9 emaitza amore bilaketarentzat - [1 - 9] bistaratzen.

amore
iz. g. g. er. Maitasuna, amodioa. Amorea itsu da. Amore garbia. Urrearen ordez, opa iezaiozue amore benetako bat.

Aztergaia: amore

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-07-23 Lantaldeak erabaki gabe utzia
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:05
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-07-09 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuko oharrak s.u. amodio : "La forma amorio es propia de la tradición guipuzcoana, alto-navarra, suletina (junto a amurio), y mixana. En la tradición septentrional emplean amorio Dechepare, Leiçarraga, Materre, Haramburu, Axular, Oihenart, Pouvreau y Gasteluçar, éstos dos últimos junto con amudio, que es la forma que utilizan Etcheberri de Ziburu y Argaignarats, y los vizcaínos Capanaga, Arzadun y Urquizu. A partir de principios del s. XVIII, aunque se sigue usando amudio, se va imponiendo amodio en la literatura septentrional no suletina, siendo la única forma que se emplea hoy entre labortanos y bajo-navarros. La forma vizcaína clásica es también amodio, que igualmente es la forma más frecuente en Larramendi, y se documenta en Mendiburu, Iztueta, Lardizabal, Arrue, y en el suletino Archu. Al Sur, en el presente siglo, el uso de la palabra queda casi reducido a bersolaris y diálogos, siendo en lo demás desplazada por maitasun; actualmente vuelve a usarse, sobre todo en la forma amodio"; amore : "Parece que se emplea menos que amodio en la tradición literaria tanto antigua como moderna"; amoreakatik : "Documentado casi sólo en el Norte; no encontramos ejs. del presente siglo, aunque figure en T-L. Las más usuales son las formas amoreakgatik, -ekatik, aunque también sea corriente la forma -e(a)gatik, sobre todo en los ss. XVIII y XIX. Las formas con -g- nunca aparecen, con la excepción de Eguiateguy, entre los suletinos"; amor(e) eman : "Bastante más usado al Norte -no entre suletinos- que al Sur, donde no hay ejemplos antes de 1850. La forma amore es muchísimo menos usada que amor en esta expresión (pronunciado amorr eman, etc. en muchas zonas): después de Axular no se vuelve a encontrar hasta Otxolua".

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

a) amor/amore banaketa: amor IE 1 (Barb); amor egin 3, B-G-IE (S. Onaindia; Zubizarreta; Eskualduna); amor emaite 1 (Vill); amor eman 38: G 7 (A. Zugasti, Txill, J. Etxaide, J. Gaztañaga, S. Onaindia, Mde), IE 17 (Zerb, E. Salaberry, D. Dufau, Vill, P. Duny, Euskera 1978, Iratzeder, P. Lafitte, Otoizlari, Herria, Eskualduna), EB 12 (J.M. Arrieta, J. Azurmendi, J. Intxausti, G. Garate, Bereterretxe, J.A. Agirre, D. Landart), EgAs 2 (Euskera 1968); amur eman G-EB 2 (J.I. Uranga; J.M. Mendizabal); amorra egin EB 1 (E. Berazubi); amore 11: B 2 (Cristiñau doctriñea bere esplicaciño laburragaz, X. Kaltzakorta), G 4 (Azkue, Eliz-cantachoac, Jesus gure Jaunari eta Ama sortzez garbiari, I. Lopez Mendizabal), IE 1 (Luzaideko eliz kantak), EB 4 (E. Etxezarreta, J. Azurmendi, Euskaltzaindia, J.K. Igerabide); amore egin EB 1 (Txill); amore eman 55: G 1 (A.M. Labayen), EB-EgAs 54 (Maileguzko hitz berriei buruz Euskaltzaindiaren erabakia, R. Manjón, B. Urkizu, J. San Martin, Zutabe, M. Pagola, J.A. Fernandez, E. Garmendia, G. Aldabaldetreku, K. Alkorta, J. Zabaleta, J.M. Lekuona, Elhuyar, J. Aztaparretako, J. Sarrionandia, A. Urretabizkaia, A. Eguzkitza, J.L. Egireun, P. Ezkiaga, X. Galarreta, X. Gereño, Itun Berria, J.A. Arrieta, J.M. Irigoien, B. Atxaga, K. Fdz. de Larrinoa, J.A. Aduriz, G. Aresti, J. Etxaide, J. Urkijo, X. Mendiguren, J.L. Lekunberri, J.M. Irigoien; Egin, DV, EHAA, Habe, Zeruko Argia, DV Zabalik, Argia, Idatz & Mintz, Urraspide); amoreman G 1 (P. Berrondo); amoremate EB 2 (E. Lopez, M. Legasse), EgAs 1 (M. Ezkurdia); amoremon B 1 (F. Zubiaga); amoreagatik (amorea gatik 1) 7: IE 5 (L. Diharassarry, G. Alfaro, Iratzeder), EB 2 (Vill, J.A. Arrieta); amoreakgatik EB 1 (J. Goikoetxea); amorekatik IE 1 (M. Heguiaphal); amoregaitz EB 1 (G. Nazabal); amorekaitz 3: G 1 (B. Latiegi), EB 2 (J. Intxausti); amoretsu G 1 (Aita San Ignacio Loyolacoaren ejercicio santuac); b) amodio / amorio: amodio forma eta konposatuak (amodio-dantza, amodio hitz, amodio kantu...) 216 aldiz ageri dira: B 18 (B. Garitaonandia, Cristiñau dotriñea, Mariya Jaungoikoaren Amak emoten dausan irakatsiak, D. Bernaola, J. Gorostiza), G 11 (T. Egibar, Euskeraren berri onak, G. Aresti, J. Etxaide, J. Azurmendi, L. Akesolo, Vill), IE 103 (J. Barbier, Euskaltzaleen Biltzarra, J. Etchepare, P. Duhour, Jesusen Bihotz Sakratuari giristinoen debozionea, Michel Garicoitz aita misionestaren bizia, L. Diharassarry, B. Joannateguy, L. Leon, S. Erramouspe, Iratzeder, E. Salaberry, G. Eppherre, A. Erdozaincy, J. Heguy, M. Lekuona, Ene populua entzun, D. Soubelet, G. Aresti, P. Larzabal, Gure Herria, E. Laxague, Luzaideko eliz kantak, Othoizlari, P. Bordaçarre, JL. Davant, A. Irigarai, André Luberriaga, P. Lafitte, P. Narbaitz, A. Arkotxa, G. Aresti, J. Pochelu, Xalbador), EB 59 (I. Segurola, Vill, Otoizlari, Zutabe, E. Kortadi, P. Xarritton, J. Bujanda, HABE, J.M. Satrustegi, M. Pagola, Balea eta euskaldunak, J. Etxaide, E. Antxustegi, J.K. Igerabide, B. Atxaga, I. Borda, J.A. Irigarai, J. Hiriat-Urruty, A. Eguzkitza, A. Lertxundi, J. Belmonte, I. Mendiguren, F. Juaristi, P. Aristi, X. Amuriza, J. Etxaide, P. Zabaleta, A. Lasa, X. Gereño, D. Landart, G. Aresti, S. Garmendia, M. Legasse, M.A. Unanua, A. Arana), EgAs 25 (Aizu!, La Voz de Euskadi, Argia, Habe, Herria, Punto y Hora de EH, DV Zabalik, Hemen, Aburu, Plazara); amorio (eta amoriotsu 3) 26 aldiz: G 16 (JJ. Kortazar, E. Furundarena, Segur, Aita San Ignacio Loyolacoaren ejercicio santuac, PM. Urruzuno, Jesus gure Jaunari eta Ama sortzez garbiari..., Eliz-Cantachoac, J. Etxaide, G. Aresti), IE 4 (E. Inchauspe, Luzaideko eliz kantak), EB 5 (Baietz 2, A. Urcelay, I. Urbieta, T. Peillen, P. Zabaleta: "amorio suspertzaile"), EgAs 1 (Eguna 1989).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

amodio : DFrec 21, AB38 1, AB50 21, HiztEn-LurE, Euskalterm 10; amorio : AB50 1; amor : DFrec 22, LurE; amor eman : AB38 7, AB50 1, LurE; amor(e) eman, egin : HiztEn; amore : DFrec 20, AB50 2, HiztEn; amore eman : AB38 1, AB50 25, Euskalterm 8; amore-emaile : Euskalterm 1; amore-emankortasun : Euskalterm 1; amore-emate : Euskalterm 1; amoremaile : Euskalterm 1; amoreman : AB50 1; amoremate : DFrec 2, AB50 1, Euskalterm 1; -en amoreakatik : HiztEn.

Bestelakoak
Jatorrizko forma

amore, amorio /amore eman

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: Ik. amor.

Lantaldearen irizpideak
Erabaki gabe utzi da forma

zein bere aldetik onartzekoak dira: amodio, amore (cf. amoreagatik, amorearren, etc.), amor(e) eman

Informazio osagarria
Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

amore egin (eta amore eman arautua ere honela eskaintzekoa da, AS gisa); amoreakatik, amorez, amorezko.

Informazio lexikografikoa
Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

maitasuna, amodioa.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E109]: "Nik beti amore idatziko nuke". (1993-02)

 - [E202]: amor(e) eman utzi behar al da amore-ren azalpenean? Bitasuna onartzen dela pentsa daiteke horrela; amore eman ipiniko nuke nik azalpenean ere". (1993-02-09)

 - [E302]: ... ez daude hain garbi gure ustez: amor eman eta amore eman". (1993-02)

 - [K104]: atzera eginen nuke, diozuen bezala EBk hautsi badu bideratua zen batasuna; batez ere, amor eman erabiltzen dutenekiko begirunez. Ni zuzendu beharreko guztia zuzentzearen aldeko naiz, Egunkaritik hasita, jakina..." (1994-05-19)

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): amore-emate edo amore emate [azpisarrera gehitu].

amore egin
ad.-lok. Amore eman.

Aztergaia: amore egin

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:30 1997-07-09 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS: amor egin / HiztEn: AS / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

Ik. amore eman.

Esapideei dagokien sistematika

egin.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

amore sarrerari dagokion azpisarrera.

amore eman
1 ad.-lok. Gogor egiteari edo buru egiteari utzi, onartu. Aspalditik datorren ohiturari amore emanez. Pilatok herriaren eskariari amore ematea erabaki zuen. Baina, tentazioa bizia baino biziagoa izan arren, ez diot amorerik eman. Alferrik zabiltza, ez du amore emango.
2 ad.-lok. Soinekoez, sokez eta kidekoez mintzatuz, eman. Ez du amore ematen oihal honek.

Aztergaia: amore eman

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau46
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1993-10-28 Lantaldeak erabaki gabe utzia

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Jatorrizko forma

amore, -rio (amore eman)

Lantaldearen irizpideak
Euskaltzaindiaren proposamena berrikustekoa da
Hainbat irizpide gurutzatzen dira

(cf. 31.231) amor eman ageri da beti, baita Ipar. ere; (cf. 31.132) EBak hautsi du bideratua zen batasuna; (31.3) amore eman nagusitu da gaurko erabilera zainduetan: ba al dago atzera egiterik?; Iparraldeko iritzi-emaileek onartuko balute, amore eman hobetsiko luke batzordeak

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]:  amore eman proposatu du.

 - Erabakia: EArau (1995-10-27): onartu egin da.

amore emate, amore-emate
iz. amore eman aditzari dagokion ekintza. Konfiantza sendotzea nahi badugu, elkarrizketa eta elkarrekintza ezin dira baieztapen eta amore emate faltsuetan oinarritu.

Aztergaia: amore-emate

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:005 2002-09-11 Azpisarrera gisa onartzekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z6:LBeh 2013-12-17 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

grafia bikoitza jartzea proposatu da: amore-emate edo amore emate.

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

amore sarrerari dagokion azpisarrera.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): amore-emate edo amore emate [azpisarrera gehitu].

amoreagatik
1 Batez ere Ipar. -en izenean, gogoan harturik. (-en atzizkiaren eskuinean). Jainkoaren amoreagatik. Maite duenak behar ditu, bere maitearen amoreagatik, gauza gaitz eta kirats direnak oro gogo onez besarkatu.
2 Batez ere Ipar. (Helburuzko perpaus baten hasieran nahiz amaieran, indargarri gisa). Ik. arren 3. Beti gehiago eta hobeki maita zaitzadan amoreagatik. Zu hil zara, ni hil ez nendin amoreagatik. Igor ezazu zure egiaren argia, amoreagatik lurra argi dezan.
Loturak

Aztergaia: amoreagatik

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:26 1997-07-09 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-gatik.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

amore sarrerari dagokion azpisarrera.

Erabileremu dialektala

Batez ere Ipar.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

1 Jainkoaren amoreakatik. 2 beti gehiago eta hobeki maita zaitzadan amoreakatik.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E116]: "Kontuan izanik hiztegi hau norentzat egiten ari garen, nik amoreagatik jarriko nuke, salbuespenik egin gabe (bestela hortik anaiakatik-era pasatzea ez dago ezer ere). Euskaltzaindiak -gatik du onartua, eta idazleen artean, amoreakatik eta amoreagatik, ageri dira, biak, nahiz zubereraz amoreakatik ageri den maizago. EBBSko corpusean ere 6 aldiz ageri da amoreagatik (horietako batean Euskaltzaindiaren liburu zurian) eta behin bakarrik amoreakatik, baina azkeneko aldaera hau erabiltzen duen autoreak biak erabiltzen ditu. Biak aukeran egonik, ni erregularrena hartuko nuke".

 - Erabakia: Erabakia (2002-10): "#mdash#". EArau 123: "amoreagatik Batez ere Ipar. 1: Jainkoaren amoreagatik. 2: beti gehiago eta hobeki maita zaitzadan amoreagatik".

amorearren
Amoreagatik, maitasunagatik. Neure laztanaren amorearren egin gura dut negar bat.
Loturak
amoretsu
adj. g. er. Amultsua. Jainkoa ohoratu behar duzue bihotz amoretsu batekin.

Aztergaia: amoretsu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-07-09 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

amoratsu: FPrS, AR; amoretsu: Arr, EAlde 1921, Azurm.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-tsu.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

izond.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

amultsua.

amorez
1 zah. Amoreagatik.
2 zah. Amodioz.
Loturak

Aztergaia: amorez

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-07-09 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

Ik. 1 amoreakatik; 2 amodioz.

Atzizkien araberako erabakiak

-z.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

amore sarrerari dagokion azpisarrera.

Erabileremu dialektala

Zah.

amorezko
adj. Amodiozkoa.
Loturak

Esaera zaharrak

Amorezko ezkontza, dolorezko bizitza.

Aztergaia: amorezko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-07-09 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

Ik. amodiozko.

Atzizkien araberako erabakiak

-zko.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

amore sarrerari dagokion azpisarrera.

 

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper