Euskaltzaindiaren Hiztegia

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: LURREKO PARADISU. Paraíso terrenal. v. LUR-PARADISU. Iongoikoak Parabisu lurrekoan dadutza. EZ Man I 70. Lurreko parabisuan, lekhu plazerez bethean. Ax 21s (V 12). Eden deitzen zen baratzian edo lürreko Paradüsian. Bp I 52. Zer den lurreko Parabisua. Mih 115. Eman zien lurreko Paradisua. AA III 268. Ez dakit nun, ez dut erraiten zeruan edo lurreko parabisuan, ikusten zuela bere burua. JEtchep 27. v. tbn. Lard 2. Auspoa 97, 67. L. Parabisu: Hm 206. ES 185. He Phil 410. Brtc 98. Monho 130. Jnn SBi 34. CatJauf 22. Zerb IxtS 16. L. Parabizu: Arb Igand 114. L. Paradüsü: Mst III 57, 3. Egiat 195. Ip Hil 7. L. Parauzu: CatLan 116. Parabisu lurreko: Ch III 57, 3

adib.: lur 2 iz. Lurraren azala, eta, bereziki, haren zati gotorra, gizakiak eta abereak daudena (zeru eta aire-ren aurrez aurre). Ik. lehor 10. Zeruan bezala lurrean ere. Zeru-lurrak egin zituena. Hark egin baititu zeru, lur eta argizagiak. Lur, itsaso eta haizeak. Lurreko abere eta piztiak eta aireko hegaztiak. Zeruko ondasunak eta lurrekoak. Lurreko armada. Lurreko paradisua.

lurreko paradisu 3: Berria (“1512an hasitako konkistaren ondotik Nafarroak independentzia galdu zuela esan zuen kazetari batek, eta Maria Isabel Ostolazak zehaztu nahi izan zuen ezin dela ulertu Erdi Aroko erreinu bat «lurreko paradisu» gisa”), EiTB (“Gutariko gehienontzat, ez da izotz zelai mortu bat baino; baina izotzetako animalientzat Lurreko paradisurik ederrena da“), Argia (“Eden izenak Bibliako lurreko paradisuari egiten dio erreferentzia zuzena, kooperatibaren helburua aditzera emanez”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

lurreko paradisu 28: Berria (“Agian lurreko paradisua duelako jokalekua, ez zeruko infernua”), Aurelia Arkotxa 10 (“Bi erreinu ditu, bat eguzki sortzetik Turkestaneko inguruetan hasten dena eta Lurreko Paradisutik jaisten diren lau erreketarik bat den Fison uhaitzeraino doana eguzki sartzetik.”), Iñaki Mendiguren 7 (“Jainko batengandik oso present dagoen Gizadira aldatuz, honen zerbitzura jar ditzakeelarik bere ahalmen guztiak Lurreko Paradisua lortzen lan eginez”), Txiliku 2 (“Zuhurregia izango zen, beharbada, eta bazekien odola isuri gabe ez zegoela Espirituaren lurreko paradisua ezartzerik.”), Fernando Rey 3 (“Bera omen zen nire maisua, nire gidaria, nire Virgilio; baita lurreko paradisu honetako aita guztiahalduna ere.”), Jose Morales (“Printzea bainintzan, patuak erabakirik zeukaan Lurreko paradisu honen jabe izan behar nuela, eta nik bulego batean lotu diat neure burua, eskribau!”), Patxi Altuna (“Diot gure arbasoen bigarren bekatua gogora ekartzeko, nola Adan Damaskoko landan sortua izanik eta lurreko paradisuan ezarria”), Urtzi Urrutikoetxea (“batek edo bestek aitita-amamaren baserrian baitzeukan hiri erdaldun honen beste muturrean zegoen Lurreko paradisua, eta bazen inori esan barik al pueblo joaten zenik ere”), Iñaki Heras (“Eta neurri horretan, Disneyworld da kontsumo-gizartearen nolabaiteko Meca edo lurreko paradisua.”), Piarres Xarriton (“Katalina Erreginaren anderauren izanik, nik neuk galdu nuelarik munduratu ninduen ene ama, gogoratu zitzaizun, ene bizimoldea kontutan hartuz, eta begiratuz, zu ene ama izatea, ez merezi nuelakotz eta zu zeu behin baizik ez zintudalarik ikusi, Tolosan gaindi iragan zinelarik gure agramondar andereen lurreko paradisu hartan”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, Bibliako terminoa, eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da

adibide gisa ematekoa, lur sarreran.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa lur sarreran.