1 emaitza hisia bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau75 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | 1995-01-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
(h)isi 8: Lc 2: "Iainko bothere guzitakoaren hisizko eta hirazko mahatsarno lakoa aurizkiren duena", "ez Iainkoak hisirik ahal dukeelakotz"; EZ Man I: "Berriz ere lotzen zaizko hisiz eta koleraz"; O 2: "Isiz fraide sar nendin, eta ahalgez ialgi enendin", "Ezar nezan porogutan, ordea hanbateki ez, isireki, har den eztela burutan"; ES: "Bere hisitik, eta thematik ilkhitzeko gogorik eztuena"; Hb Egia: "Emagun ezdituztela buru gogorrak, ez bendekariak, ez hisi gaxtokoak"; CatLav: "Despitez edo hisiz zenbait ofizio hartzen dutenak"; (h)isi(a) 8: EZ Man I 3: "Interesaz hasiko da gudu lehenbizia, Gero Relijonera iraganen hisia", "Hala duenean bada hisia aitziñatu Eta onei penen lotsaz aharantza tapatu", "Eta eroriz geroztik hisiaz gogortzetik [begira]"; Ch: "bertzerenerat ez iaustea, (...) orgilleriaren eta hisiaren seiñalea da"; ES: "aditu ondoan gelditzen badira bere theman eta hisian gogortuak..."; Gy: "Emen ohizko hisiak, / eta kontra egiñ nahiak"; Hb Egia: "Behar da hitzeko izan, hisia utzi bazterrerat"; Or Eus: "beti erkitu geldi-bearra, / ama geigoren isia (gutizia)"; Xa Odol: "Bainan barnetik etzaut ixiltzen hisiaren oihartzuna"; eta OEH argitaratuan, gainera: ETZ (Lesaka, 1857): "Ezi eben aragiya, emiendatu eben biziyuak, sujetatu eben isiyak"; Dv Imit: "Zeren jarraiki den bere hisiari"; Ayerb EEs 1912: "Donokirako ixia, apeta"; Prop 1912: "Bi egunez Aitak atziki zuen bere hisia, eta gero jaterat galdetu zuen"; Herr 1957: "Mementoko araben arteko hisiak geldituak dira"; hisia 2: HU Zez: "zenbat mehatxu, nahaskeria, gerla eta kalapita; zenbat hisia eta jazarkunde", "Estakuru berak dituzte; ba eta gehiago dena, hisia bera, herra bera, janiza bera, aiherkunde bera"; eta OEH argitaratuan: Lf ELit: "Elgar jasaiten zuten hisiarik gabe"; hisiatu EZ 4, adib.: "Ez adillala hisia heure falten gañean", "O gizon hisiatuak noiz hartean fuliak, sinhetsiko ditutzue eta banaloriak"; isidüra Ip Hil 2: "gero zeditzen da Büsieraren isidurari", "Oihüstatü zeioenian Nestorius bere isidüra gaiztoan gogortia"; ik. OEH argitaratuan hisigo : Prop 1903: "Bethiereko hisigoak eta herrak jarriko dire jenden artean"; Larre 1965: "Zendako gazteek behar dituzte beren gain hartu eta arrapiztu zaharren isio ta gasailak?"; hisikatu 1, Ax: "hi handi ni handi hisikaturik egoiteak, handirasunetan ibiltzeak, amorerik ez emaiteak"; hisiti 2: Dh: "Izan gaiten beraz leial eta arthatsu gure debozionezko egintzetan, ez ordean hisiti ta thematsu"; Gy: "Bertzeak zakharla titulu bertze bat Zuena goratzen edozeiñ bezanbat: Kopetaz kopeta zubian yarriak Gure andere hisitiak, Ez beharrez elkhar utzi Pasatzera lehenbixi; Sobera lehiaturik, Biak betan lerraturik, Urera ziren erori"; eta OEH argitaratuan, Lar in Mb IArg II 366: "Oiartzuar hisitia, buru gogorra"; isitiar : Lg II: "Begira zaite buru gogor eta hisitiar izatetik"; isitu 4: Otx: "kipuleaz ixan dana azi, ezpetteke gozo-opillakaz isi"; "EA OlBe: "Lau aldiz entzun det zure griña dun ots isitua"; Erkiag BatB: "Eztul erasoak ez dau amairik ezagutzen, bare samar baiña ekin sarrian, neguko eurite isituaren araura"; Or Aitork: "Zu isitu ziñan oiu aunitzez, milla modutara, urrundik entzun zintzaidan"; (h)isituki 4: Ch: "Prudenzia handia da egitekotan ez lasterregi goatea, eta gure ustean edo siñhestean ez hisituki gogortzea"; Otx: "Eta isituki eta joran andiz eskatu eutsan"; Zait Sof: "Bearraren aurka, ezpaita yokatu bear isituki"; Or Aitork: "Belarriko atsegiñak isitukiago naasten eta menderatzen nau; baiñan artatik azke atera nauzu"; eta OEH argitaratuan, HeH (Lc 23,10): "Aphez-aitzindariak ere eta Iskiribauak han ziren, hisituki iaukitzen zutela"; cf. testu-lekukotasunik gabeko hisialdi , hisika , hisikor , hisikortasun .
hisi 1: I. Garmendia: "...inolako jadespenik ezean, ziur aski, Sorginamaria ez izaki milarien lagun, eztare berena, nahiz gero kanpoan hozten sepa zitekeenagatik explikatu nahi izanen zuten, sineskaitz, jendeak sineskogor esestearen hisiz"; hisia 2: Lf: "Bainan erraiten daukutenean zendu gaixoak Eskualzaindiko jargia baztertu zuela bertze eskualari batzuen etsai ez nahiz, ez bide daukute erakusten elgartartean duketen behar ez bezalako hisiarik?"; SoEg: "Euskaldunek min dugu, bazterrak baitira dena hisia, dena aiherkunde"; isitu 1: J.M. Azkue: "Eskumendeak duan irabaziz joan zan ba anai Andres ori, eta ainbeste isitu zuan, oneraspenez baiño geiago ondotik kentzeagatik, txakur bati bezela urrutitik botarik, ogi puska bat eman zion"; hisiakor 1, Ribera: "historiak lo Spagnoletto gaitzizena egotzia badio ere, bere abertzaletasun hisiakorra (...) gogoan harturik, egia zera da, Italian ahal izan zuela bere nortasuna askatasun osoz garatu".
hisi : AB50 1 (obstinación), HiztEn, LurE; hisialdi : HiztEn, LurE; hisiati : HiztEn (ik. hisiti); hisiatu : HiztEn, LurE; hisiatze : LurE; hisigo : HiztEn, LurE; hisikatu : HiztEn; hisikor : HiztEn, LurE; hisiti : HiztEn, LurE; hisituki : HiztEn, LurE // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, Euskalterm.
hisiirigi : DRA (cegajear); hisi(a) : ElhHizt (1 Obstinación, terquedad; 2 Despecho, furor; 3 Pasión, anhelo; capricho, antojo; 4 Rabia, enfado); hisi : EuskHizt, HiruMila (1 obstinación; 2 furor; 3 pasión), EskolaHE, Lur EG/CE (1 codicia; 2 despecho) eta EF/FE (1 Obstination, entêtement. 2 Dépit, fureur), Casve EF (obstination; cf. isi: 1 obstination, obsession; 2 caprice, entêtement), HaizeG BF (obstination, ténacité), Lh DBF (1 obstination, ténacité; 2 obsession; 3 dépit; 4 envie; 5 fureur; eta isi: 1 obstination, obsession; 2 caprice; 3 dépit; 4 incrédulité; 5 démangeaison de parler irréductible; v. de hisi), DRA (1 obstinación; 2 despecho; 3 pasión, anhelo; 4 furor; eta isi: 1 ¡silencio!; 2 despecho; 3 obstinación; 4 anhelo; 5 incredulidad; 6 ganas incontenibles de hablar), PMuj DVC (isi: 1 ¡silencio!; 2 despecho; 3 obstinación; 4 matraca; 5 capricho; 6 anhelo; 7 porfiado; 8 furor); hisiaka : HiruMila (obstinadamente), HaizeG BF (obstinément), Lh DBF (obstinément), DRA (obstinadamente), PMuj DVC (isiaka: tercamente); hisialdi : EuskHizt, HiruMila (obstinación), ElhHizt (Momento de obstinación, terquedad, contumacia; encaprichamiento pasajero), EskolaHE, Lur EG/CE (obstinación) eta EF/FE (moment d'obstination), HaizeG BF (obstination), Casve EF (isialdi: coup de tête), Lh DBF (obstination), DRA (isialdi: cabezonada), PMuj DVC (isialdi: 1 instancia; 2 obstinación; 3 capricho); isialdika : PMuj DVC (con insistencia); isialdiz : PMuj DVC (con insistencia); hisiati : HiruMila (obstinado), Lh DBF (obstiné, passioné), DRA (el obstinado), PMuj DVC (isiati: obstinado); hisiatu : EuskHizt, HiruMila (obstinarse), ElhHizt (Obstinarse, empeñarse, aferrarse, empecinarse; obcecar(se)), EskolaHE, Lur EG/CE (empecinarse) eta EF/FE (s'entêter, s'obstiner), HaizeG BF (s'obstiner), Lh DBF (s'obstiner; isiatu: isiatü: v. isikatü), DRA (apasionado, etab.; isiatu: obstinarse), eta PMuj DVC (isiatu: 1 empeñarse; 2 obstinarse; etab.); isiatuki : PMuj DVC (tercamente); isiatuz : PMuj DVC (ik. isiatuki); isi-eskari : PMuj DVC (instancia porfiada); hisigo : EuskHizt, HiruMila (apasionamiento), ElhHizt (Obstinación, terquedad; despecho), EskolaHE, DRA (saña, apasionamiento); isigogor : Casve EF (entêté, têtu), Lh DBF (entête); eta isi-gogor: DRA (terco), PMuj DVC (terco, osbtinado); hisihor : HaizeG BF (grincheux); isi-isika : PMuj DVC (con vivo anhelo); isika : PMuj DVC (caprichosamente); hisikatu : ElhHizt (Obstinarse, empeñarse, aferrarse, empecinarse; obcecar(se)), Casve EF (isikatü: s'obstiner), Lh DBF (s'obstiner), DRA (obstinarse; eta isikatu), PMuj DVC (isikatu: 1 obstinarse, 2 machacar); isikeria : PMuj DVC (importunidad molesta, etab.); isikeriz: PMuj DVC (pesadamente, insistentemente); isiki-sokak : PMuj DVC (embragues); hisikor : EuskHizt, ElhHizt (Terco, -a, obstinado, -a, tozudo, -a), EskolaHE, Casve EF (isikor: entêté, têtu), Lh DBF (1 qui facilement s'obstine; eta isikor, v. isigogor), DRA (huraño; eta isikor: sin. de isigogor), PMuj DVC (isikor: 1 terco, porfiado; 2 huraño); isikorki : PMuj DVC (obstinadamente); hisikortasun : Lh DBF (obstination), DRA (obstinación), PMuj DVC (isikortasun: obstinación); hisikortu : Lh DBF (devenir facile à s'obstiner), DRA (llegar fácilmente a obstinarse), PMuj DVC (isikortu: porfiar, obstinarse); isilü : Lh DBF (obstiné); hisio : DRA (var. de hisigo); hisiti : EuskHizt, HiruMila (terco, obstinado), ElhHizt (Terco, -a, obstinado, -a, tozudo, -a; apasionado, -a), EskolaHE, HaizeG BF (opiniâtre); Lh DBF (capricieux), DRA (terco, obstinado); hisitiar : DRA (terco, obstinado); hisitiro : HaizeG BF (opiniâtrement), Lh DBF (obstinément); hisitsu : DRA (caprichoso); hisitu : Lh DBF (var. hisiatu), DRA (var. de hisiatu; eta isitu: encapricharse); hisituki : EuskHizt, HiruMila (tenazmente), ElhHizt (Con insistencia, con obstinación), EskolaHE, HaizeG BF (opiniâtrement), Lh DBF (opiniàtrement), DRA (con insistencia; eta isituki); hista : Lh DBF (obstination); iski : DRA (1 ansia, 2 un poquito, cosa insignificante, 3 ansiosamente, 4 pretexto).
hisi(a) "gorrotoa".
Ipar. g.er. 'gorroto pasakorra': hisia handitan daude bi auzoak.
Ipar. da, g.er. eta hor -a-duna darabilte gaur
Ipar.
g.er.
hisia handitan daude bi auzoak
gorroto pasakorra
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.