OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: aitaorde (eta aitaordeko) ‘padre adoptivo, putativo’: Arg DevB, Lar Fueros, Mb OtGai, Mb IArg, GavS, ETZ, Lg, Monho, fB Ic, Jaur, JesBih, Echag, CatBus, CatLlo, Lard, Arr GB, Jnn SBi, KIkV, KIkG, ArgiDL, Inza Azalp, Ox, Zerb IxtS, Or MB, Anab Poli, Etxba Eib, Ezale 1897, Or Tormes.

Euskaltzaindiak euskara baturako proposatua

Arauak jasoa du forma, inolako azalpenik gabe, eta oraingoz ez dago zer gehiturik.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Familia-loturak.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

aita ordeko (eta aita-ordeko) 15; a) 14: GavS ("Zori onekoa izatea alako aurraren aita ordekoa"), fB ("Jesusek [...] Aita ordekua bere pobria eban"), Echag 5 (adib.: "Graziyaz ta doaiez beterik beingoan, Ama maite Mariya ona non dagoan: bere seme ederra arturik besoan, ona aita ordeko Joseren ondoan", "Jesus Salbadorea, Salbe zure ama, eta aita-ordeko zeruak emana"), CatBus 2 ("Ez zan S. Jose Jesusen Aita benetakua, ezpada Aita Ordekoa, ta gizonen iretxikoa, bada Birjinia beti geratu zan Donzella garbi", "Neure Aita San Josepe bedeinkatu gozoa: Ama birjiniaren esposo egiyazkoa; Jesus guztiz gozoaren aita ordekoa"), Lard 2 ("Ez ikaratu; zuen onerako zuen aurretik Jainkoak Ejipto'ra bialdu ninduen, eta Faraon'en aita-ordeko eta Ejipto guziko Nagusi egin nau", "bere Ama Maria guziz Santa eta bere aita-ordeko San Jose"), Zerb IxtS ("Haren ama, Ama Birjina, aita ordekoa, San Josep"), Inza Azalp ("Jaungoiko Aurrak eta bere Amak alako aitta ordekoaren bearrak izango zittuelako"), Or ("Jesus Aurraren aita-ordeko edo aitatzat zeukatena da San Jose"); b) 'aita pontekoa' 1, fB ("Baita esaten jakue Aita ordekuak Gurasuen paltaan, eurak kontu egin biar deutseelako seinari arimiaren onerako gauzetan"); aita ordezko 1, Ox ("Zurgina baitzen Josep, aita ordezkoa, Jesusek bazeraman bere gaztaroa Zurgintzan hari zela"); aitordeko 2, ArgiDL: a) "Jesukristoren lengusu Juan Bautista santuak eta Jesusen aitordeko Jose Santuak berak [sic] ere Sakramentu au jarri baño len il ziran", b) "Ontarte onegatik, Jauna, gure aitordekoak gure izenean beti beti zureak izango giñala itzeman zizuten") // Eta OEH argitaratuan, gainera: Tít. de una hojita publicada en Bayona, ap. DRA ("Birjina Jainkoaren Ama notha gabeari juntatu zaituen afetzioneaz eta Jesu-Kristo besarkatu duzun aita ordeko amodioaz... San Josefi othoitza").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

aitordeko (eta ait'ordeko, ait-ordeko) 6; a) 3: A. Menan 2 ("Jose gloritsuba, bere Seme Jainkoaren Ait'ordeko emen lurrean izan zediñ autatu izan zualako...", "Jose gloritsuba bere Ait'ordekotzat artu zualako..."), Elizondo KristPE ("zure Seme Aragitubaren Aurr-zai ta Ait-ordeko, baita Serafiñen Erregiñarekin ezkonteraño goratu zenduban Jose Doitsurenak"); c) 3: Elizdo ("Aitordekuak ez du ezer, irago zayo gaizki eza. Afaitara datorrela orain, esan dit"), A. Letamendia 2 ("Nire aitordekoari bakarrik gustatzen zaiok etxe hau [...] hire aitordekoaren ikasgela duk, Kedar").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

aita-ordeko : DRA (padre putativo), PMuj DVC (padrastro, padre adoptivo, nutricio, guardador, tutor, curador) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

aitaordeko 2, EiTB (adib.: “Txetxeniako 18 urteko mutiko bati aitaordekoa hiltzea leporatuko diote”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

aitaordeko 2: Juan Kruz Igerabide (“Hura ez zen pozten amaren eta aitaordekoaren arteko konponezinekin”), Gotzon Garate (“Aitaordekoaren eta alabaordekoaren arteko harremanak gero eta eztiago egin ziren, denbora joan ahala”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Eratorri-konposatu baztertzekoa da, lehiakide hedatuagoa duenez

aitaorde aski dela uste du lantaldeak.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-orde(ko): jasotzea proposatzen du lantaldeak, -ordeko osaerakoen sailean (cf. ahizpaordeko sarrerako oharra).

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Familia-loturak.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aitaorde sarreraren azpisarrera gisa sartzekoa.