DiarioVasco 125.
garai bateko 503: Berria, Herria, Ramon Saizarbitoria, Anjel Lertxundi, Xabier Arregi, Iñaki Heras, Ander Irizar, Juan Kruz Igerabide, Aitor Arana, Joxerra Garzia, Pako Aristi, Harkaitz Cano, Xabier Mendiguren Elizegi, Hasier Etxeberria
Adierazle egokia da, erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa garai sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-06-16 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ik. OEH: AS
HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
izan.
garai sarrerari dagokion azpisarrera.
da ad.
nagusi izan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2018-04-17 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: GARAI ONEAN. En el momento apropiado, a tiempo; temprano. Zenbat ilzen dira, garai onean Elizako gauzak artu bagez? Mb IArg I 188. Eskatu behar diote mugaz, garai onean ta anitz luzatu bage. Ib. 248. Bere horduz ta garai onean. Ib. 286. Jaikitzea goizetán garái ónean dilijenziaréki. LE Prog 96. Baña etzan iritsi garai onean elizara. AA I 470. Milla esker [...]: garai onean etorri zara. Ag AL 88. --Belutxo izango ote dan beldur naiz. --Ez; garai onean zoaz. Urruz Zer 96. Garai onian bukatzen dira / gure billerako dantzak. Tx B I 266. Ongi etorri guziok, osasunarekin, garai onean, Yainkoak bialdu zaitue ta. Or Mi 88. An ardo piskaren bat edan da kantari etortzen ziran. Baiña oso berandu. Ez bein ere garai onean. BAyerbe 34. v. tbn. Etxde JJ 123 (Empleo irónico: 'a buenas horas'). Eiñ dala tortilla / au zure kartilla / garai onian zatoz / premiyo billa. AzpPr 57. Erregaloekin? [...] Garai onean, ume gaixo arri gorroto artzen asi zanean. JAIraz Bizia 103
adib: garai1 iz. Nolabait mugatutako denbora-bitartea; zerbait egiteko une egokia. Ik. sasoi; aldi; aro. Rubensen garaiko poeta. Hitzaldi hura eman nuen garaian ez nuen hori uste. Errepublika-garaian. Gerra-garaietan. Arbi garaia zen. Bezperen ondoan, dantzatzeko garaian. Atunetarako garaia. Baina orduko garaiak ez ziren oraingoak baino hobeak. Foru garaiko agintariez ari naiz. Nor bere garaiko ume da. Garai hartako Grezian. Garai bertsuan gertatua. Garai batean gaztetasuna bagenuen. Non ote dago garai bateko gure adiskidetasuna. Garai onean etorri zara.
garai onean 27: Aizu, Berria 21, EiTB 2, Argia 2, Erlea.
garai onean 3: Berria, Joxan Elosegi, Txillardegi.
Adierazle egokia da, erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa garai sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:30 | 1999-06-16 | Bigarren mailan onartzekoa |
garai-alde (eta garaikalde 3) G 5: Or 2 (adib.: "Otadiaren garai-aldean"); Ibiñ Virgil 3 (adib.: "Rusia garaikaldeko mendiak", "Garaikaldean matsondo malgu-errexez inguratu ditu"); garaiko alde (eta garaikoalde) G 2: Apaol ("Txendorraren garaiko aldean ikusten zan etxabola bat, iru pago adarrekin egiña"); JMB ELG ("Españiren iparraldean eta Prantziren garaikoaldean arkitzen diran arpetako irudiak").
garaikalde (eta garaialde 1) 5: G 4 (Ibiñ Virgil, OEHko testuinguruetako batean; Garm Bidaso 3: "Garaikaldean lau zentimetro bidean sartuak", "garaikaldetik borobilla ta aoa lauki egiturazkoa", "Aoz garaikaldetik, lau burni gurutzatzen dira, barrenean"); EB 1 (NekazArkit: "zenbaitek bere sarrera ondoko garaialdeko kaletik dute").
garaialde : DFrec 2 // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.
Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Ik. gainalde, goialde.
-alde.
iz.
g.er.
- [E123]: Hitz honen txostena ikusita, garaiko alde, garaikalde dira ia beti testuetan ageri direnak. Dena den, garaialde eman nahi bada, bere garaian emandako arauari jarraiki, zer da egokiago, h. esatea, ala gainaldea, goialdea moduan ematea? Hala proposatzen da garaitsu sarreran, esaterako.
- [E126]: G.er. horrekin zer erran nahi da?, leku gutxitan ibiltzen dela? Ikus AL.
- Erabakia: (H2.2 / 2009-10-19): Definitzaile bihurtuko dira forma hobetsitzat proposatuak: «garaialde iz. g.er. 'gainaldea, goialdea'».
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
garaiarazi, garaiaraz, garaiarazten. dio ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:09 | 1994-09-22 |
garaiera handiko mendi bat.
altuera baino egokiagoa da Euskal Herri osoari begira
-era
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
izond.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau71 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2008-04-15 |
aro garaikide sintagman aipatu da zerrenda honetan.
Aroak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z8:LBeh | 2017-01-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2016-10-26): garaikidetasun 25: Elkar, Berria 12, EiTB 3, Argia 8, DiarioVasco.
EPG: garaikidetasun 10: Berria 7, Iñaki Segurola, Jon Alonso, Anjel Lertxundi.
BerriaEL2016: ez dugu aurkitu garaikidetasun formarik.
es contemporaneidad / fr contemporanéité: Elhuyar: - / NolaErran: - / Zehazki: 1 garaikidetasun; 2 gaur egungo garai / Labayru: garaikidetasun / Adorez5000: mendekidetasun, garaikidetasun, denborakidetasun.
Adierazle egokia, erabilia eta onartzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau71 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:31 | 1999-06-16 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
garaisari (eta gar(h)ai(t) sari, garai sari) 6: B 1 (AB AmaE: "Irabazirikan Garaisaria"); G 1 (Zait Sof: "Auxe ere yakin: epaikariak aldarrika ots egin bakoitzean, garai-sari guziak yaso zitun zorioneko, izenez Argei'tar zeritzan Oreste lekaioka aipaturik, Elade'ko gudoste ospatsua bildu zun Agamenon'en semea, alegia"); IE 4 (Zby: "prima edo ohorezko garhait sarien ematea"; JE Bur 2: "garai saria eman dakote kurrierari: 45 libera", "beha nor doan taulen gainerat bigarren garait sari untz'erdiaren eskuratzera"; Etcham: "Orai berriz garrait-sari askotan duk ezartzen"); eta OEH argitaratuan, gainera: GH 1922 ("Haurren artean ezarriz hoberenentzat garhaitsariak"), Etcham ap. DRA ("1900 garrenean Azkaingo bestetan garaitsaria ereman duten neurthitzak"); eta aipatua: Lander RIEV 1914-17.
garaikur 9, B-G-EB: Agur 1974: "Azalkuntza onenagaitik, garaikur berezia, 'Ganguren'ek au be"; Basarri 4, adib.: "txapela ta garaikurra (trofeo)", "80.000 pezeta ta garaikurra"; Garraioa: "Gordon Aviation (1909) kopa eta Schneider (1913) garaikurra bezalako lehiaketa batzu antolatu ziren eta belozitateko errekordak etengabe hausten ziren"; Deia 1987: "100.000 pezta eta garaikurra"; B. del Teso: "Herrialde makina bat korritu izan dute aurten Veneziako lehoiek, Serenissimaren garaikur guztiek"; Bertsolari 1992: "Iñaki Muruak eraman du garaikurra"; garaisari (eta garait sari 1) 7: Basarri 6, adib.: "60.000 pezeta ta garaisaria"; JE Bur, OEHko testuinguru berean.
garai-ikur : DFrec 3; garaikur : AB50 3 (medalla), HiztEn (trofeoa), Euskalterm 2 (trofeo); garaisari : DFrec 7; garaitsari : AB38 1 (triunfo), AB50 6 (trofeo) // Ez dugu aurkitu ap. LurE.
garaikur : HiruMila (trofeo), ElhHizt (trofeo), Casve EF (trophée), PMuj DVC (garai-ikur: trofeo, señal de victoria); garaisari : Casve EF (prix de la victoire, de concours), Lh DBF (prix de la victoire), DRA (premio del vencedor; eta garatsari: premio del vencedor), PMuj DVC (garai-sari: premio de concurso) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
jatorri-osaerak gorabehera, aski hedatua da, eta onartzekoa (Heg. markarekin beharbada), trofeo arautuaren eta garaisari (batez ere Ipar. #mdash# ?) hurbilaren ondoan.
-ikur.
iz.
trofeoa.
- [E208]: grafia aski nahasgarria da, hitz berria izateko. Nik neuk garai-ikur eta (Heg.) jarriko nuke.
- Erabakia: (H2.2 / 2009-10-19): Bere horretan utziko da lantaldearen proposamena, euskalki-markarik gabe.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:20 | 1999-06-16 | Bigarren mailan onartzekoa |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: Ik. garaile / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +
Ik. garaile (arautua, eta gaur erabiliagoa).
izond. eta iz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau71 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:06 | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
garaile (eta aldaerak) HMkoa da (salbuespen bakarra Gy da): Enb, Bilbao, BEnb; Mb, Ub, Ldi, Gazt, Anab, Ibiñ, Or, Zait, SMitx, Etxde, Txill, Berron; Gy; Osk, Mde, MEIG; garaitzaile (eta aldaerak): Erkiag; Aran, Bv, TAg, Or, Etxde; EZ, Ch, He, Hb, Zby, Mde; Mst, CatS; MEIG; garailari : AB, Enb, Ag AL, Erkiag; Izt, Aran, Lard, Inza, Ag G, Zait
garaile 78 (B 4, G 18, IE 1, EB 36, EgAs 19); garaitzaile 15 (G 6, IE 4, EB 5); garailari 14 (B 3; G 11)
pareko formatzat eskainiko dira oraingoz garaile eta garaitzaile, zer esanik duenak esan dezan
-le/-tzaile
- Erabakia: BAgiria (1997-04-25): 'Garaile / garaitzaile bikotea jasotzea onartu da. Biak emango dira maila berekotzat'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau71 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-03-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | UF (IZE+ADI) | 2022-06-07 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | UF (IZE+ADI) | 2022-06-07 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:28 | 1999-06-16 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-sari.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
zure arimaren handitasun eta garaitasuna.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau71 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ipar. Jas. `garaipena'.
Ipar. (Klas). Ik. garaipen
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-06-16 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2007-12-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. OEH
garaitiar izond. 1, M. Onaindia (alderdi garaitiarren buruberoak).
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Lantaldeak proposatua du bigarren itzulikoetan: «izond. eta iz. Ipar. 'garailea'».
-tar osaerakoak
izond. eta iz.
Ipar.
garailea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
a) 'gainerako' adieran: garaitikako 1 (Erkiag); garaitiko 34 (Erkiag #mdash#14 aldiz#mdash#; Lç, SP, Tt, HU, JE); b) 'goi(ti)ko' adieran: garaitikako 1 (Laph); garaitiko 5 (Erkiag; Laph, JE; Const)
garaitiko 4 aldiz jaso da, 'gainerako' adieran: B 2 (B. Garro; Euzkadi), IE 2 (J. Etchepare)
Ipar. izlag. 1 'gainerakoa'. 2 'goi(ti)koa'.
-tikako/-tiko
Ipar.
1 gainerako; 2 goi(ti)ko
- [E409]: Bizkai alderdi batzuetan ere Uribe-kosta... erabilia da garaitiko esangura beraz: gainerako.
- [E210]: Zehaztapenak: Bizk. eta Ipar.
- Erabakia: (H2.2 / 2009-10-19): Lehen itzulikoa "ukitzea" proposatuko zaie euskaltzain osoei, eta Ipar. markarik gabe eskaintzea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:28 | 1999-06-16 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
garaitsu a) izena 6 aldiz ageri da: Lab EEguna ("Ez datoz ta Elizarako garaitsua da"); Etxde JJ 3 ("Datorren urtean garaitsu ontararte", "Garaitsu ontan Athoroko auzoaldera irixten ari ziran", "Garaitsu artan Ligira bialdu zuten apaiz eta andik berriz Larrainera"); MEIG 2 ("Segiziokoen artean ez daude soilik bere garai eta garaitsukoak", "Hobeki esan, gure garaitsuko jendeak (belaunaldiaz mintzatzen ausartzen ez) du zorra"); b) izond. 'garailea' adierako garaitzu 3 aldiz ap. Echta Jos: "Eriotzea bere aurrean, / Sarri euki dau deittuten, / Barre egin da, / Ikusi oida, / Garaitzu [=victorioso] beti urteten", "Zelan urten garaitzu atx-zorrotzetan olatuaren gora-bera errimeakaz?", "Ona Karlos-geizto, bere arrokeria guztiakaz azpiratuta: Martin-zaldik, ollar garaitzuak [=vencedor] lez, kukurruku abesau eban egun atan"; eta 'jasoa (fig.)' adierakoa behin, ap. Onaind in Gazt MusIx: "Lenengo ahapaldietan, gorde ta agiri, kukuka dabiltza jolas-zurrean; gero, bertso-kantu garaitsuenakin, alkarren arteko eder ta doaiak abesten ditute".
garaitsu a) iz. 2: Etxde ("Biharamonez, ordea, garaitsu berean, Txanton, berriro ere, bere laguntzaileekin, Etxezarreta jaunaren atezainarekin zen", "Iturriaga ezta izan euskaldun alegilari bakarra, garaitsu artan euskaldun zenbait izan baitziran poesi tankera onen ereille"); b) izond. 4: E. Urroz ("Onela paketsu ta garaitsu diran kantak Eliz ta gizaldiak geyago ta geyago, zabaldu ditzaten"); Zug ("Eta orrela irabazi zituzten Jesus'ek eta bere Amak Berpizkunde garaitsuaren aunditasunak"); Onaind Virgil ("Orain dakuskizun toki auetara, ots, arresi garaitsu ta Kartago berriko uri indar-kementsu ontara iritxi ziran iges zetoztenak"); D. Amundarain ("Haien erreguen bitartez, gu bidelari goazeneko Eliza garaitsu dira"); garaitsuki 1: I. Zaldua ("Eta gudak garaitsuki eragiteko, edonon ahaide nagusi edo gudalburuak sortu ziren").
garaitsu : AB50 1 (época) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec; HiztEn; LurE; AB38; Euskalterm.
garaitsu : DRA (ocasión o tiempo aproximado); PMuj DVC (1 supremo, sumo, altísimo, muy elevado, sublime, eminente, excelso, prócer 2 triunfador, triunfante, vencedor, victorioso, campeón 3 garaitsu artan=por aquel entonces; garaitsu ortan=casi en ese tiempo); garaitsuki : PMuj DVC (triunfalmente, victoriosamente) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt; ElhHizt; HiruMila; EskolaHE; Lur EG/CE eta EF/FE; Casve EF; HaizeG BF; Lh DBF.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
izond.
g.er.
garailea.
- Erabakia: (H2.2 / 2009-10-19): Bere horretan utziko da lantaldearen proposamena, oharrik egin ez denez.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:28 | 1999-06-16 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
garaitsu a) izena 6 aldiz ageri da: Lab EEguna ("Ez datoz ta Elizarako garaitsua da"); Etxde JJ 3 ("Datorren urtean garaitsu ontararte", "Garaitsu ontan Athoroko auzoaldera irixten ari ziran", "Garaitsu artan Ligira bialdu zuten apaiz eta andik berriz Larrainera"); MEIG 2 ("Segiziokoen artean ez daude soilik bere garai eta garaitsukoak", "Hobeki esan, gure garaitsuko jendeak (belaunaldiaz mintzatzen ausartzen ez) du zorra"); b) izond. 'garailea' adierako garaitzu 3 aldiz ap. Echta Jos: "Eriotzea bere aurrean, / Sarri euki dau deittuten, / Barre egin da, / Ikusi oida, / Garaitzu [=victorioso] beti urteten", "Zelan urten garaitzu atx-zorrotzetan olatuaren gora-bera errimeakaz?", "Ona Karlos-geizto, bere arrokeria guztiakaz azpiratuta: Martin-zaldik, ollar garaitzuak [=vencedor] lez, kukurruku abesau eban egun atan"; eta 'jasoa (fig.)' adierakoa behin, ap. Onaind in Gazt MusIx: "Lenengo ahapaldietan, gorde ta agiri, kukuka dabiltza jolas-zurrean; gero, bertso-kantu garaitsuenakin, alkarren arteko eder ta doaiak abesten ditute".
garaitsu a) iz. 2: Etxde ("Biharamonez, ordea, garaitsu berean, Txanton, berriro ere, bere laguntzaileekin, Etxezarreta jaunaren atezainarekin zen", "Iturriaga ezta izan euskaldun alegilari bakarra, garaitsu artan euskaldun zenbait izan baitziran poesi tankera onen ereille"); b) izond. 4: E. Urroz ("Onela paketsu ta garaitsu diran kantak Eliz ta gizaldiak geyago ta geyago, zabaldu ditzaten"); Zug ("Eta orrela irabazi zituzten Jesus'ek eta bere Amak Berpizkunde garaitsuaren aunditasunak"); Onaind Virgil ("Orain dakuskizun toki auetara, ots, arresi garaitsu ta Kartago berriko uri indar-kementsu ontara iritxi ziran iges zetoztenak"); D. Amundarain ("Haien erreguen bitartez, gu bidelari goazeneko Eliza garaitsu dira"); garaitsuki 1: I. Zaldua ("Eta gudak garaitsuki eragiteko, edonon ahaide nagusi edo gudalburuak sortu ziren").
garaitsu : AB50 1 (época) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec; HiztEn; LurE; AB38; Euskalterm.
garaitsu : DRA (ocasión o tiempo aproximado); PMuj DVC (1 supremo, sumo, altísimo, muy elevado, sublime, eminente, excelso, prócer 2 triunfador, triunfante, vencedor, victorioso, campeón 3 garaitsu artan=por aquel entonces; garaitsu ortan=casi en ese tiempo); garaitsuki : PMuj DVC (triunfalmente, victoriosamente) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt; ElhHizt; HiruMila; EskolaHE; Lur EG/CE eta EF/FE; Casve EF; HaizeG BF; Lh DBF.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
izond.
g.er.
garailea.
- Erabakia: (H2.2 / 2009-10-19): Bere horretan utziko da lantaldearen proposamena, oharrik egin ez denez.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
garaitu, garai(tu), garaitzen. du ad.
garaitu, garait(u), garaitzen
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
garaitu, garai(tu), garaitzen. du ad.
garaitu, garait(u), garaitzen
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau71 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
batez ere Bizk. 'garaipena'.
Bizk. batez ere. Ik. garaipen
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau71 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. oharra, s.u. garaile
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:22 | 1999-06-16 | Bigarren mailan onartzekoa |
Ik. OEH argitaratuan garaitzapen sarrera (JFlor: "1212 gurutzearen garaitzapena euskaldunakin, Nabasen").
garaitzapen EB 9: Azurm 3, adib.: "proletalgoaren garaitzapena", "Sihanouk ez da bereziki aurrera-zale agertu izan orain arte, baina haren aberriaren 'beregaintasun, neutraltasun ta lur-osotasunaren aldeko burruka' guztiz iruditzen zaio Ho Tschi Minh-i garaitzapena opatzeko duina"; UZEI: "razionalismoaren eta enpirismoaren garaitzapena metafisika klasikoaren gain"; M. Ugalde: "Bohemio bizitza eta garaitzapena elkartu zituen"; J.L. Agote: "Azken batean, ehorzketaren garaitzapena, fetxa batzuez geroztik santutegietako iturri termaletan botatako txanponen arrastorik ez agertu izana eta landako tenpluen gainean otoiztegiak eraikitzea bat datozenez..."; J.M. Irigoien: "Don Kosme, bere garaitzapenaren egun bezperan, tratu izenpetu gabe hil zen"; Egin 1982: "Frantsesen kontra lehenik eta amerikanoen aurka gero, gogor jokatu zuen Giap generala, aintzindari gisa beti, garaitzapen haundiak lortuz"; G. Ansola: "Politika aldetik, berriz, bistan dago, Israel erresumarekin duten hauzia eta borroka irabazpidetan eta garaitzapen bidetan aurreratzeko dabilkiten izkilua dela petroleoaren harma ikaragarria".
garaitzapen : DFrec 8, AB38 7, AB50 5 // Ez dugu aurkitu ap. HiztEn, LurE, Euskalterm.
garaitzapen : HaizeG BF (victoire), Lh DBF (victoire), PMuj DVC (victoria, triunfo, vencimiento) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, DRA.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Ik. garaipen.
-pen/-tzapen.
iz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-06-16 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-tze/-pen/-tzapen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-06-16 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. OEH
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Ipar. Ik. garaipen.
iz.
- [E123]: h., ala garaipena?
- Erabakia: (H2.2 / 2009-10-19): Definitzaile bihurtuko da proposamenean forma hobetsitzat ageri zen garaipen: «garaitzia iz. Ipar. 'garaipena'».
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau71 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:09 | 1994-09-22 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
AS
-z bidezko adlag.