1 emaitza abixoi bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Aztergaia: abixoi
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-03-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
abixoi G 1 (Izt C: "Arrain oen izenak ezarriko ditut, Egaztienak bezalaixen, dakitzadan erdarazkoak alboan dituztela. Abixoia [Itzulpenik gabe]"); lantzoi B 1 (Ag Kr: "Antxoba, sardiñ edo lantzoi zatia amoan ipiñi").
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
adiera ilunekoak dira kabuxa 2 (A. Zugasti: "biotzean zeramana irteten zitzaiola lumaren muturretik: itxasoa, arrantzaleak, kaya, kabuxak, lupiyak"; M.A. Unanua: "Itsasbazterreko harkaitzartean bizi diren animalien artean aipagarria da kabuxa izenez ezagutzen den arrain txiki talde bat, euskal kostaldeko marearteko iktiofauna gehiena osatzen duena") eta lantzoi 1 (I. Linazasoro: "Markako koñak botilla baten sartu ta eman oni, lantzoi onek naiku izango dau ta"); zilarrarrain 'Lepisma saccharina' adierako EB 1 (I.A. Berriotxoa: "Intsektuek habitat mota asko kolonizatu dituzte, gizonarena barne, zilarrarraina (Lepisma saccharina)-rekin gertatu den bezala").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
abixoi : HiztEn (eta abixoi handi, abixoi txiki); LurE, EskolaHE; Euskalterm 2 (eta abixoi handi, abixoi txiki). Ez dugu aurkitu ap. AB50, AB38 eta DFrec.
Sektore jakin bateko informazioa
Ik. Izendegiaren hustuketako lekukotasunak: a) Argentina sphyraena (es pez plata / fr argentina): abixoi : Arzdi Peces; Las setas; abuse : Anasagasti Bermeo; zillar-arrai : Muus-Dahlstrom; b) Ammodytidae (fam.) (es barrinaire + aguacioso + pión / fr équille + lançon): abixoi : Azkue DVEF; PMuj DVC; abus : Azkue DVEF; abux : PMuj DVC; kaisoi : Azkue DVEF; kantuko angila : Lh DBF; kaxoi : Azkue DVEF; lansoi : PMuj DVC; PMuj DCV; mutxarreri : Azkue DVEF; PMuj DVC; c) Atherina (hepsetia) boyeri (es pejerrey / fr cabassoun): abuse : Anasagasti Bermeo; d) Atherina (hepsetia) presbyter (es abichón / fr prêtre): abixoi : Azkue DVEF; Lotina Peces; FauMar; PMuj DCV; Muus-Dahlstrom; abixon : Lotina Peces; kabixoi : PMuj DCV; kabuxa : Azkue DVEF; PMuj DCV; kaixoi : PMuj DCV; kautxua : FauMar; kauxoi : PMuj DCV; kauxua : Lotina Peces; odol-gabe arrain : Lotina Peces; sardieta : Lotina Peces; sardietia : Arzdi Peces; e) Atherina (hepsetia) presbyter' / es abichón / fr prêtre: keixoi : PMuj DCV; abux : PMuj DCV; abotx : PMuj DCV; mutxarrei : PMuj DCV; "Nomenclatura Ictiológica".
Erdara/euskara hiztegietako datuak
ElhHizt: abichón: abixoi handi (Atherina presbiter); aguacioso: lantzoi txiki (Ammodytes tobianus); barrinaire: lantzoi leun (Gymnammodytes semisquamatus); pejerrey: abixoi txiki (Atherina boyeri); pez plata: zilar-arrain (Argentina sphyraena); pion: lantzoi handi (Hyperoplus lanceolatus). // T-L LFB: equille: lantxoin; lançon: lantxoin, kantuko angula, lantiantoñ. // BeraLzM: aguacio: kabixoi (kaixoi, kausoi, kabuxa, abixoi). // Azkue Aurkibidea: aguacío: abus, kabixoi, kabuxa, kaixoi, kauxoi. // Ez dugu aurkitu besteotan: HiruMila, Lur EG/CE, Lur EF/FE, Casve FE, HaizeG, LMuj HOT.
Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu egokia da, beste gabe onartzekoa
ik. abixoi / abisari / xabiroi
Informazio lexikografikoa
Landare eta animalien taxonomi izena
Atherina sp.
Formari buruzko oharrak
Iritzi-emaileak
- [E302]: "abixoihitza dela eta egindako oharretan [txostenean] bi iturritatik etorritako urak nahasten dira, nire ustez: itsasertzean bertan, harraldetik oso hurbil, bizi diren arrainei dagokiena bat eta zilarrezko arrainarena bestea. Zilarrarrain delakoarekin hasiz, kontu izan badirela arrainekin zer ikusirik izan gabe izen hori daramaten intsektuak (Lepisma generokoak bereziki eta, orokorrean, Thysanura ordenekoak). Zilar-arrain bezala izendatzen da Argentina sphyraena arraina ere. Ez dago biak zer nahasturik, bat arraina eta bestea intsektua baitira. Ingelesek, inolako konplexurik gabe eta tarteko marratxoa jartzeko ardura bera ere hartu gabe, biei silverfish deitzen diete lasai asko. Ez dago, ezta ere, zer nahasturik zilar itxurako izaki hauek itsasertzeko abixoi delakoekin. Gaizki ez banago, Atherina generokoak dira abixoidelako horiek eta Zarautzen (lehen behintzat) xinxangre deitzen zitzaien ia gardenak diren antxoa txikien antzeko arrain horiei. (Xinxangre adjektibo bezala ere erabiltzen genuen, adorerik gabe, pulamentu edo kemenik ez duen norbaiti esateko). Abixoi edo xinxangre, ez nahastu, ezta ere, kabuxa edo musto arrainekin (blennidae). Blennidae familiako arrainak oso ezagunak dira arrain txikitan aritu den edonorentzat. Ez dute ezertarako balio (ezta jateko ere) eta edozein garnatari egiten diote hozka. Kabuxa izena eman zaie blennidae familiako arrain horiei. Zarautzen musto deitzen diegu eta, gure hizkera partikularrari askotan gertatzen ez zaion bezala, OEHn ere agertzen da hitz hori. Mutil koskorretan, gu baino begi zorrotzagoak zituzten zenbaitek mustoak eta musto-legatzak bereizten zituzten" (2000-11-08)
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
