OEHko datuak [laburduren azalpena]

aeroplan(a) 1, Xikito ("Harek bürdüñ bidia ere ebilazten aeroplanak dia orai hegaltatzen"); aeroplano (eta -u) 6: Urruz Zer ("Eta begira, esan zion Andre Errosak, ez al zenduten arkitu bidean oraingo aeroplano oietakorik?"), And AUzta ("Lenengo aeroplanoa"), Kk Ab 3 ("Zerien eruen izen goituez, aeroplanuen", "Guk diñogu, darantzu Astokillok, idiyok eztabela egaiz egin, egaizkin edo aeroplanuen eroan dituez", "Trenian erueten dabenak eztau añeketaik eiten, aeroplanuen daruenak eztau egaiz-eiten"), Arti Ipuin ("Zoritxarrez honela izan zen, ni Madriletik aeroplanuan etorri nintzeneko, bere arima ezpaitzegoen bere gorputzarekin"); aireplan 3: Barb Sup ("Haizeak hartzen diozka Piarresi bere galtzak, eta galtza hek bazoazin orai, han, airean, ezti eztia, aireplan edo tresna hetarik bat bezala"), JE Ber ("Gainera fotografiak, telegrafak, telefonek, berebilek, aireplanek, radiofoniak etzaizkotena dardaratzen zainak..."), StPierre ("Gauaz Anglesek harrotu gintuzten izigarriki beren aireplanekin"); aideplano (eta -u) 6: Salav 5 (adib.: "Egun batez, gu an lanean ari giñala, etorri zan gorrietako aideplano bat", "Eta baziran gora begira gelditzen ziranak, aideplanoren bat ote zan pentsaturik"), Alzola Atalak ("Ezta zarata aundirik entzuten emen, aideplanuen baten zurrunbadea izan ezik") // eta OEH argitaratuan, GKetx Loiola 2 ("Aideplanuan ibilita nago", "Aize-utsuneetan aideplanuak zabu aundiak egiten omen dituzte"), JJIrazusta NorkBB ("Zueri ere eskutitz bat bidali nizuten, itxasontzitik jetxi eta aideplanoz").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

aeroplano (eta -u) 5: Kk Ab eta Urruz Zer (OEHko agerraldi beretan), Akes ("Erri onetan, Krup lantegi izugarrian egiñak omen ziran Gernika puskatu ziguten aeroplano madarikatuak"), Egin 1984 ("Baina hau oso zaila izanik, besterik ezean, zepelin, globo, delta, aeroplano eta abarrez baliatu behar izan dugu, gaurdaino, airetan geure burua zintzilikaturik ikusi ahal izateko"), Zubk ItxasA ("Iru aeroplano pasa ta bat itxasora jausi, ekarri Seberianok ekarri, Seberianok barrako onduan itxi. Umetako kantua"); aideplano 2: BAtx Nikol ("Baina azkenean, oso-oso azkenean, Nikolasak beste palanka bati tira-eta aideplanoa bide onean jartzea lortu zuen"), Tx Garmendia ("Inglesa eta Gaztelera mendean zitun neskax bat gendun gidari aideplanotik jetxi orduko, eta berari esker jakin-min guztiak ase genitun"); aireplanu 1, R. Egiguren ("Aireplanu bat sekuestratu behar zuela esaten zidan behin eta berriro"); airuplan 1, Herr 1946 ("airuplan ihiztariak marrumaz eta hixtuka, Anamit guziak lurrari kontra itzatzen bezala dituztelarik").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

aeroplano : HiztEn // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

aeroplano : HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal aeroplano / aéroplane formen ordainak: abioi : ElhHizt, HiruMila; aide-ontzi : PMuj DCV; aidezko : Casve FE; aireko : ElhHizt, HiruMila, HaizeG FB; aireplano : ElhHizt, HiruMila; hegazkin : ElhHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, PMuj DCV (egazkin).

Erdaretako formak

fr (DLLF): aéroplane; en (Collins): aeroplane, airplane (US); it (S. Carbonell): aeroplano; de (Langenscheidts): Flugzeug, Aeroplan.

aeroplano iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, aeroplano-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. aireplano; hegazkin; aireko].

aeroplano 14: Argia 5 (“Kontuz ibiltzeko, hurrena guri botako zizkigutela bonbak. Gehiago ez ziren etorri aeroplanoak”), Berria (“Ni ez naiz hasiko aeroplanoak hartzen Londresen hitzaldi bat emateko”), Erlea (“Zeruan dena zen ona eta han guk ez eduki eta ez ezagutu arren bazirela genekien gauza guztiak zeuden, aeroplanoak eta gure herria osorik kabitzen ziren barkuak, eta infernuan, dena gori-gori, sua besterik ez, sua gaizto eta bihurrientzat.”), Goiena (“Handiko izkinatik gerturatzen ari den ile zerratua duen hura burusoiltzen antzemango duzu, bekokitik buru gainerantz, edo garondo paretik bekokirantz; batek daki, igual Normandian tropa aliatuak bezala hasiko zaio buru larrua azaleratzen, norabide guztietan, laster aeroplanoak bertan lur hartzeko eran gure laguna”), Karmel 2 (“Gerrea, nire inguruan, holan hasi zan: Astelehena zan. Arratsaldeko hirurak-laurak aldera Oiz aldetik zeru goian -broum, broum, broum- aeroplanoak.”), Uztarria 2 (“Alperrik saiatzen naiz tortilarekin, patata zatiekin eta frutarekin: mingainera iritsi orduko, esku zartaz eraisten dituzu sigi-sagan datozkizun aeroplanoak King Kong kume baten pare”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

aeroplano 1, Pello Salaburu (“Eta hiru urte geroago, 1903ko abenduaren 17an, Wright anaiek aeroplanoa asmatu zuten”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Debekua bere horretan uztea proposatu da. Ordezko formak finkatuta daude, baina badaezpada gomendioa mantentzea proposatu da.

Batasuna egiteko bidea eskaintzen duen forma

Ik. aireplano, hegazkin.