Euskaltzaindiaren Hiztegia

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: URRATSEZ URRATS (BN-ciz-mix-arb, Sal, R; urh- H). Ref.: A; Gte Erd 195. a) Paso a paso. "Zoaz urhatsez urhats eta emekitto, allez pas à pas et tout doucement. Urhatsez urhats urrun ioaiten da, pas à pas on va loin" H. Hola minzo delarik, / urhatsez urhats da jiten. "À pas comptés". Arch Fab 167. Orhoit niz aphez-sorho batetik / urhatsez urhats nindoelarik. Ib. 207. Hala urhatsez-urhats eta musuz-musu / zubian badoazkitzu / gure andre kurritzalleak. Gy 184. Bainan gohazen emeki eta urratsez urrats. Lap 300 (V 136). Tresna zorrotz bakar bat erabiltzen da, eta pikatzea, moztea, xehatzea, ebakitzea aintzina doa emeki, urratsez urrats. Mde Pr 77. Gorputz atalek ematen diguten laguntza soil-soilik dugula mugigarri, urratsez urrats eta mailaz maila beharko dugu ibili. MEIG IV 75. b) (ürhats- S ap. A; H). "Urhatsez urhats iarraikiko nautzu, je vous suivrai pas à pas" H. "Ürhatsez-ürhats (S), (le seguía) por todas partes, paso a paso" A. Aldegin dut bada baratzera, ta Alipi nere ondotik urratsez urrats. "Pedem post pedem". Or Aitork 200. Orain eta len esandakoen arauz urratsez-urrats bizi izaterik nai izan ezpazenezate. Zait Plat 106.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

urratsez(-)urrats (eta -rh- 3) 31: StPierre GH 1921 ("urhatsez urhats zarraikolarik"), Barb Piar ("Izerdi uharretan ari ziren beraz Piarres eta haren bi lagun Senpertarrak, hiru Azkaindarren kontra, urhatsez urhats, kintzez kintze, elgarren bethekoak"), SoEg ("Buruan hartu xedea, urhatsez-urhats betetzen dute, zalhutasun ezin sinhetsiarekin"), Zait ("Ta urratsez urrats, elburura gogoa eldu ondoren, larrialdi gorri aren oroi zulagarriak bere baitan oi dirau"), Etxde ("Urratsez-urrats, iarraitzen zitzaion Jaun Petri Urtiz'i bere ibilbideak eta pasaleku egokiak ongi ikasteko"), JE Axular ("Testament zahar eta berrian gaindi bagerabiltza gero, kasik urratsez urrats, Axularrek"), I. Baztarrika ("Hoietatik lehenengoa eta bosgarrenean Liturgi liburuak euskaratzearen historia azaltzen da, urratsez urrats"), Elhuyar 3 (adib.: "Segidan, azpialorraren garrantziaren arabera, problema-mordo handiago ala txikiagoa adierazten zaio ikasleari urratsez urrats"), J.M. Torrealdai ("Eusko Jaurlaritzaren eta Estatuko Gobernuaren arteko harremanak urratsez-urrats ikustean konturatzen da bat, negoziaketa barik, indarketa edo sokatira izan dela bien artekoa"), JAMuj ("Urratsez-urrats, pausu txiki bakoitza neurtuz"), OrdenadoreP 2 (adib.: "CONFIGURek urratsez urrats gidatuko zaitu zure inprimagailua eta telefono-modema konektatzeko behar diren baldintzak hautatzekoan"), Egunk 1991 ("Horretan dihardugu: urratsez urrats, etorkizunerako bideak zabaltzen"), HizkLiter ("Plano orokorretan lehen planora urratsez urrats hurbildu da"), A. Barreña ("Adizki laguntzaile eta trinkoen agerrera urratsez urrats aurkeztuko dugu"), EstiLib ("Urratsez urrats aitzina egin beharrean gaude"), I. Iñurrieta ("Ikaslea urratsez urrats aritzen da"), J. Cillero ("Isil-isilik zegoen dena; autoa behera eta behera zihoan, urratsez urrats isiltasunean"), N. Etxeberria ("Urratsez urrats ezdeus izatera irits zitekeelarik"), G. Markuleta ("Urratsez urrats gidaturik, kutxatxoa aurkitu arte!"), NAO 1996 ("Akordioak iraunen duen lau urteetan urratsez urrats eta proportzionalki ordainketa osagarrien homologazio bat ezarriko dela"), N. Anzizar ("Ilargi beteko gau hartan balkoitik irten zen etxera bueltatu zen, urratsez urrats, maitasunezko ametsak eta paradisua atzean utziz betiko"), Tx. Heguy ("XX. mendeko erronka nagusia izango delarik, bi aldeen artean dagoen "muga kulturala" urratsez urrats gainditzea"), M.L. Odriozola ("hauteskunde prozesua urratsez urrats arautu zuten"), MAtx ("Urratsez urrats lehengoa errepikatzekotan eta jakinaren gainean errepikatzekotan, bizitza aspergarria gertatuko litzaiguke"), Landa Turismo 1999 2 (adib.: "Bertan bizi zirenen bizimodua urratsez urrats kontatzen digun historia"), Sexua ("Sigmund Freud gizadiaren jainko-asmoak urratsez urrats eraitsitako pentsalari zientifiko iraultzaileen hirukoteko kidetzat hartzen da"), L. Beloki ("Amodioak piztu behar du / astiro urratsez-urrats").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

urratsez urrats : DFrec 1 (Herr), AB38 1, AB50 1, HiztEn - LurE (adib. gisa), Euskalterm 3.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

urratsez urrats (adib. gisa): EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, DRA, PMuj DVC // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

def: pausoka adb. Urratsez urrats. // tiki-taka 1 onomat. Urratsez urrats ibiltzearen onomatopeia; erloju edo makina baten beti-bateko hotsaren onomatopeia. Tiki-taka, tiki-taka saltzera zihoala. // urraska adb. Urratsez urrats, urratsak eginez. Ik. pausoka. Urraska ibili. Eginbideak sailka, mailaka, urraska bete. // zeremonia 1 iz. Urratsez urrats eta araututako erregelei jarraituz egiten den ageriko ekitaldi edo hotsandiko ospakizuna; ospakizun horiek egiteko modu ospetsua. Elizaren beste zeremoniak. Azalduko dizkizuet bataioko zeremoniak. Gorteko zeremonietan. Zeremonia erlijioso edo magikoekin lotzen da praktika hori. // adib: urrats 1 iz. Ibiltzean, oin bat altxatzea, aurreratzea eta berriro lurrean uztea. Ik. pauso; oinkada. Urratsez urrats etorri. Urrats bat ezin egin biziki nekez baizik. Bi urrats egin ondoan gelditu zen. Azken urratsa egin baino lehen. Urrats bat gibelerat egin. Urrats txikiak, xeheak. Gizona bazihoan urratsa luzatuz. Urrats batzuk entzun zituen. Jauna, gida itzazu, arren, ene urratsak. Erraldoi urratsak. / 5 iz. Mailaka edo zatika egiten den zerbaiten zati bakoitza. Literatura kritikan urratsez urrats eta mailaz maila beharko dugu ibili. Denbora txikian urrats handiegiak egitera behartu omen dugu. Behar dugun batasun hori, lehen urratsetan behintzat, euskara idatziarena da. Hurrengo urratsa hizkuntzalarien esku gelditu zen.

urratsez urrats 240: Aizu 5 (“Urratsez urrats egingo dute bidea”), Elkar 20 (“Baina urratsez urrats eta mailaz maila joanda”), Deia 5 (“Egileak leku gero eta bitxiago batera eramango du irakurlea, urratsez urrats, eta liburua esku artean duenak horretara gogoa zabal-zabalik hurbildu besterik ez du egin behar izango, Gribbinen idazkera ulerterraza jarraituz”), Elhuyar (“Ertlek deskribatu zuen prozesu hori urratsez urrats nola gertatzen den“), Consumer 8 (“Prozesua, urratse urrats”), Berria 115 (“Elementu horiek guztiak ongi kudeatzen asmatu beharko dute nafarrek, urratsez urrats tontorreraino ailegatu arte”), EiTB, Euskaltzaindia, Goiena, Jakin, Karmel, Argia…

Beste (edozein) iturritako erabilerak

urratsez urrats 114: Herria (“Herriko Etxe horietan, euskararen erabilpena neurtzeko diagnostika bat eramanen da eta neurri aproposak finkatuko dira, urratsez urrats aitzina joz eta euskara herriko etxeen ibilmoldean pixkanaka sartuz, frantses legediaren errespetuan”), Berria (“Astelehenetik aitzina abiatuko du programazio arrunta eta urratsez urrats, elkarlana oinarri, euskal irrati nazionala, herritarra eta profesionala bermatzeko erronkari erantzun nahi dio”), Juan Garzia (“Uste izateko zen moduan, urratsez urrats eraikitzen da arkitektura hori, eta gene multzo berezi baten kargu dago urrats bakoitza”), Mirentxu Larrañaga (“Ahal zuen bezain bizkor, ibilian zebilen, urratsez urrats aurrera eginez, eta hesiak itsumutil gisa baliatuz”), Piarres Aintziart (“Nafarroa, Errioxa, Kastilla: Espainiako ipar eskualdea polliki polliki urratzen ari naiz, urratsez urrats”), Joan Mari Irigoien (“Baina noan baratx eta urratsez urrats”), Iñaki Arranz (“Kopuruarekin batera, letrak ere (silabak, hitzak...) aldatzen dira urratsez urrats”), Michel Oronoz, Koro Navarro…

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: adib. gisa / EskolaHE: adib. gisa

Hitz konposatu hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

elkarketa librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Formalki definitzea komeni da; beraz, azpisarrera gisa jasotzekoa izan liteke. Azpisarrera egitekoa da, halaber, pausoz pauso forma.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

amredita arruntak.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoak urrats sarreran.