14 emaitza afari bilaketarentzat - [1 - 14] bistaratzen.
Aztergaia: afari
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau44 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-08-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Jatorrizko forma
afari, afal-
Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra
AS gisa gehitzeko eskatuz: afari arin, afari-lege, afari-merienda ; afaritan, afaritara .
Aztergaia: afari arin
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-03-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
ik. OEH: AS.
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH: - / EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Informazio osagarria
Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak
arin.
Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio
afari sarrerari dagokion azpisarrera.
Forma baten adiera(k)
afariusia, barau-egunetako afaria.
Aztergaia: afari-legea egin
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-10-19 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
AFARI-LEGE (V-gip), APARI-LEGE. Ref.: Etxba Eib; Elexp Berg. (Empleado en la expresión afari legea egin). "Afari legia eiñ, cumplir con la hora de cenar. Gaurkuagaittik, eiñ dogu afari legia, naiz da porruegaz" Etxba Eib. "Afai legia eiñ" Elexp Berg. * Nere apari-legea eginda etxetik irten naiz. Alz Ram 25. Illuntze-aurrean egin zuen langilleak marandioan bertan apari-legea. TAg Uzt 294. Apari legea egin zezan exeri zuten. JAIraz Bizia 76. Gau baten, alai, mai-inguruko / batu da lagun taldea, / ta ardangelako txoko batean / egin apari-legea. NEtx LBB 290. Afari legia eiñda, lotarako gertau ziranian. Etxba Ibilt 461. Gure apari-legea garaiz egiten genin. Ataño TxanKan 85. -- (Con bete) * Bete dezagun guk ere Gabon-apari-legea. NEtx Antz 131. -- (En otros contextos) * Besteak apari-lege bat jarriko ziteken. Ataño TxanKan 191. Apari-lege bat artu. Ib. 127. Apari lege bat eman ziguketen: atuna ta ura. Ataño Espetx 44. -- Bazkari ta apari legezkoak, gazte jendearen dantza-saioak eta irrintziak.NEtx LBB 19.
LB: 17 Bazen tarte jakin bat afalostean, funtzionarioak kontrolean biltzen zirena, euren afari legea egiteko (Elkar); EPG: 8 Gauez, afari legea egiteko, janari txinatarra eskatu genuen telefonoz. (Iban Zaldua); ETC: Euskaldun zintzoen modura afari legea egin behar dugula, alegia (Argia).
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
Elhuyar: [afari-lege] afari-legea eginda lotarako prestatu ziren: cenaron algo y se dispusieron a ir a la cama; Adorez: afari-legea egin, egiten: du ad. cenar informalmente, escasamente; afari-legea egin dugu: hemos hecho una colación (cocina ligera); Labayru: [afari-lege] Afari-legea egin dogu txokolatea eta ogia janda: Hemos hecho una cena frugal comiendo chocolate y pan.
Bestelakoak
[afari] afari lege, afari-lege iz. Afari arina. (Batez ere afari legea egin esapidean erabiltzen da, jatordu hori egiteko betebeharra-edo nolabait bete dela adierazteko). Gaurkoagatik, egin dugu afari legea. Etxera iritsi, afari legea egin eta ohean sartu zen. Afari legea egin eta orbel gorriaren gainean etzan ziren. Gaua pasatzeko aterpea eskaini zioten, baita afari legea ere.
Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa
Azpisarrera egitea proposatu da bazkari(-)legea egin formarekin egin zen bezala. Beraz, afari(-)lege azpisarreratik kentzekoa da oharra eta adibideak.
Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio
Azpisarrera gisa jasotzekoa afari, lege eta egin sarreretan.
Aztergaia: afari-merienda
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-03-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
ik. OEH: AS.
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -
Informazio osagarria
Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak
-merienda.
Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio
afari sarrerari dagokion azpisarrera.
Aztergaia: afariketa
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-03-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
ik. OEH.
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak
-keta.
Informazio lexikografikoa
Erabilera-oharrak
afariketan egin, ibili, jardun esapideetan erabiltzen da batez ere.
Adibide argigarriak, testuinguru egokiak
Egingo dugu afariketan, ni aita eta zu ama?
Forma baten adiera(k)
haur-jokoa.
Aztergaia: afariketan
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | EHL | 2021-10-19 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Formari buruzko datuak
Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa
afariketa aztertzean proposatua. jolasean azpisarreraren eredura moldatzea proposatu da, afariketan adberbioa sarrera bihurtuz (eta, beraz. afariketa sarrera ezabatuz) eta ohiko aditzak zein diren adieraziz. OEHn ageri diren bi adierak bereiztea komeni da (1 haurren jolasa; 2 helduen jokaera). afariketan egin adibide gisa mantentzekoa da.
Informazio lexikografikoa
Kategoria
adb.
Aztergaia: afariketan egin
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-03-12 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-10-19 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
AFARIKETAN EGIN, AFARIKETAN IBILI, AFARIKETAN JARDUN a) "Jugar (los niños) haciendo comedia de los asuntos de los mayores. Eiñgo dogu afariketan ni aitta ta zu ama? Afariketan zebizen umiak Txantxa Zelaixan. Afariketan jardun dabe goiz guztian" Etxba Eib. "Etxekoandrezketan ibiltzea, beste errietan apariketan ibiltzea esan oi-da; baita koziñeketan ibiltzea ere. Itz auek, aurren jolasak (dendari dirala-ta abar) adierazi oi-dute" NEtx Nola 24n. b) "Se dice también así, cuando los mayores, faltos de juicio o seriedad, parece que actúan como niños. Afariketan ibilli al aiz, orretara agertzeko? Gauzia benetan artu biarrian, afariketan jardun dabe" Etxba Eib
LB: 0; EPG: 0; ETC: 0.
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
Elhuyar: 0; Adorez: afariketan egin, egiten: du ad. jugar imitando a niños/ñas; egingo dugu afariketan, ni aita eta zu ama?: ¿jugaremos a ser yo el padre y tú la madre?; Labayru: [afariketan] Egingo dugu afariketan?: ¿Jugamos a comiditas?
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH: - / EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -
afariketa iz. Haurren jolasa, helduen egitekoak irudikatzen dituena. (Batez ere afariketan egin, ibili, jardun esapideetan erabiltzen da). Egingo dugu afariketan, ni aita eta zu ama?
Lantaldearen irizpideak
Beste sarrera batean argitzekoa
afariketa sarreran, erabilera-ohar gisa eskain liteke.
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa
afariketan sarrera proposatu berrian adibide gisa uztekoa.
Informazio lexikografikoa
Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da
Azpisarrera egin da.
Aztergaia: afaritako
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | EArau | 2016 | |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | EOh |
Formari buruzko oharrak
Euskaltzainen oharrak
- [E210]: 'OEHn elkarren segidan datoz afaritako, afaritan, afaritara, eta hirurak jasotzea komeni da. Gogoratu, gainera, Orixe, Mirande, Erkiaga eta Mitxelenaren lekukotasunak' (2001-04-25).
- [E123]: 'egia da OEHn afaritako forma ematen dela azpisarreran, baina gero adibide gehienak afaritarako dira (Urruzuno, Tx. Agirre, Orixe, Otxolua, F. Bilbao, San Martin, Etxebarria, Zaitegi). Afaritako (Etxeita, Kirikiño apaitteko, Mirande, Erkiaga)'.
- Erabakia: Erabakia (2001-06-29): 'Ohargileak berak azkenean etsi egin du eta ez da sartuko'.
- Erabakia: EH2016: sartua.
Aztergaia: afaritan
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-03-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
ik. OEH: AS.
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak
-n: -tan.
Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio
afari sarrerari dagokion azpisarrera.
Adibide argigarriak, testuinguru egokiak
anitz edan ote zuten afaritan?
Formari buruzko oharrak
Iritzi-emaileak
- [A105]: "eta afaritara, afarite: Nik uste dut baturako busti eta bakarra hautatu behar dela, (nire ustez 'a' bokalduna) aldaeren hedadura (?) eta erregulartasunari erreparatuta. Kontuan har a/e bikoiztasun hau ez dagoela azentudun posizioan eta aurreko silaban bokal itxia dugula" (2001-03)
Aztergaia: afaritara
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-03-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Formari buruzko datuak
Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak
-ra: -tara.
Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio
afari sarrerari dagokion azpisarrera.
Adibide argigarriak, testuinguru egokiak
goazen orain afaritara, gero lotara.
Aztergaia: afarite
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-03-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Informazio lexikografikoa
Erabilera-oharrak
leku-denborazko kasuekin erabiltzen da batez ere.
Adibide argigarriak, testuinguru egokiak
afariten ari dira nonbait; jarri ziren mahaian afariteko gogo handiz; deitu gaituzte afaritera.
Formari buruzko oharrak
Iritzi-emaileak
- [K202]: "Ez ote dira hitz bera hau eta afaritan, afaritara sarreretan ageri direnak?" (2000-11-24)
Aztergaia: afariusi
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-03-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Informazio lexikografikoa
Forma baten adiera(k)
afari arina, barau-egunetako afaria.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
