Euskaltzaindiaren Hiztegia
1 emaitza tregoa bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Aztergaia: tregoa
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau104 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-10-02 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
menia B 1: Enb ("Orretarako neure almenak asti gitxigaz neukazan; au lortu baño ixentauriko menia lenau bete zan"); tregoa IE-Zu 2: Ax ("anhitz eder ahotik athera zuen, anhitz othoitz eta oihu egin zuen: anhitzetan egun baten tregoaren, ephearen eta espatioaren eskatu zen"); Ip Hil ("ediren zien lürra elhürrez estalirik, elizak hartü behar zian tregoan"); tregua Zu 1: Const ("Aldi oroz makilaren heineko xuri baten zilatzia tregua hartan, nekeztto dela üdüri dü"); tregoatuxe IE 1: O Pr ("Ogiz asetzeareki tregoatuxe naiz neure minareki" - 'j'ai eu un peu de trêve avec mon mal'). Ik. beherago DRAk jasotako beste 3 lekukotasun (Eskualduna 1908 eta 1913; Herr 1962) // Ez dugu su-eten formarik aurkitu.
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
menia EB 1: P. Xarriton ("Etsaiak ez baldin badu hitzartua begiratzen, eta hitza jaten badu, meniaren denboran edo gerlaren amaieran utzi dituen bahituriak erailtzea zilegi ote da?"); sueten (eta su-eten 1) EB 11: HizkLiter ("Tregua = su-etena"), Egunk 1991 10 (adib.: "gure eskutan dagoen guztia egingo dugula bide baketsuak ezartzen suetena begirale guztiek behatu ahal izateko", "suetena sinatzeko prozesua gelditzeko baldintza bete ondoren", "suetena indarrean jarri arren nazioarteko begiraleak atzerapen handiekin ari dira beren postuetara iristen", "beste bederatzi postuetan ere suetena zaintzeko kokatu behar ziren"); tregoa EB 1: UZEI Elijioa Hizt. ("Jainkoaren tregoa; Bakea"); tregua EB 7: Geogr/BBB 3 ("1.535ean Nizako Treguan gerra bukatu zen, Saboya Frantziaren menpean mantenduz", "Nizako treguarik aurrera...", "gerra zortzi urte geroago konpondu zen Vaucellesko Treguan"); P. Sastre 3 ("gizartearen baitako nazionalismoaren indartzea areagotu egin da azken urtebetean, FLNCk pasa den udaberriko hauteskundeak eta gero tregua aldarrikatu zuenetik", "boterera iritsi zeneko beste tregua hura", "tregua, eta gauzak on-bideratzen ari zirela"), HizkLiter ("Tregua = su-etena").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
menia : Euskalterm 1; su-eten : HiztEn; tregoa : DFrec 4 (ZArg), AB38 4 (hauetan Jainkoaren t.), Euskalterm 2 (hauetan Jainkoaren t. 'tregua de Dios'); tregua : HiztEn // Ez dugu aurkitu ap. AB50, LurE.
Sektore jakin bateko informazioa
EEgunk: su-eten, tregua.
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
menia : EuskHizt (1596; su-etena, borroka-etena), Lur EG/CE eta EF/FE (trêve, répit, armistice), HaizeG BF (meni), Lh DBF (meni), DRA (tregua; RS aipatuz), PMuj DVC (tregua, armisticio, suspensión de hostilidades; meniak egin = atreguar, conceder tregua; eta menidun: atreguado, que está en tregua con su enemigo); su-eten : EuskHizt (~1990; ik. menia), ElhHizt (AS; alto el fuego), Casve EF (cessez-le-feu); trego : DRA (tregua, intermisión, descanso, margen, plazo - testuak: Eskualduna 1908: "Herrokak ber tregoan beitira, ogi jorra eta kharrakatzia egin ditake aisago"; Herr 1962: "Maiatzaren 30etik Arramaiatz azkeniala ez dateke haizü arrauntzün aritzia aiphatü tregoan"; HU Eskualduna 1913: "... errozue zer nahi duen erran "trego" xuberotar eskual-hitzak"), PMuj DVC (arcén, margen, borde); tregoa : EuskHizt (1643; 1 Zah. G.er. [esp.] su-etena, borroka-etena; Ik. menia 2 Zub. epea // Atsedenaldia), HiruMila (1 tregua; 2 margen, plazo, intermisión, descanso), ElhHizt (1 tregua; 2 Z plazo, tiempo, espacio, tiempo fijado / determinado, aplazamiento, dilación), Lur EG/CE eta EF/FE (trêve, répit), Lh DBF (1 trêve, relàche; 2 délai); tregua : HiruMila (tregua), Casve EF (1 relâche, trêve; 2 délai), Lh DBF (1 trêve, relàche; 2 délai); tregoatu : HiruMila (dar tregua), Lh DBF (faire trêve, cesser), DRA (dar tregua), PMuj DVC (dar tregua); treguatü : Casve EF (cesser, faire trêve) // Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE.
Erdara/euskara hiztegietako datuak
Erdal tregua / trêve formen ordainak: tregoa : ElhHizt, Lur EG/CE, Casve FE // HiruMila: 1 tregua, menia; 2 intermisión, descanso: atseden, eten, erlaxa; sin tregua: etengabe / taigabe // Lur EG/CE: menia // Lur EF/FE: 1 menia; 2 geldiune, tregoa // XarHizt: (armistice) menia; (délai) luzapen, epe // Casve FE: hütsarte, tai, meni; (délai) epe, lüzamen // HaizeG FB: meni, gudu-arte, (délai) luzapen, luzamen // T-L LBF: meni // PMuj DCV: 1 armisticio = meni, bake-une, gudu-arte; 2 interrupción, descanso = geldi-une, geldi-aldi, arnas-bide, atsaldi, utsarte; sin tregua = eten gabe, tai gabe, geldi gabe; 3 plazo, moratoria = luzapen, epe, tai; 4 dar treguas (suspender) = luzatu, geroratu, gerokotu, epetu, atzeratu; (mitigarse) = goxatu, gutxitu, arindu; (dar tiempo) = epea eman, opor eman, tai eman // Azkue Aurkibidea: meni (b).
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak
'menia, su-etena, gudu-etena'.
Informazio osagarria
Lexemen erregulartasuna
-oa-/-ua-.
Formari buruzko oharrak
Euskaltzainen oharrak
- [E109]: beharrezkoa da?
- Erabakia: BAgiria (1999-12-16): onartu da, lerro berean, menia / su-etena / gudu-etena.
Azkue Biblioteka eta Artxiboa
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
