OEHko datuak [laburduren azalpena]

eho (Lç, Ax, SP, Harb, Hb Egia, Izt, Dv, Etch, Ip, Gy, JE, Mde, MEIG; Or, Zait, Larz, Lf, Ox, Volt, Zby, Zav, Azc, Mdg, Erkiag, Vill, Ibiñ); eio (Añ, Otx, Enb, Laux, A BeinB, Ldi, Or, Ir, Gazt, Bilbao, Erkiag, Vill, Ibiñ, Netx); eiotu (Bilbao); eotu (AB); ehaite (Lç, Ax, O, Ip, Dv, Etch, CatS, JE, Mde, Casve, MEIG); ehotze (EZ, SP, Gy, AA, Barb, Kk Ab, Ir YKBiz, Or, Zait, NEtx LBB); eiote (Otx, Or, Gazt, Bilbao); eote (Añ, A BeinB, Zait)

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

e(h)o 20 ager. (G: 3; IE: 10; EB: 6; EgAs: 1); eio 12 ager. (B: 4; G: 7; EB: 1); ehotu 4 ager. (EB: 3; EgAs: 1); eiotu 1 (G); ehaite 3 (IE); ehote 7 (EB); ehotze 8 (IE: 1; EB: 7); eiote 1 (B); eiotze 6 (G).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

AB38: eho (16), ehotu (7); eiho (4), eihotu (1).

Euskaltzaindiaren Arauak

eho, ehotzen. du ad.

Euskalki batek eraberritzean sortu da bitasuna

eho da forma zahar komuna (eio eta e(i)otu, berri-hegoaldekoak)

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

eho, eho, ehotzen

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tu analogikoak

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-te/-ite/-tze

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

ehoaraz, ehoarazten.

Aditz-erregimena

du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu ehogailu forma aurkitu. Ik. OEH argitaratuan ehokai "Molinillo" Lar '(Hb), instrument qui sert à moudre, à broyer, à battre' Lh.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

ehogailu : AB38 4, HiztEn. Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

ehogailu : HiruMila, ElhHizt, Casve EF (ehogailü), PMuj DVC (eogailu); ehokai : Lh DBF // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, DRA.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal molinillo / moulin formen ordainak: HiztHand: ehogailu // ElhHizt: ehogailu, kafe-errota // HiruMila: errotatxo, ehogailu, kafe-errota, kafe-ehogailu; molinete txirrika, txabila, txirritola // Lur EG/CE: errota // Lur EF/FE: eihera, errota // HaizeG FB: kafe-eihara // Casve FB: eihera // PMuj DCV: iaraxka, eiotailu.

Zerrenda osagarriak

HitzIrud: "ehogailua = molinillo".

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

ongi eratua da, baina hedatu gabea, lantaldearen datuetan (eta errota, eihera ere badaude, hori adierazteko); "Bebil" markatzea erabaki da.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: ehortzerazi / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: ehortzerazi / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

ehortzaraz, ehortzarazten.

Aditz-erregimena

du ad.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hitz-elkarketa egokia

aditzoin + iz. osaerako hauek loturik idaztekoak dira eskuarki; hemen jasotzen diren hirurak (ehortz-egun, -leku, -toki) marratxoz idatziak proposatzen dira, bestela zaildu eta desitxuratu egingo liratekeelako.

Partizipio-marken araberako eratorri-konposatuak

-rtz(i)+e-.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-egun.

Maiztasuna

g.er.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Zub.

Forma baten adiera(k)

ehorztea, hileta.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Zub.

Euskaltzaindiaren Arauak

ehortzi, ehortz, ehorzten. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

ehortzi, ehortz, ehorzten

Lexemen erregulartasuna

-rzt-

Jatorrizko forma

ehorztarazoak, ehorzketak

Lexemen erregulartasuna

-rzk-

Euskaltzaindiaren Arauak

Sin. lur-emaile.

Eratorri egokia

erregularra da, ehortzaile ez bezala

Sinonimoa(k)

lur-emaile

Lexemen erregulartasuna

-rzl-

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: + / HiztEn: AS / LurE: AS: ehortz leku / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS: ehortz leku

Partizipio-marken araberako eratorri-konposatuak

-rtz(i)+l-.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-leku.

Maiztasuna

g.er.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Partizipio-marken araberako eratorri-konposatuak

-rtz(i)+t-.

Atzizkien araberako erabakiak

-tze.

LBeh (2014-04-03): ehorztetxe 43: Deia (“EGUNERO pasatzen naiz goizean goiz, bizikletan, Lauzurica ehorztetxearen ondotik, eta aitortu behar dut egunari begiratzeko ikuspuntu berezi bat eskaintzen didala”), Consumer 11 (adib.: “Helburuak bi dira, ehorztetxe desberdinen arteko prezioak eta zerbitzuak konparatzea, eta hileta egiteko bakoitzak eskaintzen dituen aukera desberdinak aztertzea”), Berria 6 (adib.: “Normala da, adibidez, Donostia aldeko fededun eta bestelako sateliteek -jaunartzeetako jantziak egiten dituztenek, ostia egileek, ehorztetxeek, eta negozio horrekin lotura naturala dutenek, oro har- poza edota kezka azaltzea gaiaren inguruan”), EiTB 18 (adib.: “Antza, Irene Prusik 2003an hil zenean, honen semeak amaren identitatean inguruko datu faltsuak eman zizkion ehorztetxeari, beraz, honen heriotza ez da ordutik erregistraturik egon”), Argia 7 (adib.: “Hoberik ezean, balio beza Gipuzkoako ehorztetxe batean jaso dugun datu honek”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: ehorztetxe 19: Berria 7 (adib.: “Predikaria, ehorztetxe enpresaburua eta abeslaria, Solomon Burkek Mendizorrotzan aurkeztuko du gaur bere burua”), Ramon Saizarbitoria 3 (adib.: “Baietz erantzun nion, jakina, eta ziurtatu zidatela ehorztetxean, gorpuzkiak hezurtegira bota baino lehen, hamar urtez edukitzen dituela Udalak hilobi komunean”), Aingeru Epaltza 2 (adib.: “Entzun duk inoiz ehorztetxeek gain-tarifak dituztela zeharkatu beharreko probintzia bakoitzeko? ez?”), Bego Montorio 2 (adib.: “Eta gertatu zen Mindeloko Ehorztetxeko auto handia Lisboatik heldu berria zela guztiz berriztaturik eta esan liteke hura Napumoceno jaunak estreinatu zuela.”), Iñaki Zabaleta (“Seguruenik, galdaragintza bizkorra izango zen Brooklyn auzoan, edo bestela, ekoizpen industrialerako estatubatuarren gaitasuna ezagututa, ehorztetxeek katalogoz ere salduko zituzten hilobiak”), Iban Zaldua (“Diaz eta Goñi Ehorztetxea, esan? “), Lopez de Arana (“Azkenean, ehorztetxe baten barrualdea ikusiko diat, metro honetatik azkar irteten ez banaiz”), Joseba Urteaga (“Ehorztetxekoak astelehenean etorri ziren”), Josu Zabaleta (“Okindegiko mutilak pasaratzeko seda lortu digu, matazatxo txiki-txiki bat 90 zentimotan, errazionamenduko kupoiak esneketariak lortzen dizkigu, gaztaz ehorztetxe bateko jabeak hornitzen gaitu”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es funeraria / fr pompes funèbres: Elhuyar: ehorztetxe / Nolaerran: - / Zehazki: ehorztetxe / Labayru: - / Adorez5000: ehorztetxe.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da eta horren premia dago.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: AS: ehortz toki / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS: ehortz toki

Partizipio-marken araberako eratorri-konposatuak

-rtz(i)+t-.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-toki.

Maiztasuna

g.er.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-harri.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

errotarria.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: Ik. eho / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Batasuna egiteko bidea eskaintzen duen forma

Ik. eho.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tu analogikoa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze.